Công ty cổ phần Formach: Làm ăn lỗ, báo cáo lãi...
Công ty cổ phần Formach đã bán nhiều tài sản nhà nước với giá rất rẻ
Tài sản nhà nước cũng bán
Công ty cổ phần Formach là doanh nghiệp được cổ phần hóa từ Công ty cơ khí lâm nghiệp. Năm 2001, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có quyết định phê duyệt phương án cổ phần hóa Công ty cơ khí lâm nghiệp. Theo đó, nhà nước chỉ còn giữ 30% vốn tại Công ty cổ phần Formach. Đến nay, sau gần 10 năm cổ phần hóa, vốn nhà nước tại công chỉ còn lại hơn 26% vốn.
Trong quá trình thực hiện cổ phần hóa, nhiều tài sản không được đưa vào cổ phần hóa và được xem xét trả lại cho nhà nước thông qua công ty mua bán nợ thuộc Bộ Tài chính. Trong đó, nhiều tài sản là các thiết bị, máy móc sử dụng trong ngành công nghiệp chế biến gỗ được cho là không còn nhu cầu sử dụng do bị đóng cửa rừng. Danh mục tài sản trả lại nhà nước có trị giá hơn 4 tỷ đồng. Danh mục tài sản trả lại đã được lập thống nhất và Công ty cổ phần Formach tiếp tục quản lý tài sản này trong khi đợi bàn giao cho đơn vị đại diện cho nhà nước tiếp nhận và quản lý tài sản.
Tuy nhiên, trong khi quản lý các tài sản nhà nước, Công ty cổ phần Formach đã bán nhiều tài sản nhà nước với giá rất rẻ. Theo kết quả kiểm tra của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công ty cổ phần Formach đã bán một dây chuyền cưa vòng đứng, nhập khẩu từ Đài Loan, 1 máy chuốt then hoa, 1 động cơ điện 130KW nhưng không báo cáo Tổng Công ty lâm nghiệp Việt Nam (doanh nghiệp được giao quản lý phần vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Formach). Các tài sản trên đều được bán với giá rất rẻ so với giá trị thực của tài sản. Dây chuyền cưa đứng Đài Loan có giá trị trên sổ sách là hơn 1,1 tỷ đồng nhưng được bán cho một doanh nghiệp của Lào với giá 120 triệu đồng.
Không chỉ tự ý định đoạt tài sản nhà nước với giá rẻ, Công ty cổ phần Formach còn bao biện là việc bán trên là do… nhầm, do không biết đâu là tài sản nhà nước, đâu là tài sản của Công ty. Ông Lê Bá, Chủ tịch HĐQT Công ty thừa nhận, thấy hàng hóa có trong kho, sợ để lâu bị hư hại và mất giá nên khi cấp dưới đề xuất, ông Bá đã đồng ý bán để thu hồi vốn cho… Công ty.
Mặc dù vẫn không thừa nhận việc tự định đoạt tài sản nhà nước mà không có ý kiến của chủ sở hữu là sai, song, khi việc làm này bị phát hiện, Công ty cổ phần Formach vẫn phải nộp một khoản tiền hơn 461 triệu đồng vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn coi như để “khắc phục hậu quả” đối với việc làm trái pháp luật của mình.
 |
| Hình ảnh về Công ty cổ phần Formach |
Làm ăn lỗ, báo cáo lãi?
Theo phản ánh của một số cán bộ, nhân viên Công ty cổ phần Formach, Sau cổ phần hóa, Công ty cổ phần Formach không phát triển được và có khuynh hướng đi xuống, đời sống của cổ đông, người lao động gặp nhiều khó khăn.
Theo phản ánh của người lao động, năm 2007, Công ty làm ăn thua lỗ 9,7 tỷ đồng. Trong đó, một số thương vụ mua bán hàng hóa với nước ngoài không thu hồi được nợ khiến cho Công ty lâm vào cảnh thua lỗ. Chỉ tính riêng hai hợp đồng với các doanh nghiệp Irắc và Campuchia, Công ty đã mất hơn 15 tỷ không thu hồi được. Tuy nhiên, Công ty báo cáo là không có chuyện lỗ và năm 2007 nhưng công ty cũng đã có lãi hơn…16 triệu đồng.
Song, theo báo cáo tài chính các năm 2007, 2008, việc quản lý tài chính của Công ty còn nhiều bất hợp lý. Đây là nguyên nhân dẫn đến thua lỗ trong kinh doanh. Theo báo cáo tài chính do Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam lập, Công ty cổ phần Formach có quá nhiều khoản nợ tồn đọng lâu ngày nhưng không có xác nhận nợ nhưng Công ty không lập quỹ trích lập dự phòng theo quy định của pháp luật. Năm 2008, lẽ ra Công ty phải lập quỹ dự phòng gần 8,2 tỷ đồng. Nếu lập quỹ dự phòng cho khoản nợ không có khả năng thu hồi trên thì lợi nhuận của Công ty sẽ giảm xuống với số tiền tương đương.
Cũng theo báo cáo tài chính, năm 2008 Công ty lãi hơn 298 triệu đồng. Song, có đến hơn 31 tỷ đồng tiền nợ xấu không có xác nhận của Công ty và các bên con nợ. Trong đó, nhiều khoản nợ xuất phát từ việc quản lý tài chính yếu kém của lãnh đạo Công ty. Đơn cử, trong các khoản nợ “khó đòi” có khoản tạm ứng của người lao động từ trước năm 2008 nhưng không phát sinh chi phí thực tế. Tuy nhiên, Công ty đã cho “tiêu” luôn mà không làm thủ tục hoàn tạm ứng.
Nếu so sánh con số lãi và nợ khó đòi cần lập quỹ dự phòng năm 2007 và 2008 thì thực tế Công ty đang lỗ nặng chứ không có lãi. Phản ánh của người lao động là có căn cứ.
Trong quá trình kiểm toán, Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam đã phát hiện nhiều sai phạm khác liên quan đến quản lý tài chính. Những sai phạm đó có thể làm thay đổi toàn bộ báo cáo kinh doanh của Công ty. Việc quản lý tài chính yếu kém trong nhiều năm liền dẫn đến tình trạng công ty báo cáo lãi nhưng thực chất là đang bị thua lỗ. Thực tế, Công ty đã phải bán một số tài sản quan trọng như quyền sử dụng đất và tài sản tại Khu Công nghiệp Vĩnh Lộc, tỉnh Đồng Nai để trả nợ cũng đã phản ánh đúng thực trạng kinh doanh của Công ty.
Sau cổ phần hóa, Công ty cổ phần Formach không còn là doanh nghiệp nhà nước. Nhà nước chỉ còn là một cổ đông, với số vốn góp lớn nhất. Hiện nay, đại diện phần vốn nhà nước tại Công ty không giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT. Khi cổ đông nhà nước còn chưa nắm được vị thế quản lý có thực quyền tại công ty, việc làm ăn khó có thể có biến chuyển và việc nhà nước mất vốn tại Công ty cổ phần Formach có lẽ là điều khó tránh khỏi. Có lẽ, các cổ đông, đặc biệt là cổ đông nhà nước cần phải xem xét lại năng lực của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý Công ty hiện nay.
Xuân Bính – Giang Nam
Xung quanh việc Công ty cổ phần Formach tự định đoạt tài sản nhà nước và yếu kém trong quản lý tài chính, chúng tôi có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Hồng Bách để làm rõ hơn hậu quả của những việc làm này:
Thưa Luật sư, việc Công ty cổ phần Formach tự ý bán tài sản nhà nước là vi phạm quy định nào của pháp luật?
Xét về mặt pháp lý, đây là hành vi xâm phạm quyền sở hữu. Công ty cổ phần Formach là đơn vị tạm quản lý tài sản nhà nước trước khi bàn giao. Việc Công ty tự ý bán tài sản trên là trái pháp luật, đương nhiên phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại và có thể phát sinh trách nhiệm hình sự đối với cá nhân người ra quyết định bán trái pháp luật.
 |
| Luật sư Nguyễn Hồng Bách |
Xin ông nói rõ, trách nhiệm hình sự đối với sai phạm trong việc bán tài sản nhà nước trái pháp luật trên như thế nào?
Việc Công ty bán tài sản thì khó xử lý về hình sự vì pháp luật chưa quy định trách nhiệm hình sự cho pháp nhân. Nhưng, trong trường hợp cá nhân ra quyết định bán tài sản mà chiếm đoạt số tiền bán tài sản trên thì có thể phát sinh trách nhiệm hình sự. Để làm rõ điều này, tôi cho rằng cần phải điều tra, làm rõ việc sử dụng và định đoạt số tiền bán thiết bị trên như thế nào.
Tôi nghĩ rằng, chứng từ sẽ thể hiện việc quản lý và sử dụng số tiền trên và Cơ quan điều tra phải vào cuộc thì mới làm rõ được.
Trong báo cáo tài chính thể hiện, Công ty có nhiều vi phạm về quản lý tài chính, theo ông, trách nhiệm của lãnh đạo Công ty như thế nào?
Tôi cho rằng, tình hình tài chính của Công ty là điều mà các cổ đông cần quan tâm. Nếu có quá nhiều khoản nợ khó đòi thì sẽ có ngày công ty mất hết tài sản.
Tôi cho rằng, tập thể lãnh đạo Công ty phải chịu trách nhiệm trước cổ đông về tình hình tài chính này. Nếu làm đúng các quy định về quản lý tài chính thì nhiều năm qua, Công ty không có lãi và đang đối mặt với tình trạng mất vốn. Vì thế, chủ sở hữu Công ty là các cổ đông cần yêu cầu lãnh đạo Công ty báo cáo toàn diện về tình hình tài chính của Công ty trong nhiều năm qua và có quyết định kịp thời để cải tổ, nếu không hậu quả sẽ khôn lường.
Xin cảm ơn ông!