Không khởi tố bị can vụ thu sai 66 tỷ
Theo Nghị định 117/2007/NĐ-CP (NĐ117) thì việc đấu nối đến đồng hồ là chi phí của đơn vị bán nước sạch, còn người dân chỉ mất phí đấu nối sau đồng hồ. Khoản 3 Điều 42 Nghị định số 117 quy định rõ: Đơn vị cấp nước có trách nhiệm đầu tư đồng bộ đến điểm đấu nối với các khách hàng sử dụng nước bao gồm cả đồng hồ đo nước.
Tuy nhiên, tại TP Vinh (Nghệ An) từ 2007 – 2015, Công ty TNHH MTV Cấp nước Nghệ An (nay là Cty CP Cấp nước Nghệ An) lại thu tiền lắp đặt đồng hồ nước. Theo đó, khi người dân muốn làm hợp đồng mua bán nước với phía công ty cấp nước thì phải đóng tiền mua đồng hồ nước với giá từ 600 ngàn – 1,5 triệu đồng/hộ.
Ngày 15/04/2016, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nghệ An đã có Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 11/PC46 về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” tại Cty TNHH MTV Cấp nước Nghệ An. Quá trình điều tra cũng làm rõ, từ 2007 đến 2015 công ty này yêu cầu các cá nhân, tổ chức sử dụng nước sạch nộp tiền mua đồng hồ mới thay cho đồng hồ cũ, nếu hộ nào không thực hiện theo yêu cầu thì bị cắt nước.
Từ 2007-2015, Cấp nước Nghệ An đã thu của khách hàng tiền lắp đặt mới, cải tạo và thay thế đồng hồ cho 38.078 hộ với số tiền gần 66 tỷ; năm 2007-2014 ông Phan Cảnh Đệ làm giám đốc thu gần 36 tỷ; năm 2014-2015 ông Nguyễn Xuân Thắng làm giám đốc thu gần 30 tỷ.
Dù ngày 20/6/2014, UBND tỉnh Nghệ An đã có Quyết định số 39/QĐ-UBND quy định về giá nước sạch trên địa bàn tỉnh, trong cấu thành giá nước đã được duyệt phí duy trì đấu nối mạng cấp 3 theo Nghị định 117, nhưng Cấp nước Nghệ An vẫn thu tiền lắp đặt, thay thế cải tạo của khách hàng trong năm 2014 và 2015 gần 30 tỷ.
Chưa hết, trong khi Dự án Cấp nước vùng phụ cận TP Vinh được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt được thực hiện từ ngày 22/10/2008 và đang trong quá trình thực hiện có hiệu quả, thì ngày 30/6/2014 Cấp nước Nghệ An lại có Tờ trình số 429 gửi UBND tỉnh này xin chủ trương chuyển đổi hạng mục dự án.
Ngày 4/7/2014, UBND tỉnh Nghệ An có Công văn số 4665 đồng ý cho phép chủ đầu tư chuyển đổi hạng mục đấu nối 4.000 đồng hồ của hộ tiêu dùng, thuộc dự án cấp nước vùng phụ cận TP Vinh sang xây dựng mạng đường ống cấp III bằng ống HDPE đảm bảo yêu cầu về kinh tế, kỹ thuật.
Kết quả điều tra cho thấy, việc Cấp nước Nghệ An tham mưu cho UBND tỉnh này để chuyển đổi đấu nối 4.000 đồng hồ trị giá tương đương hơn 3 tỷ là không đúng quy định khiến 4.000 hộ mất quyền lợi được đấu nối miễn phí đồng hồ nước. Tuy nhiên, CSĐT và VKSND tỉnh sau khi họp lại có quan điểm: “Chưa chứng minh được tính chất vụ lợi, động cơ, mục đích cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản vì thế chưa đủ căn cứ để khởi tố bị can về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Số tiền thu sai đang ở đâu?
Trên cơ sở quan điểm trên của Công an và VKS tại Văn bản số 612/PC46 ngày 04/08/2016, Tỉnh ủy Nghệ An đã có Công văn số 1166-CV/TU “Về việc xử lý các sai phạm tại Cty TNHH MTV Cấp nước Nghệ An” truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Bí thư Nghệ An, có nội dung: “UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm trách nhiệm, xử lý kỷ luật nghiêm minh các tổ chức, cá nhân có sai phạm; chỉ đạo các biện pháp khắc phục hậu quả, kiện toàn lại bộ máy lãnh đạo và tổ chức thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp theo đúng quy định pháp luật hiện hành”. Sau đó, Cty TNHH MTV cấp nước Nghệ An được tỉnh cổ phần hóa thành doanh nghiệp tư nhân (Cty CP cấp nước Nghệ An) thì số tiền đó vẫn không được xử lý.
Theo Văn bản số 2831 ngày 29/8/2016 của Sở Tài chính về việc xử lý số tiền thu trái quy định tại Cấp nước Nghệ An có nêu: “…về việc truy thu hơn 8,1 tỷ tiền nhân công và lợi nhuận khác trong chi phí lắp đặt, thay thế, sửa chữa đồng hồ giai đoạn 2014 – 2015 tại Cấp nước Nghệ An: Ngày 26/8/2016, Cấp nước Nghệ An có Công văn số 525/CV –TV gửi Sở Tài chính, theo đó thì số tiền trên đã chi trả cho người lao động, trong đó đã có những người nghỉ hưu và nghỉ hưu theo chế độ nên việc thu hồi số tiền trên rất khó khăn và ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống cán bộ nhân viên. Mặt khác, khoản chi phí này cũng không đưa vào kết cấu trong giá nước sạch nên việc thu hồi khoản kinh phí này sẽ khó khăn và có thể gây ra dư luận không hay. Vì vậy, Sở Tài chính có ý kiến không thu hồi khoản kinh phí này”.
Có điều bất thường, là khoản kinh phí cho công nhân nghỉ hưu theo chế độ đã được BHXH chỉ trả theo quy định. Số tiền 8 tỷ chi cho lương công nhân thì người lao động tại Cấp nước Nghệ An phải có thu nhập rất cao. Tuy nhiên, qua tìm hiểu thì lương công nhân tại đây cũng chỉ ở mức trung bình. Điều đáng nói nữa là số tiền theo CQĐT công bố là hơn 66 tỷ từ năm 2007 – 2015, tại sao khi xem xét xử lý chỉ đưa ra xem xét thời điểm 2014 – 2015? Vậy, số tiền còn lại hàng chục tỷ đồng đang ở đâu?
Thời gian vừa qua, dư luận Nghệ An lại “nóng” lên về việc Cấp nước Nghệ An sử dụng nước từ sông Đào có nhiều tiêu chí không đảm bảo sản xuất nước sạch bán cho người tiêu dùng. Đáng chú ý là từ cuối năm 2018 tới nay, Cấp nước Nghệ An vẫn thu một cách đều đặn tiền nước sạch của người dân với giá đã bao gồm tiền nước thô sông Lam (1.950 đồng/m3). Trong khi đơn vị này thường xuyên bơm nước sông Đào để sản xuất nước sạch bán cho dân (giá nước thô sông Đào chỉ có 900 đồng/m3), số tiền chênh lệch từ việc này được cho là không hề nhỏ.
