Công ty có được yêu cầu người lao động đặt cọc tiền để thực hiện hợp đồng lao động?

Luật sư Nguyễn Quang Tâm - Đoàn Luật sư TP Hà Nội: Căn cứ quy định tại Điều 15 Bộ luật Lao động 2019 thì nguyên tắc về hợp đồng lao động bao gồm: Tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác và trung thực. Tự do giao kết hợp đồng lao động nhưng không được trái pháp luật, thỏa ước lao động tập thể và đạo đức xã hội.

Đồng thời, căn cứ Điều 17 Bộ luật Lao động 2019 quy định về hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động gồm: Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động. Yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động. Buộc người lao động thực hiện hợp đồng lao động để trả nợ cho người sử dụng lao động.

Như vậy, theo quy định nêu trên thì người sử dụng lao động sẽ không được yêu cầu người lao động thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền cho việc giao kết và thực hiện hợp đồng lao động. Do đó, việc công ty yêu cầu bạn phải đặt cọc 30% lương trong 3 tháng đầu tiên để đảm bảo thực hiện hợp đồng lao động là vi phạm quy định của pháp luật.

Căn cứ điểm b khoản 2 và điểm đ khoản 3 Điều 9 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định về vi phạm quy định về giao kết hợp đồng lao động như sau: Phạt tiền từ 20 - 25 triệu đồng đối với người sử dụng lao động có hành vi buộc người lao động thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động.

Buộc người sử dụng lao động trả lại số tiền hoặc tài sản đã giữ của người lao động cộng với khoản tiền lãi của số tiền đã giữ của người lao động tính theo mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt đối với hành vi vi phạm.

Bên cạnh đó, theo khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐCP thì mức phạt tiền nêu trên áp dụng với cá nhân. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

Như vậy, theo các quy định nêu trên thì trường hợp người sử dụng lao động buộc bạn phải đặt cọc để ký và thực hiện hợp đồng lao động thì sẽ bị phạt tiền từ 20 - 25 triệu đồng nếu là cá nhân và từ 40 - 50 triệu đồng nếu là tổ chức.

Ngoài việc bị phạt tiền công ty còn buộc phải trả lại số tiền đã giữ của bạn cộng với khoản tiền lãi của số tiền đã giữ tính theo mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt đối với hành vi vi phạm.