Công tác xây dựng và thi hành pháp luật đã có những chuyển biến tích cực

Công tác xây dựng và thi hành pháp luật đã có những chuyển biến tích cực
(PLO) - Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường khẳng định: “Công tác xây dựng và thi hành pháp luật đã có những chuyển biến tích cực, nhưng cũng còn những tồn tại, hạn chế cần sớm được khắc phục”.
Chất lượng văn bản được nâng lên 
Cùng với quá trình sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 1992, trong hai năm đầu nhiệm kỳ khóa XIII, các luật, pháp lệnh được ban hành đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu quản lý kinh tế - xã hội, với trọng tâm là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường - một trong ba đột phá chiến lược. Điều đáng nói là trong hai năm đầu của nhiệm kỳ, văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành đã được ban hành nhanh hơn, số lượng văn bản nợ đọng đã giảm theo từng năm.
Việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh đã được thực hiện cơ bản đúng thẩm quyền, tuân thủ trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đồng thời bổ sung việc lấy ý kiến đối với các quy định về thủ tục hành chính trong các khâu góp ý, thẩm định theo quy định mới của Chính phủ. Chất lượng của văn bản quy định chi tiết thi hành so với những năm trước đây đã từng bước được nâng cao, giảm thiểu tối đa tình trạng quy định chung chung, mang tính nguyên tắc, khó thực hiện hoặc giao lại cho các Bộ, cơ quan ngang Bộ tiếp tục quy định cụ thể. 
Ủy ban Pháp luật cơ bản đánh giá: Chính phủ, Tòa án nhân dân Tối cao, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao và các cơ quan hữu quan đã có nhiều cố gắng trong công tác chỉ đạo điều hành, tổ chức triển khai thi hành luật, pháp lệnh và ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành; trình tự, thủ tục ban hành văn bản về cơ bản đã được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật; chất lượng của nhiều văn bản cũng được nâng lên. “Những cố gắng này của các cơ quan đã có tác động tích cực tạo những chuyển biến góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống”. 
Bộ trưởng Hà Hùng Cường, Chánh án Trương Hòa Bình trao đổi với các Đại biểu Quốc hội bên hành lang kỳ họp
Bộ trưởng Hà Hùng Cường, Chánh án Trương Hòa Bình
trao đổi với các Đại biểu Quốc hội bên hành lang kỳ họp
 
Còn “tâm lý” chờ văn bản hướng dẫn
Tuy nhiên, công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết còn nhiều hạn chế. Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nhận thấy còn nhiều văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành chưa được ban hành kịp thời để bảo đảm có hiệu lực cùng thời điểm với hiệu lực của luật, pháp lệnh, nghị quyết. Một số văn bản vẫn còn những nội dung quy định chưa đầy đủ, chưa cụ thể đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc đưa quy định của văn bản pháp luật vào cuộc sống, làm giảm ý nghĩa thực tiễn của các văn bản do Quốc hội, UBTVQH ban hành. 
Trong số những tồn tại, hạn chế trong công tác triển khai thi hành luật, pháp lệnh, Bộ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh đến tình trạng một số trường hợp Bộ, ngành, địa phương chưa chủ động, kịp thời tổ chức triển khai thi hành luật, pháp lệnh đã được thông qua do “tâm lý” chờ văn bản hướng dẫn, mặc dù một số nội dung của luật, pháp lệnh đã được quy định cụ thể, có thể thực hiện ngay. Góp phần gây ra những tồn tại, hạn chế này còn do việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong một số trường hợp chưa được thực hiện đầy đủ, còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao khiến nhiều quy định của luật, pháp lệnh chưa đến được với dân, trong đó có những quy định liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân. 
Việc xử lý vi phạm pháp luật trong nhiều trường hợp chưa nghiêm, ảnh hưởng không nhỏ đến niềm tin của nhân dân, gây tác động ngược đến tính thuyết phục của việc tuyên truyền, phổ biến các quy định của luật, pháp lệnh. Bên cạnh đó, nguồn lực (cả về tài chính, nhân lực) triển khai thi hành luật, pháp lệnh mặc dù đã có cố gắng để tăng cường nhưng chưa ngang tầm nhiệm vụ, chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác xây dựng và thi hành pháp luật… 
Chính phủ cũng thừa nhận chưa giải quyết cơ bản và vững chắc tình trạng nợ đọng văn bản quy định chi tiết thi hành. Nhiều văn bản quy định chi tiết tuy đã được ban hành nhưng chậm tiến độ, chưa bảo đảm có hiệu lực cùng với thời điểm có hiệu lực của luật, pháp lệnh. Điều này làm cho một số quy định của luật, pháp lệnh không được thực thi khi đã có hiệu lực, nhiều trường hợp ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân đã được luật, pháp lệnh quy định. Vẫn còn tình trạng có văn bản hành chính, điều hành quản lý (không phải là văn bản quy phạm pháp luật) của các Bộ, cơ quan ngang Bộ chứa đựng quy phạm pháp luật hoặc có nội dung không phù hợp với văn bản quy phạm pháp luật cấp trên…
Vì thế, Chính phủ kiến nghị Quốc hội, UBTVQH và các cơ quan của Quốc hội tăng cường hoạt động giám sát tối cao tại các kỳ họp của Quốc hội đối với công tác xây dựng và thi hành pháp luật, phối hợp chặt chẽ với Chính phủ, các cơ quan có liên quan trong việc xem xét, chỉ đưa vào Chương trình xây dựng pháp luật khi đã rõ sự cần thiết ban hành, chính sách cơ bản của dự án luật, pháp lệnh. 
Trong quá trình xem xét thẩm tra, thông qua dự án luật, pháp lệnh phải xác định rõ, cụ thể hơn một số chính sách pháp luật, nhất là chính sách xã hội hóa, thu hút, ưu đãi nghề nhằm hạn chế tình trạng có nhiều cách hiểu khác nhau, gây khó khăn trong quá trình phối hợp quy định chi tiết; xác định hợp lý thời điểm có hiệu lực của luật, pháp lệnh để bảo đảm thời gian cần thiết cho việc chuẩn bị các điều kiện tổ chức thi hành, đặc biệt là trong việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết. Đặc biệt, về lâu dài, phải nâng cao trách nhiệm của cơ quan trình dự án luật, pháp lệnh, giảm thiểu một cách cơ bản việc phải ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh…

Tin cùng chuyên mục

Tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị Quyết 18-NQ/TW: Cần giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho người dân và doanh nghiệp

Tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị Quyết 18-NQ/TW: Cần giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho người dân và doanh nghiệp

(PLVN) -  Cải cách tinh gọn bộ máy hiện nay đang thực hiện mạnh mẽ từ trung ương xuống, do vậy, nên cải cách theo hướng phân quyền mạnh hơn cho cấp địa phương, còn Trung ương chỉ làm những việc điều phối xuyên quốc gia. Trung ương kiên quyết không làm các nhiệm vụ thuộc phạm vi của địa phương, nhằm giảm thiểu việc can thiệp hay chồng chéo nhiệm vụ. Đây là một nội dung trong bài viết của GS.TS Võ Xuân Vinh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh doanh (ĐH Kinh tế).

Đọc thêm

Nắm bắt cơ hội để tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Nắm bắt cơ hội để tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật
(PLVN) - Để triển khai kịp thời, hiệu quả các chủ trương, đường lối được đề ra tại Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới gắn với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thời gian qua, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã được tăng cường tổ chức thực hiện và đạt được những kết quả bước đầu quan trọng.

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh

Thứ trưởng Mai Lương Khôi dự hội nghị triển khai công tác của Cục Thi hành án dân sự TP. Hồ Chí Minh
(PLVN) - Ngày 12/12, Cục Thi hành án Dân sự (THADS) TP HCM tổ chức hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu nhiệm vụ theo dõi THADS, theo dõi thi hành àn hành chính năm 2025 và ký kết quy chế phối hợp liên ngành trong công tác THADS tại TP. HCM. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi dự, chỉ đạo hội nghị và chứng kiến lễ ký kết.

Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp: Triển khai công tác năm 2025

Toàn cảnh Hội nghị.
(PLVN) -Chiều 10/12, Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác thi hành án dân sự và theo dõi thi hành án hành chính năm 2025. Ông Trần Phương Hồng, Ủy viên Thường vụ Đảng ủy, Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.HCM tham dự và chỉ đạo Hội nghị.

Hình thành thiết chế Luật sư công sẽ tăng cường nguồn lực cho tổ chức Trợ giúp pháp lý

Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hồng Bách và Cộng sự.
(PLVN) -Thiết chế Luật sư công ở Việt Nam đang được hiểu như thế nào và sự cần thiết của Luật sư công trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt xuất phát từ thực tế, tại Việt Nam không phải đối tượng nào cũng có điều kiện nhờ luật sư khi gặp các vấn đề pháp lý. Xung quanh vấn đề này Báo PLVN phỏng vấn Luật sư Nguyễn Hồng Bách, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hồng Bách và Cộng sự.

“Cẩm nang pháp luật” giúp giảm tải công việc cho cán bộ tư pháp địa phương của chị Phạm Thị Trang Đài

Chị Phạm Thị Trang Đài, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng
(PLVN) - Thấu hiểu nỗi vất vả của cán bộ Tư pháp - hộ tịch cấp xã nói chung và cán bộ ngành tư pháp nói riêng, chị Phạm Thị Trang Đài (SN 1972, Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng) không ngừng nghiên cứu, cải tiến liên quan đến công tác theo dõi thi hành pháp luật giúp “giảm tải” cho cán bộ cũng như dễ dàng phổ biến đến người dân.

184 luật cần sửa đổi, bổ sung khi tinh gọn bộ máy

Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh
(PLVN) -  Chiều 11/12, tại TPHCM, phát biểu tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết: Bộ Tư pháp đang được Chính phủ giao rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 18- NQ/TW

TP.Hồ Chí Minh: Tập trung hơn nữa nguồn lực cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế

Lễ kí kết Chương trình phối hợp công tác về tăng cường hợp tác trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác Tư pháp trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2025 - 2030 giữa Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Chủ tịch UBND TP. HCM
(PLVN) - Chiều 11/12, Đoàn Công tác Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng dẫn đầu đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP.Hồ Chí Minh về nâng cao hiệu quả phối hợp công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư pháp và thi hành án dân sự trên địa bàn Thành phố.

Hết sức cần thiết hình thành thiết chế luật sư công

Thạc sĩ Đỗ Thu Hương. (Ảnh PV)
(PLVN) -  Trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc hình thành thiết chế luật sư công là hết sức cần thiết và nên được sớm thông qua trong lần sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư sắp tới.

Phú Yên: Sáng kiến cấp phiếu lý lịch tư pháp qua VNeID đạt giải ba cuộc thi về cải cách hành chính

Bà Phan Thị Hoa, Phó Giám đốc Sở Tư pháp (thứ ba từ phải qua) đại diện Sở nhận giải.
(PLVN) - Sáng kiến giải pháp “Tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp thông qua ứng dụng VNeID khi thực hiện thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp” của Sở Tư pháp tỉnh Phú Yên mới đây đã được trao giải ba tại cuộc thi Tìm kiếm sáng kiến, giải pháp cải cách hành chính năm 2024 của tỉnh.