Xây dựng nội dung theo hướng “lấy người bệnh làm trung tâm”
Báo cáo trước UBTVQH, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh, việc xây dựng dự án Luật KCB (sửa đổi) nhằm cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước, khắc phục những hạn chế, bất cập, giải quyết những vấn đề mới phát sinh để phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân theo định hướng công bằng, chất lượng, hiệu quả, phát triển và hội nhập quốc tế; tăng cường hiệu lực, hiệu quả, trật tự, kỷ cương, kỷ luật của quản lý nhà nước về hoạt động KCB.
Dự thảo Luật KCB (sửa đổi) gồm 10 chương và 102 điều, thêm 1 chương (chương IX) so với Luật KCB năma 2009. Về nội dung cơ bản của dự thảo Luật, theo Bộ trưởng Y tế, để khắc phục những hạn chế, bất cập đã nêu trong phần sự cần thiết, trên cơ sở các chính sách đã được UBTVQH thông qua, Bộ Y tế đã xây dựng nội dung dự án Luật theo hướng “lấy người bệnh làm trung tâm” thông qua việc quy định đồng thời các giải pháp về nâng cao kỹ năng hành nghề, tăng cường quản lý hoạt động của người hành nghề; nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ của cơ sở KCB, tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ của người dân với dịch vụ KCB; tăng cường phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính trong KCB; đổi mới một số quy định liên quan điều kiện bảo đảm thực hiện.
Thẩm tra dự án Luật, về chính sách của Nhà nước về KCB, Thường trực Ủy ban Xã hội cơ bản nhất trí với các chính sách được nêu tại Điều 4 của dự thảo Luật. Tuy nhiên, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu để thể chế hóa Nghị quyết số 20-NQ/TW, đặc biệt là các nội dung về y tế cơ sở, chăm sóc sức khỏe ban đầu, xây dựng hệ thống y tế công bằng, chất lượng, hiệu quả đào tạo và đãi ngộ cán bộ y tế; đồng thời, cụ thể hóa các chính sách ưu tiên của Nhà nước đối với công tác chăm sóc sức khỏe cho đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi đã được nêu tại Hiến pháp. Đồng thời, tiếp tục cụ thể hóa những nội dung này tại dự thảo Luật và rà soát nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ với các chính sách của Nhà nước có liên quan.
Về xã hội hóa công tác KCB, Thường trực Ủy ban Xã hội đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu sửa đổi, quy định mang tính nguyên tắc, căn cơ, có tính đột phá về tài chính y tế để tạo hành lang pháp lý vững chắc cho hoạt động của các cơ sở KCB, cán bộ y tế, phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Về giá dịch vụ KCB, Thường trực Ủy ban Xã hội thấy rằng, dịch vụ KCB là dịch vụ đặc biệt, do vậy, thẩm quyền quyết định giá dịch vụ KCB vẫn cần thực hiện theo nguyên tắc Nhà nước thống nhất quản lý về giá. Theo Luật Giá, Nhà nước chỉ định khung giá và mức giá dịch vụ KCB tại cơ sở KCB của Nhà nước, do đó, đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về nguyên tắc quản lý giá dịch vụ KCB và việc quản lý giá dịch KCB đối với cơ sở KCB tư nhân
Bảo đảm tối đa quyền lợi của nhân dân
Tại phiên họp, UBTVQH đánh giá cao quá trình chuẩn bị dự án Luật của Chính phủ. Dự thảo Luật trình ra tại phiên họp đã có thay đổi tích cực, tiếp thu nhiều ý kiến của Ủy ban Xã hội của QH, của UBTVQH, cập nhật nhiều vấn đề mới phát sinh. Hồ sơ dự án luật đủ điều kiện để trình QH xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 3, QH khóa XV.
UBTVQH đề nghị Chính phủ nghiên cứu kỹ lưỡng tinh thần Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới để bổ sung vào luật các quy định khi đủ cơ sở pháp lý, chính trị và đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Khẳng định tính kế thừa của Luật Bảo hiểm Xã hội hiện hành; chỉ sửa đổi những gì đã chín, đã rõ, được thực tế chứng minh…
Để bảo đảm tối đa quyền lợi của nhân dân khi tham gia KCB, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ yêu cầu, dự thảo Luật KCB (sửa đổi) lần này sau khi hoàn thiện cần phải bảo vệ tốt người sử dụng dịch vụ y tế, tránh nguy cơ lạm dụng kỹ thuật cao nhằm đẩy giá dịch vụ lên quá cao so với khả năng chi trả của đại đa số quần chúng nhân dân như một số quốc gia trên thế giới; tình trạng người bệnh dồn lên tuyến trên khám, chữa bệnh quá nhiều; bảo vệ được người thầy thuốc trước nguy cơ vi phạm y đức, thương mại hóa trong chăm sóc y tế.
Cùng với đó, đảm bảo rõ ràng, minh bạch và giải trình trách nhiệm của các bên tham gia vào hệ thống y tế và hoạt động KCB; cơ chế giám sát, đánh giá chất lượng dịch vụ KCB, đảm bảo các nguyên tắc khoa học, khách quan; tuân thủ khuyến cáo của Tổ chức y tế thế giới (WHO) về đảm bảo hệ thống y tế, hệ thống khám KCB, thiết kế lấy bệnh nhân làm trung tâm…
Chủ tịch QH đề cập đến hậu quả của việc thiếu kiểm soát đối với việc tự chủ tài chính trong lĩnh vực y tế như nhiều sai phạm, tiêu cực trong lĩnh vực KCB và các cơ sở KCB, từ mua sắm vật tư, trang thiết bị, thuốc men đến KCB…
“Không phải ngẫu nhiên mà trong Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tiếp tục đổi mới và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập có nói những đơn vị sự nghiệp công lập, kể cả y tế và giáo dục, tự chủ tài chính phải thực hiện kiểm toán và công khai báo cáo tài chính như doanh nghiệp”, Chủ tịch QH nói và nhấn mạnh yêu cầu phải tính toán để quy định về cơ chế tài chính của cơ sở KCB để đảm bảo công khai, minh bạch, để người thầy thuốc tập trung vào chuyên môn, không lắng về chuyện quản lý.
Về quy định người nước ngoài hành nghề hành nghề lâu dài tại Việt Nam và KCB cho người Việt Nam phải sử dụng tiếng Việt thành thạo trong KCB, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh của QH Lê Tấn Tới cho rằng, nếu quy định như thế này sẽ “tự dựng bức tường” ràng buộc.
“Kỹ thuật cao về KCB chúng ta rất cần tiếp cận với thế giới. Bệnh viện nào có công nghệ tiên tiến nhất là thu hút người khám bệnh. Có những chuyên gia, bác sỹ người nước ngoài nên chăng không có quy định như trong dự thảo luật mà quản lý chặt chẽ người phiên dịch. Luật này chúng ta phải tiệm cận với khoa học tiên tiến trên thế giới. Đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu kỹ, quan điểm của tôi là ủng hộ chuyên gia, bác sỹ nước ngoài nhưng kiểm soát về phiên dịch, kiểm soát về chuyên môn. Vấn đề này nằm trong khả năng của chúng ta”, ông Lê Tấn Tới nói.
