Công khai, minh bạch trong cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (tiếp)

Chồng chéo trong việc cấp GCNQSDĐ

Hiện tại việc cấp GCNQSDĐ còn nhiều vấn đề bức xúc, phức tạp khác, đang được các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền địa phương quan tâm giải quyết, nhằm đẩy nhanh tiến độ hoàn thành theo kế hoạch đề ra. Nhưng do đất đai ngày càng có giá trị, để bảo đảm lợi ích Nhà nước và quyền lợi hợp pháp của các bên, hạn chế khiếu kiện phức tạp, thì yêu cầu quan trọng là phải bảo đảm chính xác các yếu tố như chủ sử dụng, diện tích đất, ranh giới… trong cấp GCNQSDĐ.

Đầu năm 2008, do nhà ở xuống cấp, hộ ông Vũ Trọng Toàn và ông Hoàng Ngọc Đông, ở số 1, số 3 phố Lán Bè, phường Lam Sơn (quận Lê Chân) tiến hành xây dựng lại nhà. Riêng với hộ ông Toàn đã được UBND quận Lê Chân cấp GCNQSDĐ và cấp phép xây dựng. Tuy nhiên, liên quan đến việc xây dựng nhà của cả hộ ông Đông và ông Toàn, Công ty cổ phần An Biên cho rằng, diện tích đất của 2 hộ nằm trong diện tích đất công ty được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp GCNQSDĐ. Do có những tranh chấp về đất, để xác minh làm rõ, UBND quận Lê Chân ra thông báo tạm dừng việc thi công xây dựng với hộ ông Toàn, ông Đông.

Về phía Công ty cổ phần An Biên, sau khi thực hiện chuyển đổi mô hình kinh doanh, công ty được Sở tài nguyên và Môi trường cấp GCNQSD hơn 8000 m² tại phố Lán Bè, thuê với thời hạn 30 năm để xây dựng văn phòng và xưởng sản xuất. Song, về thủ tục cấp giấy không thông qua chính quyền địa phương, không thông báo công khai, không làm thủ tục ký giáp ranh với các hộ liền kề. Trong khi đó, diện tích đất của Công ty cổ phần An Biên trong giấy chứng nhận lại trùm lên diện tích đất của 16 hộ dân (trong đó có hộ ông Toàn, ông Đông) mà Nhà máy cơ khí An Biên trước đây đã thanh lý. Đến nay, Sở Tài nguyên- Môi trường báo cáo thành phố và đề xuất hướng giải quyết sửa đổi và bổ sung GCNQSDĐ cấp cho Công ty cổ phần An Biên phù hợp với thực tế sử dụng đất, tôn trọng quyền quản lý, sử dụng đất của 16 hộ dân có liên quan.

Mới đây, Công ty Bia Hải Phòng làm thủ tục bổ sung GCNQSDĐ cấp cho công ty trên đường Lạch Tray (quận Ngô Quyền) do có biến động về đất đai. Lúc này, mới phát hiện GCNQSDĐ cấp trùm cả lên Trạm biến áp điện của ngành điện có từ trước đó (!). Sở Tài nguyên- Môi trường hướng dẫn doanh nghiệp chuyển hồ sơ đến Sở Xây dựng và Viện Quy hoạch để được hướng dẫn giải quyết theo thẩm quyền. Nhưng không hiểu vì sao, hơn 45 ngày, doanh nghiệp vẫn chưa nhận được hồi âm gì?

Nâng cao trách nhiệm trong giải quyết các vướng mắc

Trở lại vấn đề cấp GCNQSDĐ ở cho công dân, cho thấy sự vận dụng pháp luật chưa được chính xác. Theo các luật sư cho biết: Thực hiện Luật Đất đai 1993 về cấp đất ở cho công dân, Chính phủ và thành phố có hướng dẫn hạn mức cấp đất ở tại khu vực nông thôn và đô thị, chứ không áp dụng vào các trường hợp công nhận quyền sử dụng đất hay nhận chuyển nhượng. Chính vì lẽ đó, Dự án Khu đô thị mới Ngã Năm-sân bay Cát Bi chưa hoàn thành đúng tiến độ, vì còn nhiều hộ dân bị thu hồi đất, nhưng không được bồi thường thỏa đáng, dẫn tới khiếu nại. Khi được hỏi, các cán bộ lãnh đạo và cơ quan chuyên môn quản lý đất đai ở các quận Hải An, Lê Chân và các huyện Kiến Thụy, Thủy Nguyên… đều nhận thấy sự bất hợp lý. Nhưng rất tiếc, các  địa phương mới dừng lại giải quyết từng cá nhân cụ thể, chưa mang tính tổng thể. Để giải quyết dứt điểm vấn đề này, đòi hỏi các địa phương sớm có điều tra toàn diện các trường hợp được cấp GCNQSDĐ công nhận quyền sử dụng đất báo cáo thành phố có hướng giải quyết toàn diện, thống nhất, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của công dân, tránh hậu quả phức tạp sau này. Các địa phương khi thực hiện các dự án phát triển kinh tế- xã hội phải thu hồi đất, nếu như việc tính toán bồi thường không thống nhất chắc chắn nảy sinh khiếu kiện phức tạp, thậm chí phải xử lý về hình sự, như ở xã Thiên Hương (huyện Thủy Nguyên); phường Dư Hàng Kênh (quận Lê Chân)… dẫn đến vừa mất cán bộ vừa ảnh hưởng đến tình hình chính trị địa phương. Về thủ tục cấp GCNQSDĐ đòi hỏi phải tuân thủ chặt chẽ các quy trình, thủ tục từ việc xem xét nguồn gốc, hiện trạng sử dụng đất, xác định ranh giới, mốc giới, lấy chữ ký các hộ giáp ranh, thông báo công khai... Cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong rà soát việc cấp GCNQSDĐ cho các doanh nghiệp, phát hiện và chủ động khắc phục các thiếu sót, bảo đảm công khai, minh bạch trong việc cấp GCNQSDĐ, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính đích thực, không nên chạy theo tiến độ, cách làm thiếu trách nhiệm như của một số địa phương và cơ quan chức năng trong thời gian qua, làm phát sinh tranh chấp, khiếu nại phức tạp, giảm hiệu quả công cuộc cải cách hành chính và giải phóng mặt bằng của thành phố.

Thẩm Đỗ