Con học giỏi, tham dự các cuộc thi quốc tế có được coi là tình tiết giảm nhẹ?

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Bộ luật Hình sự có quy định cụ thể về căn cứ để HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo. Ngoài những quy định cụ thể trong Bộ luật, khi lượng hình, Tòa án có thể coi tình tiết đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do trong bản án.

Độc giả Nguyễn Thị V (ở Chương Mỹ, Hà Nội) có câu hỏi về các quy định của pháp luật về căn cứ để xem xét, giảm nhẹ hình phạt? “Nếu cha mẹ phạm tội, bị đưa ra xét xử thì tình tiết con học giỏi, tham gia các cuộc thi quốc tế: Toán, Lý, Hóa… thì có được xem xét giảm nhẹ hình phạt không”, chị V đặt câu hỏi.

Chia sẻ về vấn đề này, Luật sư Phạm Văn Thảo, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH S-Life Việt Nam cho biết: Có thể nhận định rằng, các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự (TNHS) được quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 (BLHS 2015) là một trong những căn cứ quan trọng để Tòa án xem xét, quyết định giảm nhẹ hình phạt đối với người phạm tội nhằm tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội.

Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là tình tiết làm cho mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội cụ thể giảm đi. Theo đó, Điều 50 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về căn cứ quyết định hình phạt như sau: “Khi quyết định hình phạt, Tòa án căn cứ vào quy định của Bộ luật này, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự”.

Luật sư Phạm Văn Thảo, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH S-Life Việt Nam. ảnh 1

Luật sư Phạm Văn Thảo, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH S-Life Việt Nam.

“Nhằm hướng dẫn cụ thể quy định nêu trên, Điều 51 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định 22 các tình tiết giảm nhẹ TNHS đối với người phạm tội, có thể ví dụ một vài tình tiết giảm nhẹ như: Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm; Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả; Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng; Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết…”, luật sư Phạm Văn Thảo nói.

Ngoài ra Tòa án có thể coi “đầu thú” là một trong những tình tiết giảm nhẹ. Trường hợp có nhiều tình tiết giảm nhẹ TNHS, Tòa án có thể xem xét đưa ra quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất hoặc chuyển sang một hình phạt khác nhẹ hơn. Trường hợp xử phạt dưới dưới mức thấp nhất Toà án phải nêu được rõ lý do trong bản án và tuân thủ theo những quy định tại Điều 54 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Như vậy, việc quy định cụ thể các tình tiết giảm nhẹ TNHS trong BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017 thể hiện chính sách nhân đạo và khoan hồng của Đảng, Nhà nước đối với người phạm tội nhằm đảm bảo việc quyết định hình phạt phù hợp, tương xứng với hành vi phạm tội.

Như đã phân tích nêu trên, các tình tiết giảm nhẹ TNHS hiện nay được quy định tại Điều 51 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017. Theo đó thì thành tích học tập của con cái không nằm trong danh sách 22 tình tiết giảm nhẹ này.

Tuy nhiên, Khoản 2 Điều 51 BLHS cũng quy định: "Tòa án có thể coi tình tiết đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do trong bản án". Theo đó, căn cứ Điểm 5 Mục I Công văn 212/TANDTC-PC ngày 13/9/2019 của Tòa án nhân dân tối cao có quy định "tình tiết khác" bao gồm: “Vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh, chị, em ruột bị cáo là người có công với nước hoặc có thành tích xuất sắc được Nhà nước tặng một trong các danh hiệu vinh dự như: anh hùng lao động, anh hùng lực lượng vũ trang, bà mẹ Việt Nam anh hùng, nghệ sỹ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú hoặc các danh hiệu cao quý khác theo quy định của Nhà nước”.

“Như vậy, nếu thành tích học tập của con cái được ghi nhận, Nhà nước trao tặng các danh hiệu theo quy định tại hướng dẫn nêu trên thì mới được coi là tình tiết giảm nhẹ TNHS cho cha, mẹ”, luật sư Thảo nói và cho biết các tình tiết giảm nhẹ theo quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung thì không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt./.

Tin cùng chuyên mục

Đuổi vợ ra khỏi nơi ở có bị xử phạt không?

Đuổi vợ ra khỏi nơi ở có bị xử phạt không?

(PLVN) - Bà Hà Dung (Hà Nội) hỏi : Tôi và chồng có đứng tên mua ngôi nhà đang sinh sống tại Bắc Từ Liêm. Thời gian gần đây chồng tôi hay gây gổ, đuổi tôi ra khỏi nhà và ngăn cản tôi về ngồi nhà của mình. Hành vi này của chồng tôi có bị xử phạt theo quy định của pháp luật không?

Đọc thêm

Quy định hạn mức chuyển đất nông nghiệp thành đất ở như thế nào?

Quy định hạn mức chuyển đất nông nghiệp thành đất ở như thế nào?
(PLVN) - Ông Nguyễn Cảnh Bình (Phú Thọ) hỏi : Gia đình ông có diện tích đất trong hạn mức giao đất ở tại xã nơi ông Bình sinh sống là 130 m2, hạn mức công nhận quyền sử dụng đất ở là 410 m2. Xin cho biết, đối với việc chuyển mục đích sử dụng đất của các hộ gia đình cá nhân thì lấy diện tích đất trong hạn mức giao đất ở để trừ đi, hay lấy hạn mức công nhận quyền sử dụng đất ở để xác định diện tích trong và ngoài hạn mức khi chuyển mục đích sử dụng đất (đây là đất của hộ gia đình cá nhân không phải là đất của nhà nước giao theo quy định của pháp luật; đây là đất thừa kế và đất nhận chuyển nhượng)?

Di sản được chia như thế nào khi người thừa kế và người nhận thừa kế chết cùng thời điểm?

Di sản được chia như thế nào khi người thừa kế và người nhận thừa kế chết cùng thời điểm?
(PLVN) - Bạn Minh Ngọc (Bình Định) hỏi: Bố mẹ chồng tôi có người con duy nhất là chồng tôi. Tôi và chồng có 1 người con chung đã 24 tuổi. Chồng tôi và bố chồng đột ngột đã qua đời cùng thời điểm, không có di chúc để lại. Xin hỏi tài sản thừa kế của chồng tôi và bố chồng tôi sẽ được chia như thế nào?

Đào được cổ vật tại nhà có được mang đi bán?

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) - Hiện nay nhiều người dân khi thực hiện các hoạt động trên đất đã phát hiện những hiện vật có lịch sử với giá trị kinh tế không nhỏ. Xin hỏi, qui định cụ thể của pháp luật về vấn đề này như thế nào?

Vụ cháy chung cư mini: Ai phải chịu trách nhiệm?

Vụ cháy chung cư mini: Ai phải chịu trách nhiệm?
(PLVN) -Sai phạm chồng sai phạm vậy mà tòa chung cư mini trên vẫn được đưa vào sử dụng, dẫn đến hậu quả đau lòng sau vụ cháy. Vậy ngoài chủ đầu tư, ai phải chịu trách nhiệm trong vụ việc trên?

Người đưa thông tin sai sự thật để huy động vốn của các nhà đầu tư phạm tội gì?

Người đưa thông tin sai sự thật để huy động vốn của các nhà đầu tư phạm tội gì?
(PLVN) - Bạn Thu Trang (Hà Nội) hỏi: Thời gian gần đây, một công ty BĐS có mời các nhà đầu tư góp vốn kinh doanh trả lãi suất cao. Tuy nhiên, những thông tin mà công ty BĐS đưa ra để lôi kéo nhà đầu tư lại là những thông tin sai sự thật. Vậy, người đưa ra thông tin sai sự thật để huy động vốn của các nhà đầu tư phạm tội gì?

Người lái xe máy một tay có bị phạt không?

Người lái xe máy một tay có bị phạt không?
(PLVN) - Ông Đức Sáng (Gia Lâm – Hà Nội) hỏi: Tôi làm nghề giao hàng, vì yêu cầu của công việc nên thường xuyên phải nghe điện thoại khi điều khiển xe máy. Vậy khi gặp lực lượng chức năng, tôi có bị xử phạt vì điều khiển phương tiện bằng 1 tay không?

Đất chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, có được chia thừa kế?

Đất chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, có được chia thừa kế?
(PLVN) - Ông Vũ Nghĩa (Hưng Yên) hỏi: Năm 1997, mẹ tôi mất, tài sản trong hôn nhân của bố mẹ là 2 mảnh đất chưa làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Sau đó bố tôi lấy vợ nữa, có đăng ký kết hôn, Nhà nước cấp GCNQSDĐ cho 2 thừa đất này. Xin hỏi, trường hợp này tài sản sẽ được thừa kế như thế nào? Nguồn gốc đất hình thành trước hôn nhân của bố tôi và mẹ kế thì tôi có quyền khiếu nại yêu cầu điều chỉnh cấp lại GCNQSDĐ không?

Dừng xe máy trên đường để mặc áo mưa có vi phạm pháp luật không?

Dừng xe máy trên đường để mặc áo mưa có vi phạm pháp luật không?
(PLVN) - Bạn Hoa Mai (Hà Nội) hỏi: Thời gian này thủ đô Hà Nội thường bất chợt mưa. Những khi đó, tôi thấy nhiều người dừng xe máy dưới lòng đường để mặc áo mưa khiến những người đi sau cũng phải đi chậm lại. Tôi xin hỏi việc dừng xe dưới lòng đường để mặc áo mưa có vì phạm pháp luật không?

Mua xe không có giấy đăng ký có vi phạm pháp luật không?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Bạn Đức Huy (Hải Phòng) hỏi: Vừa rồi tôi có mua lại chiếc xe máy SH từ cửa hàng cầm đồ. Cửa hàng này có viết giấy bán cho tôi, nhưng chiếc xe này không có đăng ký xe. Vậy xin hỏi, nếu trường hợp chiếc xe này là xe trộm cắp, tôi có thể bị xử phạt không?

Quảng cáo phản cảm sẽ bị xử phạt như thế nào?

Quảng cáo phản cảm sẽ bị xử phạt như thế nào?
(PLVN) - Bạn đọc Mai Anh (Hà Đông, Hà Nội) hỏi: Tôi thấy hiện nay xuất hiện nhiều trường hợp quảng cáo phản cảm, đi ngược lại với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Xin hỏi, pháp luật Việt Nam có chế tài như thế nào để hạn chế những hành vi quảng cáo phản cảm này?