Con học giỏi, tham dự các cuộc thi quốc tế có được coi là tình tiết giảm nhẹ?

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Bộ luật Hình sự có quy định cụ thể về căn cứ để HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo. Ngoài những quy định cụ thể trong Bộ luật, khi lượng hình, Tòa án có thể coi tình tiết đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do trong bản án.

Độc giả Nguyễn Thị V (ở Chương Mỹ, Hà Nội) có câu hỏi về các quy định của pháp luật về căn cứ để xem xét, giảm nhẹ hình phạt? “Nếu cha mẹ phạm tội, bị đưa ra xét xử thì tình tiết con học giỏi, tham gia các cuộc thi quốc tế: Toán, Lý, Hóa… thì có được xem xét giảm nhẹ hình phạt không”, chị V đặt câu hỏi.

Chia sẻ về vấn đề này, Luật sư Phạm Văn Thảo, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH S-Life Việt Nam cho biết: Có thể nhận định rằng, các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự (TNHS) được quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 (BLHS 2015) là một trong những căn cứ quan trọng để Tòa án xem xét, quyết định giảm nhẹ hình phạt đối với người phạm tội nhằm tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội.

Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là tình tiết làm cho mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội cụ thể giảm đi. Theo đó, Điều 50 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về căn cứ quyết định hình phạt như sau: “Khi quyết định hình phạt, Tòa án căn cứ vào quy định của Bộ luật này, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự”.

Luật sư Phạm Văn Thảo, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH S-Life Việt Nam.

Luật sư Phạm Văn Thảo, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH S-Life Việt Nam.

“Nhằm hướng dẫn cụ thể quy định nêu trên, Điều 51 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định 22 các tình tiết giảm nhẹ TNHS đối với người phạm tội, có thể ví dụ một vài tình tiết giảm nhẹ như: Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm; Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả; Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng; Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết…”, luật sư Phạm Văn Thảo nói.

Ngoài ra Tòa án có thể coi “đầu thú” là một trong những tình tiết giảm nhẹ. Trường hợp có nhiều tình tiết giảm nhẹ TNHS, Tòa án có thể xem xét đưa ra quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất hoặc chuyển sang một hình phạt khác nhẹ hơn. Trường hợp xử phạt dưới dưới mức thấp nhất Toà án phải nêu được rõ lý do trong bản án và tuân thủ theo những quy định tại Điều 54 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Như vậy, việc quy định cụ thể các tình tiết giảm nhẹ TNHS trong BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017 thể hiện chính sách nhân đạo và khoan hồng của Đảng, Nhà nước đối với người phạm tội nhằm đảm bảo việc quyết định hình phạt phù hợp, tương xứng với hành vi phạm tội.

Như đã phân tích nêu trên, các tình tiết giảm nhẹ TNHS hiện nay được quy định tại Điều 51 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017. Theo đó thì thành tích học tập của con cái không nằm trong danh sách 22 tình tiết giảm nhẹ này.

Tuy nhiên, Khoản 2 Điều 51 BLHS cũng quy định: "Tòa án có thể coi tình tiết đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do trong bản án". Theo đó, căn cứ Điểm 5 Mục I Công văn 212/TANDTC-PC ngày 13/9/2019 của Tòa án nhân dân tối cao có quy định "tình tiết khác" bao gồm: “Vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh, chị, em ruột bị cáo là người có công với nước hoặc có thành tích xuất sắc được Nhà nước tặng một trong các danh hiệu vinh dự như: anh hùng lao động, anh hùng lực lượng vũ trang, bà mẹ Việt Nam anh hùng, nghệ sỹ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú hoặc các danh hiệu cao quý khác theo quy định của Nhà nước”.

“Như vậy, nếu thành tích học tập của con cái được ghi nhận, Nhà nước trao tặng các danh hiệu theo quy định tại hướng dẫn nêu trên thì mới được coi là tình tiết giảm nhẹ TNHS cho cha, mẹ”, luật sư Thảo nói và cho biết các tình tiết giảm nhẹ theo quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung thì không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt./.

Đọc thêm

Thành lập doanh nghiệp xã hội cần đáp ứng những tiêu chí nào?

Thành lập doanh nghiệp xã hội cần đáp ứng những tiêu chí nào?
(PLVN) - Bạn Trần Trung (Nghệ An) hỏi: Tôi đang làm việc tại một tổ chức phi chính phủ tại Nghệ An và hiện tôi muốn thành lập một doanh nghiệp xã hội (DNXH) trong ngành xây dựng dân dụng (thi công công trình) với mong muốn tạo việc làm cho một số nhóm đối tượng như: Người di cư, người sử dụng ma túy, người nhiễm HIV, người thất nghiệp... Xin hỏi, để thành lập DNXH thì cần đáp ứng những tiêu chí nào?

Cần làm gì khi công ty đuổi việc để không phải thưởng Tết?

Luật sư Bùi Đức Nhã.
(PLVN) - Bạn Ngọc Đỉnh (Hà Nội) hỏi: Tôi làm việc cho một công ty được hơn 1 năm, sắp đến ngày nhận thưởng Tết thì bất ngờ tôi bị đuổi việc với lý do không rõ ràng. Sau đó, những nhân viên khác làm cùng đã được nhận thưởng Tết, còn tôi thì không nhận được thưởng. Vậy tôi có thể khiếu nại đến đâu để đòi quyền lợi?

Mua lại ô tô và gắn biển số mới thì có cần đi đăng kiểm lại?

Luật sư Nguyễn Quang Tâm.
(PLVN) -  Bạn Mai Lâm (Lạng Sơn) hỏi: Gia đình tôi mua lại một chiếc ô tô của người quen, đã làm thủ tục sang tên, đổi biển mới do biển cũ được định danh theo chủ cũ. Hiện trên giấy chứng nhận đăng kiểm và tem kiểm định vẫn còn thời hạn sử dụng 1 năm lại ghi biển số xe cũ. Xin hỏi, tôi có cần phải mang xe đi đăng kiểm lại không?

Vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên có bị xử phạt theo quy định mới?

Luật sư Lê Hiếu
(PLVN) - Bạn Khánh Phương (Hà Nội) hỏi: Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP người vi phạm lỗi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu sẽ bị phạt tiền từ 4 - 6 triệu đồng đối với xe máy và từ 8 - 20 triệu đồng đối với ô tô. Tuy nhiên, có một vấn đề được nhiều người đặt ra, đó là trong trường hợp buộc phải vượt đèn đỏ để nhường đường cho xe ưu tiên thì người điều khiển phương tiện có bị xử phạt hay không?

Con nuôi có được hưởng di sản thừa kế như con ruột?

Luật sư Hoàng Thị Hương Giang.
(PLVN) - Bạn Minh Phúc (Hải Phòng) hỏi: Tôi là trẻ mồ côi, được bố mẹ nuôi của tôi nhận về làm con nuôi từ khi tôi ba tuổi. Sau đó vài năm bố mẹ nuôi của tôi sinh được một em gái. Hiện bố nuôi của tôi đã mất, mẹ nuôi tôi đang bị bệnh và tôi là người chăm sóc do em gái tôi đang du học ở nước ngoài. Cho tôi hỏi, con nuôi có được thừa kế tài sản như con đẻ trong trường hợp bố mẹ nuôi mất nhưng không để lại di chúc hay không?

Hồ sơ, thủ tục thực hiện đăng ký kinh doanh dạy thêm

Luật sư Đoàn Thị Ánh Hồng.
(PLVN) - Bạn Hồng Ngọc (Hà Nội) hỏi: Tôi là giáo viên dạy môn Tiếng Anh tại một trường trung học cơ sở. Sắp tới tôi muốn mở lớp dạy thêm tại nhà riêng với sĩ số khoảng hơn 10 học sinh một lớp. Xin hỏi, theo quy định mới, giáo viên đang dạy học tại các nhà trường tham gia dạy thêm ngoài nhà trường phải báo cáo với ai? Báo cáo nội dung gì? Điều kiện, thủ tục đăng ký dạy thêm, học thêm như thế nào?

Vận chuyển đá quý trái phép bị xử lý như thế nào?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Vụ việc vận chuyển trái phép hơn 700 viên kim cương trị giá hàng chục tỷ đồng vừa được phát hiện đã làm dấy lên nhiều thắc mắc về quy định pháp luật liên quan đến việc mang theo kim loại, đá quý khi xuất nhập cảnh. Theo quy định hiện hành, hành lý vượt định mức miễn thuế mà không khai báo hải quan sẽ bị coi là xuất khẩu, nhập khẩu bất hợp pháp. Việc xử lý sẽ căn cứ vào mức độ vi phạm và ý thức của người thực hiện trong trường hợp cụ thể.

Chuyển nơi cư trú có phải đổi đăng ký xe ô tô không?

Ảnh minh họa
(PLVN) - Bạn đọc hỏi: "Trước đây tôi cư trú tại Hà Nội, hiện giờ tôi mới chuyển vào TP Hồ Chí Minh. Tôi muốn hỏi Bộ Công an, trường hợp của tôi có phải đổi đăng ký xe ô tô khi chuyển nơi cư trú không? Nếu phải đổi thì tôi phải làm những thủ tục gì?".

Mức phạt lỗi sử dụng điện thoại khi lái xe từ 1/1/2025

Luật sư Lê Hiếu.
(PLVN) - Bạn Huy Phong (Hà Nội) hỏi: Do nhiều lúc phải giải quyết công việc gấp nên tôi hay sử dụng điện thoại khi đang lái xe. Xin hỏi, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực từ 1/1/2025 thì hành vi sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông sẽ bị xử phạt như thế nào?