Giấy chứng sinh của cơ sở y tế là một trong những giấy tờ quan trọng làm căn cứ khai sinh cho trẻ. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, nhiều người vô tình để mất giấy chứng sinh dẫn đến việc đăng ký khai sinh gặp khó khăn.
Theo quy định của Nghị định 158/CP về đăng ký và quản lý hộ tịch thì người đi đăng ký khai sinh phải nộp giấy chứng sinh (theo mẫu quy định) và xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ trẻ em (nếu cha, mẹ của trẻ em có đăng ký kết hôn). Nếu là trường hợp trẻ em sinh ra ngoài cơ sở y tế, thì Giấy chứng sinh được thay bằng văn bản xác nhận của người làm chứng. Trong trường hợp không có người làm chứng, thì người đi khai sinh phải làm giấy cam đoan về việc sinh là có thực.
Như vậy, chiểu theo quy định nói trên, nếu là trẻ sinh ngoài cơ sở y tế thì còn có giấy tờ thay thế giấy chứng sinh, còn nếu sinh tại cơ sở y tế thì Nghị định không quy định về những giấy tờ khác có thể thay thế, trong khi giấy chứng sinh thì không có quy định được cấp lại và thực tế nhiều bệnh viện hiện nay cũng không cấp lại. Do vậy, khi gặp những trường hợp tương tự cả người dân và cán bộ hộ tịch đều lúng túng.
Thực tế, một số nơi cán bộ hộ tịch tự giải quyết linh hoạt bằng cách cho người làm chứng xác nhận hoặc người dân tự viết giấy cam đoan như với trường hợp sinh ngoài cơ sở y tế, tuy nhiên, xét cho cùng thì đó cũng là cách vận dụng tương tự…
Hiện nay, tại nhiều vùng, nhất là vùng sâu, xa, số lượng trẻ em chưa đăng ký khai sinh vẫn phổ biến. Theo quy định, các em được đăng ký quá hạn, tuy nhiên có một tỷ lệ trẻ trong số này người thân không còn giữ được giấy chứng sinh.
Với tinh thần tạo điều kiện tối đa khi làm đăng ký khai sinh cho trẻ, Nghị định 158 thực sự đã có nhiều quy định thông thoáng, đặc biệt những vấn đề liên quan đến thủ tục, tuy nhiên thực tế không ngừng vận động và pháp luật thì không thể trù tính được hết những phát sinh từ cuộc sống, do đó vẫn còn những trường hợp khó khăn như nêu trên. Thiết nghĩ, khi sửa đổi Nghị định này, cần phải lưu ý vấn đề này…
