Cơ sở dữ liệu hành nghề công chứng: Cần tăng cường kết nối giữa các địa phương

Hướng dẫn người dân làm thủ tục công chứng. Ảnh minh hoạ.
Hướng dẫn người dân làm thủ tục công chứng. Ảnh minh hoạ.
(PLVN) - Thực hiện quy định của Luật Công chứng, nhiều địa phương đã xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu công chứng, góp phần ngăn chặn các giao dịch bất hợp pháp. Tuy nhiên, từ thực tế  còn nhiều vấn đề bất cập, nhất là việc phân định trách nhiệm của các cơ quan liên quan.

Góp phần ngăn chặn lừa đảo

Một trong những lo ngại lớn nhất của người tham gia giao dịch dân sự (chẳng hạn mua bán nhà đất) hiện nay là tình trạng thiếu thông tin về tài sản. Vì vậy đã có nhiều vụ án lừa đảo xảy ra khi nhà đất đã được đem cầm cố, thế chấp, thậm chí chuyển nhượng nhưng vẫn bị đem ra mua bán. Người mua “tiền mất tật mang”, còn các công chứng viên vô tình thành tiếp tay cho hành vi trái pháp luật.

Với cơ sở dữ liệu công chứng, thay vì người dân phải tự tìm hiểu thông tin với tài sản mình cần giao dịch thì chỉ bằng một cú nhấp chuột, công chứng viên sẽ giúp họ có thông tin chính xác. Như vậy, người dân có thể hoàn toàn yên tâm khi thực hiện các giao dịch mà không lo bị lừa.

Điều 62 Luật Công chứng năm 2014 giao UBND cấp tỉnh có trách nhiệm xây dựng cơ sở dữ liệu công chứng của địa phương. Thực hiện quy định này, nhiều địa phương đã xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu, ban hành quy chế hoạt động bảo đảm cho hệ thống vận hành thông suốt, hiệu quả. 

Đơn cử, tại TP Hồ Chí Minh, Quy chế của UBND TP quy định rõ các tổ chức hành nghề công chứng phải chia sẻ thông tin về nguồn gốc tài sản, tình trạng giao dịch của tài sản và các thông tin khác về biện pháp ngăn chặn được áp dụng đối với tài sản có liên quan đến hợp đồng, giao dịch do Công chứng viên của tổ chức mình thực hiện công chứng để đưa vào Cơ sở dữ liệu công chứng điện tử theo quy định.

Cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin, khai thác, sử dụng, quản lý Cơ sở dữ liệu công chứng điện tử phải thực hiện nghiêm túc và đầy đủ trách nhiệm khi cung cấp thông tin, khai thác, sử dụng, quản lý Cơ sở dữ liệu công chứng điện tử, sử dụng Cơ sở dữ liệu công chứng điện tử đúng mục đích, không sử dụng Cơ sở dữ liệu công chứng điện tử vào những mục đích trái pháp luật, mục đích khác không phục vụ cho hoạt động công chứng của tổ chức mình hay hoạt động quản lý nhà nước về công chứng.

Còn tại Đà Nẵng, Quy chế khai thác sử dụng Hệ thống cơ sở dữ liệu công chứng do Chủ tịch UBND TP ban hành mới đây cũng quy định rõ nguyên tắc quản lý, khai thác, sử dụng hệ thống; những hành vi bị nghiêm cấm, đặc biệt là trách nhiệm của các cơ quan liên quan.  

Cũng theo Quy chế này, trước khi công chứng hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản là bất động sản hoặc tài sản là động sản có đăng ký, công chứng viên phải tra cứu thông tin trong hệ thống để kiểm tra về tình trạng của tài sản. Kết quả tra cứu từ hệ thống là nguồn thông tin để công chứng viên kiểm tra, xem xét trước khi quyết định công chứng hoặc không thực hiện việc công chứng hợp đồng, giao dịch về tài sản. 

Hay như ở Hải Dương, theo ông Phạm Văn Vĩnh, Trưởng Phòng công chứng số 1, Chủ tịch Hội Công chứng Hải Dương cho biết, từ năm 2015, cơ sở dữ liệu ở địa phương này đã đi vào hoạt động. UBND tỉnh đã ban hành Quy chế hoạt động và hiện rất có tác dụng đối với các công chứng viên.

Riêng Phòng Công chứng số 1 đã cử hẳn 1 biên chế chuyên cập nhật thông tin vào hệ thống. Qua thông tin trên hệ thống cũng giúp các công chứng viên trong việc công chứng các hợp đồng giao dịch, hạn chế khả năng rủi ro khi các thông tin về tài sản đã minh bạch qua việc tra cứu trên hệ thống.

Còn tại Hà Nội, từ tháng 8/2013, tuyệt đại đa số các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn TP Hà Nội tham gia Chương trình quản lý thông tin ngăn chặn và thông tin về hợp đồng, giao dịch đã công chứng với hàng ngàn thông tin về tài sản. Chương trình cũng đã có dữ liệu của hầu hết quận, huyện, thị xã.

Phải rõ trách nhiệm của các cơ quan liên quan

Tuy nhiên, bên cạnh các địa phương đã ban hành quy chế và đưa vào vận hành cơ sở dữ liệu công chứng hiệu quả thì hiện nay, còn nhiều địa phương chưa ban hành quy chế, hoặc đã xây dựng cơ sở dữ liệu nhưng hoạt động cầm chừng.

Ngay bản thân phần mềm của hệ thống cũng còn nhiều vấn đề bất cập trong việc cập nhật, tra cứu. Đặc biệt, chưa rõ trách nhiệm của các cơ quan liên quan cũng như tổ chức hành nghề công chứng trong thiết lập, sử dụng thông tin cơ sở dữ liệu, đặc biệt là các trường hợp sử dụng thông tin vì mục đích bất hợp pháp.

Bên cạnh đó, theo ông Tuấn Đạo Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Công chứng Việt Nam, Trưởng phòng công chứng số 1 Hà Nội thì hiện nay việc mỗi địa phương lại dùng một phần mềm chưa thể kết nối, liên thông với nhau cũng là khó khăn cho người dân, cho công chứng viên khi thực hiện các giao dịch ở phạm vi các tỉnh, thành khác nhau.

Hay đơn giản, ngay trong phạm vi một tỉnh, thành phố, việc kết nối, cập nhật thông tin cũng phải được thực hiện đồng bộ ở nhiều cơ quan, nhất là hệ thống cơ quan đăng ký nhà đất, tuy nhiên vấn đề này ở nhiều địa phương còn lúng túng, chưa rõ ràng.

Xây dựng các quy chế khả thi, nâng cao trách nhiệm của các tổ chức hành nghề công chứng, các công chứng viên và các cơ quan liên quan trong việc xây dựng, khai thác cơ sở dữ liệu, đồng thời đảm bảo các yếu tố kỹ thuật… là những việc cần thiết để cơ sở dữ liệu công chứng vận hành thông suốt, hiệu quả, góp phần hạn chế rủi ro cho người yêu cầu công chứng và cho cả công chứng viên.

Đọc thêm

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): Quy định rõ cơ chế, giới hạn áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát

 Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa phát biểu tại Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV, cho ý kiến về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là mô hình mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm. Do đó, cần tiếp cận nội dung này theo hướng thận trọng, bảo đảm kiểm soát tốt.

Đảm bảo chất lượng, thời gian đào tạo nghề công chứng

Công chứng viên giải quyết yêu cầu của khách hàng (ảnh MH).
(PLVN) - Để góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ Công chứng viên (CCV), dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) quy định người muốn hành nghề công chứng đều phải tham dự khóa đào tạo nghề công chứng. Quy định này cũng phù hợp với pháp luật các nước theo hệ thống công chứng Latinh.

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án
(PLVN) -Ngày 25-3, Chi cục thi hành án dân sự (THADS) TP. Thủ Đức, TP.HCM đã tổ chức thi hành xong Bản án số 1027/2018/DSPT ngày 12-11-2018 của TAND TP.HCM; Quyết định giám đốc thẩm số 167/2019/DS-GDT ngày 4-7-2019 của TAND cấp cao tại TP.HCM; Quyết định thi hành án số 994/QĐ- CCTHADS ngày 3-12-2018 của Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP. Thủ Đức.

Tiếp tục tháo gỡ “điểm nghẽn” trong triển khai Đề án 06 trong lĩnh vực hộ tịch

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Sáng 25/3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã chủ trì cuộc làm việc với các đơn vị về tháo gỡ các vướng mắc triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030 trong lĩnh vực hộ tịch.

Tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động công chứng

Người dân thực hiện thủ tục về công chứng (ảnh MH, Báo VP).
(PLVN) - Tính đến nay, nước ta có hơn 3.300 công chứng viên (CCV) với gần 1.300 tổ chức hành nghề công chứng (TCHNCC). Để đảm bảo sự phát triển liên tục, ổn định, bền vững của các tổ chức này, dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) đã quy định nguyên tắc phát triển tổ chức hành nghề công chứng phải căn cứ vào điều kiện kinh tế-xã hội, diện tích, số lượng và mật độ phân bố dân cư, nhu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch trên địa bàn cấp huyện dự kiến thành lập.

Tạo điều kiện thuận lợi cho người nhận chăm sóc thay thế, nhận nuôi con nuôi

Quang cảnh cuộc họp
(PLVN) -Chiều 21/3, Bộ Tư pháp tổ chức họp Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 19/2011/NĐ-CP ngày 21/3/2011 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi và Nghị định số 24/2019/NĐ-CP ngày 5/3/2019 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 19/2011/NĐ-CP ngày 21/3/2011 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi.