Hội thảo nhằm cập nhật các quy định quản lý mới được ban hành, tập trung vào các chất được kiểm soát theo Nghị định thư Montreal trong Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020, Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07/01/2022 của Chính phủ và Thông tư số 01/2012/TTBTNMT ngày 07/01/22022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Việt Nam sẽ ngưng tiêu thụ các chất HFC từ năm 2024 ở mức cơ sở
Việt Nam là một trong những nước sớm gia nhập Công ước Vienna về bảo vệ tầng ô-dôn và Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn từ tháng 01/1994.
Theo quy định của Nghị định thư Montreal, Việt Nam đã loại trừ hoàn toàn một số chất làm suy giảm tầng ô-dôn như CFC, Halon, CTC; kiểm soát hoạt động xuất, nhập khẩu Methyl Bromide và thực hiện loại trừ theo lộ trình các chất HCFC. Các môi chất này được sử dụng chính trong lĩnh vực sản xuất điều hòa không khí, thiết bị làm lạnh, sản xuất xốp, dập cháy và kiểm dịch cho hàng xuất khẩu.
Năm 2016, tại Kigali, Cộng hòa Ru-an-đa, các nước đã thông qua Bản sửa đổi, bổ sung Kigali để kiểm soát và loại trừ các chất HFC có xu hướng làm gia tăng sự nóng lên của nhiệt độ Trái đất lên đến 0,4°C vào cuối thế kỷ.
Bản sửa đổi, bổ sung Kigali chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2019. Theo lộ trình đã được thông qua, các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam sẽ ngưng tiêu thụ các chất HFC từ năm 2024 ở mức cơ sở và loại trừ dần các chất HFC, đến năm 2045 lượng tiêu thụ các chất HFC sẽ giảm 80% so với lượng tiêu thụ cơ sở. Ngày 04/09/2019, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 64/NQ-CP chính thức phê duyệt Bản sửa đổi, bổ sung Kigali thuộc Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn.
Phát biểu tại Hội thảo, bà Mai Kim Liên, Phó Cục Trưởng Cục Biến đổi Khí hậu chia sẻ, Việt Nam là một trong những nước sớm tham gia Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn. Là thành viên tham gia Nghị định thư Montreal, Việt Nam có nghĩa vụ kiểm soát và loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn theo lộ trình thực hiện thư Montreal. Theo quy định của Nghị định thư Montreal, một số chất làm suy giảm tầng ô-dôn như CFC, Halon, CTC; Methyl Bromide, HCFC. Các chất này được sử dụng trong lĩnh vực sản xuất điều hòa không khí, thiết bị làm lạnh, sản xuất xốp, dập cháy…
 |
Bà Mai Kim Liên, Phó Cục Trưởng Cục Biến đổi Khí hậu. |
Triển khai thi hành Luật bảo vệ Môi trường năm 2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 06 năm 2022 quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, có hiệu lực từ ngày 7/1/2022. Bộ Tài nguyên Môi trường đã Ban hành Thông tư số 01/2022/TT-BTNMT ngày 7/1/2022 quy định chi tiết thi hành Luật Bảo vệ Môi trường.
“Cục Biến đổi Khí Hậu đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính, trong hoạt động kiểm soát và báo cáo lượng tiêu thụ quốc gia các chất được kiểm soát. Trong những năm qua, Việt Nam đã chủ động và tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ tầng ô-dôn, thực hiện Công ước Vienna, Nghị định thư Montreal và đạt được nhiều kết quả được cộng đồng quốc tế ghi nhận”, bà Liên cho hay.
Cơ quan Hải quan là mắt xích quan trọng trong việc kiểm soát xuất, nhập khẩu các chất làm suy giảm tầng ô-dôn
Cũng tại buổi Hội thảo, ông Vũ Quang Toàn, Phó Cục Trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan cho biết, tầng ô-dôn là tấm lá chắn bảo vệ Trái đất khỏi tia cực tím có hại từ mặt trời, vì vậy muốn tồn tại và phát triển thì có nghĩa vụ phải bảo vệ tầng ô-dôn. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, con người đã phát minh một lượng lớn hóa chất, có những chất làm suy giảm tầng ô-dôn, hậu quả là tầng ô-dôn bị suy thoái, đe dọa sự sống trên hành tinh của chúng ta.
“Cơ quan Hải quan là một mắt xích quan trọng trong việc kiểm soát xuất, nhập khẩu các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam trong loại trừ hoàn toàn việc tiêu thụ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn”, ông Quang nhấn mạnh.
 |
Ông Vũ Quang Toàn, Phó Cục Trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan. |
Trong khuôn khổ buổi Hội thảo, đại diện các đơn vị liên quan đã có báo cáo tham luận giới thiệu cập nhật các quy định pháp luật về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn; thủ tục hải quan và chính sách quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu chung, các chất được kiểm soát nói riêng theo quy định tại Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07/01/2022 của Chính phủ.
Đồng thời, ông Pipat Poopeerasupong, Đại diện Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) cũng đã chia sẻ kinh nghiệm áp dụng, thực hiện mã HS của các nước ASEAN.
Ngoài ra, ông Khuất Hoàng Kiên, Phó Cục Trưởng Cục công nghệ thông Tin Dữ liệu Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã có tham luận về xây dựng, kết nối hệ thống Cổng thông tin một cửa quốc gia với hệ thống dịch vụ công trực tuyến để quản lý các chất được kiểm soát.
Hội thảo là cơ hội để các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia trao đổi, thảo luận, giúp nâng cao hiểu biết về hệ thống quy định pháp luật, chính sách và thủ tục hiện hành của Việt Nam về quản lý các chất được kiểm soát, góp phần thực hiện nghĩa vụ loại trừ 35% mức tiêu thụ cơ sở các chất HCFC vào năm 2023 theo cam kết đối với Nghị định thư Montreal.
Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ô-dôn (thuộc Công ước Vienna về bảo vệ tầng ô-dôn) được ký kết năm 1987 tại Montreal, Canada, được đánh giá là một trong những hiệp ước quốc tế về môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu thành công nhất trong lịch sử.
