Cơ quan điều tra hình sự (Bộ Quốc phòng): Kết luận vụ án vi phạm quy định về quản lý đất tại sân bay Nha Trang

Chưa được phê duyệt, đã giao đất

Trong số này có: hai cựu Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Chiến Thắng (70 tuổi) và Lê Đức Vinh (60 tuổi); cựu Phó Chủ tịch tỉnh Đào Công Thiên (63 tuổi); cựu GĐ Sở TN&MT (nay là Sở NN&MT) Võ Tấn Thái (64 tuổi); Nguyễn Duy Cường (67 tuổi, cựu Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Không quân), Hoàng Viết Quang (68 tuổi, cựu Phó Cục trưởng Cục Tác chiến).

Cũng trong vụ án, bị đề nghị truy tố về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản có Nguyễn Văn Hậu (44 tuổi, cựu Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Cty CP Tập đoàn Phúc Sơn) và một số bị bị can khác.

Năm 2009, địa phương đề nghị di dời sân bay để lấy quỹ đất phát triển kinh tế - xã hội. Tháng 8/2009, tỉnh Khánh Hòa có văn bản gửi BQP. Năm 2014, Thủ tướng có ý kiến chỉ đạo cụ thể giao BQP chủ trì phối hợp với tỉnh Khánh Hòa và các cơ quan liên quan thống nhất phương án khai thác đất để hoàn vốn cho dự án BT (xây dựng - chuyển giao) sân bay Phan Thiết và cơ sở hạ tầng cho Trung đoàn 920 tại Cam Ranh; yêu cầu toàn bộ quá trình chuyển nhượng, giao đất phải thực hiện theo đúng quy định pháp luật.

Năm 2015, Chính phủ cho phép chuyển giao khoảng 186ha đất quốc phòng tại sân bay Nha Trang cho tỉnh Khánh Hòa; yêu cầu việc khai thác đất phải bảo đảm minh bạch, đúng thẩm quyền.

Tháng 4/2015, tỉnh Khánh Hòa phê duyệt quy hoạch dự án Khu đô thị - Trung tâm thương mại - Dịch vụ - Tài chính - Du lịch Nha Trang, chủ đầu tư là Cty Phúc Sơn, không qua đấu thầu. Tháng 7/2015, ông Hậu gửi văn bản đề nghị tỉnh và Trường SQKQ “tạo điều kiện cho DN cắm mốc, kiểm kê, tạm nhận đất”. Ông Nguyễn Chiến Thắng, Chủ tịch UBND tỉnh khi đó đã ký văn bản gửi Trường SQKQ đề nghị hỗ trợ Phúc Sơn. Thiếu tướng Nguyễn Duy Cường, Hiệu trưởng Trường SQKQ, khi đó đã đồng ý, chỉ đạo cấp dưới phối hợp với DN triển khai.

Ông Cường sau đó ký văn bản đề nghị tỉnh Khánh Hòa đề nghị BQP “tạm bàn giao” 18,8ha đất cho địa phương, do “không ảnh hưởng đến hoạt động bay của Trường SQKQ”. Ngày 10/9/2015, tại buổi làm việc giữa đại diện BQP và tỉnh Khánh Hòa, sau khi xác định diện tích đất đủ để hoàn vốn cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT, tỉnh xin quỹ đất còn lại tại sân bay Nha Trang để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhưng chưa được Thủ tướng phê duyệt.

Ký gần 1.000 hợp đồng chuyển nhượng, thu hơn 7.000 tỷ đồng

Từ cuối năm 2015 đến 2016, một số văn bản liên tục được ký để “hợp thức hóa” việc giao đất trái phép và các hoạt động bàn giao vẫn diễn ra. Hệ quả, Phúc Sơn được bàn giao 18,8ha đất đã “xin” trước đó, còn được nhận thêm 44ha trong quỹ đất sân bay Nha Trang để “phục vụ phát triển địa phương”, dù chưa được Thủ tướng phê duyệt.

Tại thời điểm này, sân bay Nha Trang chưa chính thức bị đóng cửa. Ngày 23/1/2016, Bộ Tổng Tham mưu mới có quyết định về việc đóng cửa sân bay Nha Trang. Tuy nhiên hơn 1 tháng trước, ông Cường đã xin Bộ Tổng Tham mưu cho Trường SQKQ được giao đất cho Phúc Sơn; dù chưa có quyết định thu hồi đất, quyết định giao đất.

Sau đó, song song với quá trình giao đất, tỉnh Khánh Hòa phê duyệt nhiều phương án bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng. Toàn bộ kinh phí do Cty Phúc Sơn tạm ứng. Riêng Trường SQKQ từ tháng 3 - 10/2016 đã nhận hơn 67,5 tỷ đồng, gồm bồi thường công trình, di chuyển tài sản, hỗ trợ xây dựng hạ tầng. Ngoài ra, TCty Cảng hàng không Việt Nam được bồi thường hơn 12 tỷ đồng, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh hơn 1,2 tỷ đồng, Cty Điện lực Khánh Hòa hơn 1,6 tỷ đồng.

Sau đó, Thiếu tướng Hoàng Viết Quang, Cục phó Cục Tác chiến ký văn bản báo cáo Bộ Tổng Tham mưu, xác định đã “đủ thủ tục” để BQP ra quyết định giao đất cho tỉnh để tỉnh giao DN. Được giao đất, tỉnh Khánh Hòa ra quyết định thu hồi đất, nhưng tăng thêm gần 5.000m2 so với diện tích BQP bàn giao mà chưa có sự cho phép của BQP.

Tháng 5/2016, bị can Hậu chỉ đạo Ban kinh doanh tham khảo mẫu hợp đồng huy động vốn mà các chủ đầu tư khác đang sử dụng để áp dụng vào dự án. Dù mẫu hợp đồng này không phù hợp quy định của Luật Kinh doanh bất động sản, nhưng bị can Hậu vẫn quyết định áp dụng và ký các quyết định phê duyệt giá bán dự kiến tại từng thời điểm.

Về phía khách hàng, sau khi được tư vấn về sản phẩm đã nộp tiền mua đất theo từng đợt. Trường hợp khách hàng mua qua các đơn vị phân phối sản phẩm thì giá ghi trong hợp đồng là giá niêm yết được phê duyệt của Cty. Trường hợp khách hàng mua trực tiếp của Cty thì giá ghi trong hợp đồng bằng giá niêm yết trừ đi phần chiết khấu do Ban Tổng Giám đốc quyết định đối với từng trường hợp.

Dù dự án vẫn chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý, Cty chưa được cấp sổ đỏ, nhưng bị can Hậu vẫn ký ban hành Thông báo gửi khách hàng với nội dung: Dự án đã đầy đủ thủ tục pháp lý, dự kiến đến tháng 5/2019 Cty sẽ tiến hành bàn giao mặt bằng; đề nghị khách hoàn thành các đợt thanh toán. Bị can Hậu đã ký gần 1.000 hợp đồng chuyển nhượng, thu hơn 7.000 tỷ đồng.

Giá trị khu đất 62ha là tài sản công bị sang tay trái phép, theo Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự tỉnh Khánh Hòa, chưa thể xác định. Do khu đất vẫn chưa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án sắp xếp xử lý; đồng thời tại quyết định giao đất có một phần đất không nằm trong phân loại đất theo Luật Đất đai.