Lãi suất sẽ được giảm tối thiểu 1%
Ngân hàng nhà nước Việt Nam (NHNN) cho biết, thực hiện Quyết định số 1490/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” (QĐ 1490) và chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc tại Văn bản số 7142/VPCP-KTTH về việc triển khai Chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo, NHNN đã phối hợp các Bộ, ngành, địa phương liên quan xây dựng Chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Theo đó, ngày 11/10/2024, NHNN đã có các văn bản số 8363/NHNN-TD gửi UBND các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL; văn bản số 8364/NHNN-TD gửi các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài, NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL hướng dẫn một số nội dung để các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố tổ chức triển khai thực hiện.
Đại diện NHNN cho biết, chương trình cho vay sẽ được triển khai theo 2 giai đoạn, được căn cứ từ 2 giai đoạn triển khai của Đề án theo QĐ 1490, trong đó giai đoạn thí điểm được thực hiện từ nay tới cuối năm 2025 do Agribank là ngân hàng chủ lực cho vay và giai đoạn mở rộng sẽ bắt đầu từ năm 2026 tới năm 2030 tại nhiều TCTD khác.
Về nguồn lực và nguyên tắc cho vay, theo đại diện NHNN, các nguồn vốn của các TCTD sẽ đáp ứng nhu cầu vốn ngắn, trung, dài hạn của tất cả các khâu, từ sản xuất, thu mua, chế biến, tiêu thụ trong liên kết lúa gạo.
Các TCTD thực hiện cho vay bằng nguồn vốn tự huy động của chính TCTD; do đó, việc cho vay được thực hiện theo cơ chế thương mại với các điều kiện cho vay theo quy định hiện hành của TCTD đối với khách hàng.
Tuy nhiên, sẽ có ưu tiên về lãi suất. Cụ thể, TCTD chủ động cân đối nguồn vốn, tiết giảm chi phí để xem xét áp dụng lãi suất cho vay thấp hơn tối thiểu 1%/năm so với lãi suất cho vay của kỳ hạn tương ứng đang áp dụng đối với khách hàng cùng kỳ hạn/cùng nhóm.
Được hưởng lợi ích “kép”
Đáng chú ý, theo NHNN, ngoài ưu đãi về mức giảm lãi suất tối thiểu 1% này, các chủ thể tham gia liên kết lúa gạo còn được hưởng nhiều ưu đãi khác theo quy định tại theo Nghị định 55/2015/NĐ-CP, Nghị định 116/2018/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn như được vay tối đa đến 3 tỷ đồng trong trường hợp không có tài sản bảo đảm, mức tối thiểu là 100 triệu. Mức vay này sẽ do các TCTD quyết định, tùy vào từng đối tượng khách hàng cá nhân, tổ hợp tác, hợp tác xã.
Đồng thời sẽ được hưởng chính sách cho vay khuyến khích sản xuất nông nghiệp theo mô hình liên kết, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với mức cho vay không có tài sản bảo đảm lên đến 70%-80% giá trị phương án, dự án; Đồng thời, quy định về quản lý dòng tiền trong cho vay liên kết nông nghiệp nhằm hạn chế rủi ro, khuyến khích TCTD đẩy mạnh cho vay.
Các dự án của đề án này cũng được hưởng cơ chế xử lý nợ đặc thù như cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ đối với khách hàng gặp khó khăn do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng; Cơ chế khoanh nợ đối với khách hàng gặp rủi ro do thiên tai, dịch bệnh trên phạm vi rộng hoặc khách hàng là tổ chức đầu mối liên kết, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao gặp rủi ro do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng.
Ngoài ra, còn có chính sách khuyến khích người dân mua bảo hiểm trong nông nghiệp thông qua giảm lãi suất cho vay với mức tối thiểu 0,2%/năm so với lãi suất của các khoản cho vay cùng loại và có thời hạn tương ứng.
Đại diện NHNN khẳng định, NHNN và ngành ngân hàng đã ban hành đầy đủ các cơ chế, chính sách và có văn bản hướng dẫn triển khai cho vay theo Chương trình để tạo thuận lợi cho các chủ thể tham gia liên kết trong vay vốn TCTD. Tuy nhiên, khả năng giải ngân dòng vốn này phụ thuộc vào nhiều vấn đề.
Trong đó, NHNN cho rằng, hiện nay Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các tỉnh, TP chưa công bố định mức chi phí thực tế thực hiện khâu sản xuất lúa gạo trong liên kết lúa gạo và xác định, công bố các vùng chuyên canh, các liên kết và chủ thể tham gia liên kết theo QĐ 1490. Điều này khiến các TCTD chưa có cơ sở đánh giá về nhu cầu vốn phục vụ các chuỗi liên kết theo Đề án. Tuy nhiên, về nguyên tắc, khả năng giải ngân phụ thuộc vào khả năng hấp thụ vốn thực tế của các chủ thể tham gia liên kết.
NHNN khẳng định, trong thời gian tới, bám sát sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, NHNN và ngành ngân hàng cam kết sẽ tiếp tục đồng hành và tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan đẩy mạnh triển khai Chương trình cho vay nói riêng và thực hiện Đề án theo Quyết định 1490 nói chung.
