“Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”
Bạch Long Vĩ là hòn đảo nằm giữa Vịnh Bắc bộ, ngoài cái tên Đuôi Rồng trắng, trước đây còn có tên là đảo Vô Thuỷ (có nghĩa là không có nước). Sau này, có thời kỳ gọi là Phù Thuỷ Châu (có nghĩa là hòn ngọc nổi trên mặt nước), đến nay vẫn còn di tích làng Thuỷ Châu trên đảo.
Trước năm 1920, đảo Bạch Long Vỹ chỉ là nơi dừng chân của ngư dân đi biển. Sau khi đào được giếng nước, một số người ở Quảng Yên (Quảng Ninh) tới đây lập nghiệp. Năm 1937, chính quyền Bảo Đại phái người tới đảo lập đồn canh phòng và xây dựng chế độ lý trưởng.
Tháng 10/1957, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tiếp quản, ra nghị định đảo Bạch Long Vỹ là xã thuộc TP Hải Phòng. Thời điểm này, đảo đã có hợp tác xã nông ngư gồm 94 lao động, có 22 ha đất canh tác, 11 thuyền, 2 tàu đánh cá.
Năm 1965, do máy bay Mỹ bắn phá, toàn bộ dân cư trên đảo được sơ tán về đất liền, chỉ còn bộ đội đồn trú. Đến cuối năm 1992, Chính phủ thành lập huyện đảo Bạch Long Vĩ thuộc TP Hải Phòng. Ngày 25/3/1992, đội ngũ cán bộ huyện ra làm nhiệm vụ và đó trở thành ngày Kỷ niệm thành lập huyện đảo Bạch Long Vĩ.
 |
| Bạch Long Vĩ trở thành điểm đến du lịch trải nghiệm của nhiều người dân và du khách. |
Hơn ba mươi năm trước, Bạch Long Vĩ từng có tên gọi là đảo Thanh niên bởi theo tiếng gọi của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, 62 cán bộ, đội viên, gồm 32 nam và 30 nữ là các đoàn viên thanh niên của Việt Nam trên mọi miền đất nước, chủ yếu đoàn viên thanh niên ở Hải Phòng đã xung phong tình nguyện đi xây dựng huyện đảo. Họ xung kích, vượt khó, quyết tâm xây dựng, lập nghiệp và bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc giữa Vịnh Bắc Bộ. Vào thời điểm đó, nơi đây như một hoang đảo thực sự. Bằng ý chí quật cường, lòng yêu Tổ quốc và sự lạc quan của tuổi trẻ…những con người quả cảm buổi ban đầu đã đến và ở lại, đã biến vùng đất hoang vu này thành đảo xanh, sạch, đầy sức sống…
Trải qua 30 năm, hàng nghìn lượt thanh niên xung phong thuộc Tổng Đội Thanh niên xung phong Hải Phòng đã lần lượt tình nguyện ra xây dựng đảo, tạo những đổi thay cho hòn đảo tiền tiêu giữa Vịnh Bắc Bộ.
Trước đây, Đảo Bạch Long Vĩ có hơn 1.000 người sinh sống cùng hàng trăm ngư dân vào tránh trú bão nhưng gần như không có nước sinh hoạt trong nhiều năm. Từ năm 2001, đảo bắt đầu sôi động khi âu cảng sức chứa 100 tàu thuyền được khánh thành. Mỗi tháng, hàng nghìn tàu thuyền của ngư dân khắp nơi vào tiếp nhiên liệu, lương thực, tránh trú bão. Sinh kế của người dân cũng mở rộng nhờ bán nước, xăng dầu, thực phẩm cho tàu cá.
Bạch Long Vĩ ngày nay có 326 hộ dân với hơn 1.000 nhân khẩu phân bổ tại 3 khu dân cư. Sau 30 năm, các cặp vợ chồng trên đảo sinh được hơn 100 trẻ. Trường Tiểu học - Mẫu giáo được thành lập năm 1999 để trẻ ở lại đảo học đến lớp 5 rồi trở vào đất liền học tiếp các cấp học...
 |
| Bạch Long Vĩ trở thành điểm đến du lịch trải nghiệm của nhiều người dân và du khách. |
Đã có 12 dự án với tổng mức đầu tư hơn 260 tỷ đồng được thanh niên xung phong triển khai. Và cuộc sống của người dân trên đảo dần bứt phá khi từ năm 2016, Bạch Long Vĩ bắt đầu có điện 24/24h nhờ nguồn điện lai ghép gió - mặt trời - diesel - lưu trữ năng lượng được xây dựng. Người dân có điện để chạy tivi, tủ lạnh, điều hòa. Cùng với đó, nguồn nước ngầm tìm thấy năm 2018 và hồ nước ngọt 60.000 m3 hoàn thành năm 2020 đã giải được bài toán thiếu nước. Nhiều nhà mở dịch vụ tắm nước nóng cùng các dịch vụ khác phục vụ tàu cá. Mỗi khi có gió mùa, nơi đây sáng đèn cả đêm, sôi động như thị trấn trong đất liền.
Năm 2020, tàu Hoa Phượng Đỏ trọng tải 220 tấn, tầm hoạt động 750 hải lý, có thể chở trên 200 người và 50 tấn hàng hóa thuộc sở hữu của huyện đảo Bạch Long Vĩ đưa vào hoạt động, rút ngắn thời gian ra đảo còn 6 tiếng. Với 3 chuyến mỗi tháng, cùng khả năng chịu sóng cấp 7, gió cấp 9, con tàu giúp người dân thoát cảnh đi tàu cá, tàu hàng mất nhiều thời gian hàng chục tiếng như trước đây. Trong điều kiện thời tiết tốt, thời gian hành trình từ Hải Phòng ra đảo Bạch Long Vĩ và ngược lại chỉ khoảng 5 giờ đồng hồ.
Cách đất liền khoảng 110 km, có diện tích khoảng 2,5 km2 khi thủy triều lên và 4 km2 khi thủy triều xuống… Huyện đảo Bạch Long Vĩ là 1 trong 8 ngư trường lớn của cả nước, có nguồn tài nguyên sinh vật biển phong phú. Đây cũng là chỗ dựa để ngư dân yên tâm đánh bắt cá xa bờ, vào tránh trú bão, làm hàng. Do đó, mặc dù có diện tích hẹp nhưng huyện đảo có vị trí chiến lược, tầm quan trọng đặc biệt về quốc phòng - an ninh và phát triển kinh tế biển.
 |
Hiện nay, phương tiện ra đảo Bạch Long Vĩ là tàu Hoa Phượng cùng một số tàu của các lực lượng chức năng. |
Kể từ khi đưa tàu Hoa Phượng vào khai thác, sử dụng đã đáp ứng được yêu cầu bức thiết về giao thông đi lại, việc vận chuyển hàng hóa giữa huyện đảo Bạch Long Vĩ với đất liền đã được thuận lợi,kịp thời, góp phần thúc đẩy lộ trình phát triển kinh tế xã hội, sớm đưa huyện đảo Bạch Long Vĩ trở thành Trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá của ngư trường vịnh Bắc Bộ. Qua đó, giúp cho huyện đảo phát huy được thế mạnh du lịch biển, du lịch sinh thái…
Phát huy những lợi thế, thúc đẩy phát triển kinh tế du lịch - dịch vụ
Là đảo đá nằm giữa trùng khơi, nhìn từ trên cao, đảo có hình dạng giống đuôi của một con rồng. Đảo Bạch Long Vĩ là một đảo xa bờ nhất Vịnh Bắc Bộ. Đến đây bạn sẽ được nghe câu chuyện truyền thuyết về tên gọi của hòn đảo. Đã rất lâu, từ thuở xa xưa, có một đàn rồng từ trên trời hạ xuống vùng biển Hải Phòng, Quảng Ninh. Một số con rồng nằm lại ven đất Hải Phòng thành quần đảo Cát Bà. Số còn lại thì nằm ở biển Quảng Ninh, thành vịnh Hạ Long. Bạch Long Vĩ là một khúc đuôi của rồng mẹ, được ví như một viên ngọc giữa biển Đông. Cũng giống như đảo Cát Bà, vịnh Hạ Long, Bạch Long Vĩ là địa điểm du lịch ngắm bình minh và hoàng hôn trên biển tuyệt đẹp bởi sự hoang sơ, yên bình.
 |
Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng thăm và làm việc với Huyện Bạch Long Vĩ dịp T6/2023. |
Hiện nay, Đảo Bạch Long Vĩ vẫn chưa được khai thác nhiều về du lịch, chính vì thế nên các dịch vụ lưu trú ở đảo cũng tương đối ít. Theo kinh nghiệm đi đảo Bạch Long Vĩ của nhiều du khách đã đến đây trải nghiệm, nên chọn thời gian ra đảo Bạch Long Vĩ du lịch trong khoảng từ tháng 3 đến tháng 9 hằng năm. Bởi thời tiết trên đảo lúc này ít có mưa, nắng ấm, là điều kiện lý tưởng để du lịch khám phá những bãi biển hoang sơ, yên bình.
Tuy nhiên, trước khi khởi hành, du khách cần liên lạc trước với Văn phòng Huyện ủy Bạch Long Vĩ (có địa chỉ tại số 24 Hồ Xuân Hương, quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng) để đăng ký lên tàu ra thăm đảo. Việc nghỉ lại trên đảo, du khách cũng cần đề xuất thuê phòng nghỉ của nhà khách Huyện ủy vì số lượng phòng không có nhiều, cần đặt trước…
Hiện nay, phương tiện ra đảo Bạch Long Vĩ là tàu Hoa Phượng cùng một số tàu của các lực lượng chức năng. Ngoài tàu Bạch Long do Tổng đội thanh niên xung phong quản lý và tàu Hoa phượng đỏ của huyện Bạch Long Vỹ thì còn có các tàu cá khai thác thuỷ sản ngoài biển. Vào mùa biển lành, trung bình 1 tháng có 3 chuyến tàu ra khơi đưa các đoàn tham quan đảo, mua sắm hải sản. Việc ra đảo Bạch Long Vĩ hoàn toàn phụ thuộc vào thời tiết. Thời gian trên tàu trung bình từ 6- 8 tiếng tùy từng loại tàu. Chính vì vậy, du khách khi muốn tham quan, trải nghiệm du lịch đến với Bạch Long Vĩ cũng cần lưu ý về sức khoẻ, nếu sức khỏe không tốt cần cân nhắc khi chọn thời điểm ra đảo Bạch Long Vĩ...
 |
Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng thăm và làm việc với Huyện Bạch Long Vĩ dịp T6/2023. |
Trên đảo, du khách sẽ có nhiều trải nghiệm thú vị, tại đây, du khách có thể thưởng thức hoàng hôn và bình minh tuyệt đẹp trên ngọn đèn Hải đăng. Rời ngọn đèn Hải đăng, di chuyển tiếp 200 m là tới đồi điện gió. Đây là trạm điện gió công suất lớn (800kW) đầu tiên ở Việt Nam được xây dựng và đưa vào khai thác tại đảo thanh niên Bạch Long Vĩ. Công trình này có trị giá gần 1 triệu USD, với các thiết bị được nhập từ Tây Ban Nha. Đây là điểm check-in được nhiều bạn trẻ lựa chọn khi tới đảo nhỏ này.
Điểm du lịch tiếp theo trên đảo Bạch Long Vĩ chính là Chùa Bạch Long Tự, ngôi Chùa có hình tên đất nước trên mỗi viên gạch ở sân. Chùa được xây dựng với vẻ ngoài cổ kính, uy nghiêm trên mảnh đất rộng 1.000m2, nằm bên bờ biển, mang đến cho mọi người những giây phút chiêm bái Phật, vãn cảnh Chùa thanh tịnh và bình yên hiếm thấy.
Một trong những trải nghiệm thú vị nhất khi đến Đảo Bạch Long Vĩ chính là được ngắm bình minh nơi âu tàu, khung cảnh này cũng rất thơ mộng và đáng yêu khi thời khắc một ngày mới với những tia nắng đầu tiên chiếu rọi đến một nơi biển vắng… Nơi đây, cũng rất đời thường khi những tàu thuyền đánh bắt hải sản từ biển sẽ cập bờ đưa những hải sản về chợ và các nhà hàng trong phố đất liền…
 |
Huyện đảo Bạch Long Vĩ là 1 trong 8 ngư trường lớn của cả nước, có nguồn tài nguyên sinh vật biển phong phú. |
Sở dĩ âu cảng tàu luôn là điểm đến được mọi người yêu thích trên đảo hơn cả bởi nơi đó cảm nhận rõ sức sống của biển đảo, sự nhộn nhịp của tàu vào, ra mang theo những khoang cá, tôm, mực lấp lánh. Nhiều khách du lịch tới đây, rất thích được ra tận bến tàu, hít hà vị mặn mòi của biển, tận tay chọn hải sản đúng vùng đảo nơi đây và nhờ đóng thùng chở ra tàu chuyển về đất liền làm quà.
Được xem là thủ phủ của “ bào ngư”, du khách đến với Bạch Long Vĩ được thưởng thức 2 món đặc sản của vùng biển này chính là bào ngư và mực. Bào ngư tại đảo có hai loại, gồm bào ngư đá và bào ngư lỗ. Người dân cũng rất khéo léo khi chế biến món đặc sản quý này thành vô vàn các món ăn hấp dẫn, chẳng hạn như bào ngư tiềm thuốc bắc, chấm mù tạt, cháo bào ngư, bào ngư xào nấm... Giá của các món ăn trên đảo cũng tương đối rẻ chỉ vài trăm ngàn một ki lô gam.
Riêng món mực ở Bạch Long Vĩ vì ngay ngoài khơi nên mực lúc nào cũng tươi ngon, hấp dẫn, không phải bảo quản đá cất đông lênh đênh trên biển như nơi khác. Sau khi chọn được mực, chủ hàng sẽ đóng thùng ghi tên người mua và chuyển ra bến tàu cho khách. Mực trên đảo con nào cũng to, tươi xanh trong vắt, khi chế biến vừa giòn, ngọt, dày mình khiến ai ăn một lần đều ấn tượng mãi không quên. Ngoài mực tươi, mực một nắng, mực khô, trên đảo Bạch Long Vĩ còn có rất nhiều ốc đá ngay dưới biển, du khách có thể tự mò lên mang về chế biến theo sở thích của mỗi người...
 |
| Chùa Bạch Long Tự, nơi người dân và du khách luôn cảm nhận được chốn bình yên trong lành. |
Thời tiết ở đảo Bạch Long Vĩ được chia thành hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 8, còn mùa khô từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau. Có điều đặc biệt, dù đảo Bạch Long Vĩ nằm ở ngoài khơi xa, nhưng lại rất ít khi bị ảnh hưởng bởi những cơn bão. Bầu không khí trên đảo luôn luôn trong lành, mát mẻ, nền nhiệt độ trung bình khoảng 23 độ C, rất dễ chịu và thích hợp để cho du khách lựa chọn nơi này làm du lịch nghỉ dưỡng…
Như vậy, ngoài không khí trong lành, nhẹ nhõm, hoang sơ, nơi bờ đảo còn có bãi đá, bãi cát, nước biển trong xanh và vành đai xanh. Các công trình kiến trúc như nhà đèn Hải đăng, trạm khí tượng, trạm nghiệm triều, âu tàu, các công trình văn hóa Nhà Bảo tàng, Đài tưởng niệm, Đền Chùa, khu nuôi bào ngư, khu bảo tồn biển có cảnh quan ngầm độc đáo… sẽ là những trải nghiệm thú vị cùng với những cảm xúc thiêng liêng nơi đảo tiền tiêu Tổ quốc.
Mong một ngày không xa, du lịch Bạch Long Vĩ sẽ trở thành một điểm đến hấp dẫn trong hệ thống du lịch biển Việt Nam nối liền với Cô Tô, Móng Cái, Hạ Long - Bái Tử Long, Cát Bà, Đồ Sơn, Sầm Sơn, Cửa Lò và các điểm du lịch phía Nam, du lịch lữ hành quốc tế...
Trong chuyến công tác tại huyện Bạch Long Vĩ diễn ra vào cuối tháng 6/2023, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng nhấn mạnh, Dự án điện gió cấp điện cho huyện đảo Bạch Long Vĩ không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển KT – XH và bảo đảm quốc phòng, an ninh mà còn giải quyết căn bản việc cấp điện sinh hoạt cho quân và dân trên địa bàn huyện đảo…Dự án đã cung cấp điện ổn định liên tục và không hạn chế đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, dịch vụ sản xuất, du lịch của các hộ dân, doanh nghiệp cùng các đơn vị khác trên đảo; tạo động lực cho việc phát triển các ngành nghề công nghiệp nhẹ, công nghiệp phụ trợ, phục vụ phát triển kinh tế biển, hoạt động du lịch biển; đáp ứng điều kiện trở thành Trung tâm chế biến, dịch vụ hậu cần nghề cá và tìm kiếm cứu nạn cho các tỉnh ven biển Bắc Bộ. Đồng thời Dự án điện gió còn đảm bảo việc phát triển bền vững và bảo vệ môi trường biển; khẳng định chủ quyền biển đảo của Tổ quốc; giảm thiểu tác động môi trường từ hoạt động cung cấp điện…
Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Tùng cũng ghi nhận và đánh giá cao Ban Kinh doanh điện Bạch Long Vĩ trong việc vận hành an toàn và có hiệu quả hệ thống điện gió, điện mặt trời cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân huyện đảo, nhất là trong bối cảnh tình trạng thiếu điện đang xảy ra tại miền Bắc trong những ngày nắng nóng cao điểm…
