Có gì trong cuốn sách con gái nhạc sĩ Hoàng Vân viết về cha mình?

Cuốn sách “Nhạc sĩ Hoàng Vân - Cho muôn đời sau…” do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành được chia làm bốn phần: Phần 1 - giới thiệu về cuộc đời nhạc sĩ Hoàng Vân; Phần 2 - về tác phẩm của nhạc sĩ; Phần 3 - quan điểm sáng tác của nhạc sĩ và Phần 4 - những kỷ niệm với nhạc sĩ trong trí nhớ và trái tim của người thân, đồng nghiệp các thế hệ và người yêu nhạc.

Cuốn sách giống như một cuốn tiểu sử âm nhạc của nhạc sĩ Hoàng Vân.

Nhạc sĩ Hoàng Vân tên thật là Lê Văn Ngọ sinh năm 1930 tại Hà Nội, ông là con út trong một gia đình tư sản trí thức. Bố ông là một nhà giáo dạy Hán học thông thạo Cầm kỳ thi họa, mẹ mất sớm... “Từ rất nhỏ cậu bé Ngọ đã là người nhạy cảm với các loại âm thanh, có những xúc cảm rất rõ ràng khi nghe thấy các loại âm thanh tiếng động, từ tiếng chuông, đến tiếng sấm sét”… “Thế nên hồi bé cậu đã được tập và chơi rất nhiều nhạc cụ như: piano, violon, violoncelle, kèn clarinette…

Được tham gia Hướng đạo sinh, trong lòng cậu tràn ngập tình yêu đất nước, quê hương và đồng bào. Giữa khung cảnh “Trên những cánh đồng cò bay thẳng cánh, xác người nằm như rạ như rơm” (ca từ trong hợp xướng Hồi tưởng), cậu sớm giác ngộ cách mạng và trở thành liên lạc viên của Tự vệ thành Hà Nội.

Năm 1946, khi 16 tuổi, giã từ Hà Nội, chàng trai Lê Văn Ngọ mang theo cây kèn harmonica đi theo kháng chiến. Và từ đây âm nhạc Việt Nam có một nhạc sĩ Hoàng Vân.

Hoàng Vân trở thành một người chiến sĩ kháng chiến, mọi nhiệm vụ được giao ông đều gắng sức bởi ông luôn tâm niệm “nếu có hai lựa chọn sẽ chọn cái khó hơn”. Với vốn liếng học nhạc thuở nhỏ, ông bắt đầu sáng tác các bài hát đầu tiên. Đó là những bước “tập dượt” để chỉ vài năm sau 1953, tác phẩm Hò kéo pháo ra đời. Tác phẩm tiêu biểu của chiến dịch Điện Biên Phủ lẫy lừng năm châu. Với Hò kéo pháo Hoàng Vân đã sáng tạo một điệu hò cách mạng hùng tráng có một không hai.

Tiến sĩ Lê Y Linh "Hoàng: “Khi đọc cuốn sách "Nhạc sĩ Hoàng Vân - Cho muôn đời sau...", người đọc có thể sẽ hiểu thêm về âm nhạc Việt Nam.

Từ tác phẩm này, phong cách âm nhạc Hoàng Vân đã hình thành và định hình, đó là nghệ thuật được ông chưng cất lên từ những lấm láp hiện thực để lấp lánh như những viên kim cương dưới ánh mặt trời. Cái nhìn sử thi này còn bao trùm khi viết về những người lao động như: Tôi là người thợ lò, Bài ca người giáo viên nhân dân, Bài ca xây dựng… ông cũng đều đã có được cái nhìn anh hùng ca mang tầm thời đại.

Nhạc sĩ Hoàng Vân đã cống hiến trọn đời cho âm nhạc và là một trong những gương mặt tiêu biểu trong giai đoạn thành lập nền âm nhạc hàn lâm chuyên nghiệp Việt Nam. Ông đã có một sự nghiệp sáng chói, sáng tác ở nhiều thể loại và ở thể loại nào cũng ghi dấu ấn khó quên với người yêu nhạc và là một phần không thể tách rời với lịch sử âm nhạc Việt Nam. Với những đóng góp to lớn, năm 2000, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật.

Với tư cách một nhà nghiên cứu âm nhạc vừa là một người con của nhạc sĩ, Tiến sĩ Lê Y Linh ‘phục dựng’ cuộc đời của ông bằng phương pháp khoa học hiện đại. Cô đã sưu tầm các tài liệu, từ lí lịch tự thuật của ông, phỏng vấn, tìm hiểu, ghi chép những lời kể, kí ức của những người thân, bạn bè đồng nghiệp của nhạc sĩ; sưu tầm các tác phẩm, sưu tầm các bài báo, các phỏng vấn được ghi âm, ghi hình. Các thông tin về nhạc sĩ và các tác phẩm đều được xác minh. Tiến sĩ Lê Y Linh khẳng định: “Cuộc đời bố tôi là cuộc đời của một con người dành cho âm nhạc, thế nên tôi nghĩ ‘chỉ cần’ điểm tác phẩm là đã có thể phác họa về thế giới nhân sinh, quá trình sáng tác và một phần cuộc sống đời thường của ông”.

Chia sẻ với bạn đọc, Tiến sĩ Lê Y Linh hy vọng: “Khi đọc cuốn sách này, người đọc có thể sẽ hiểu thêm về âm nhạc Việt Nam, hiểu thêm về cuộc đời sáng tạo của một nhạc sĩ, về một giai đoạn hào hùng trong lịch sử dân tộc. Tôi hy vọng rằng cuốn sách này cũng giúp bạn đọc cảm nhận được một phần vẻ đẹp của nghệ thuật âm nhạc, được sự hướng thượng trong nghệ thuật, nâng cao gu thẩm mĩ”.

Cũng trong dịp này, Viện Âm nhạc cũng cho ra mắt cuốn sách “Hoàng Vân Nhạc và Đời” với gần 20 bài khảo cứu về nhiều khía cạnh trong tác phẩm của Hoàng Vân. Cuốn sách giúp chúng ta có được cái nhìn, bước đầu nhưng cũng là tổng hợp, về phong cách Hoàng Vân. Hai cuốn sách về nhạc sĩ Hoàng Vân sẽ là món quà ý nghĩa dành cho bạn đọc và người yêu nhạc trong dịp đầu Xuân này.