Có gì bất thường trong việc Sơn La xin xuất khẩu quặng tồn kho?

Trong bối cảnh Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị ngừng xuất khẩu khoáng sản thô, sự “sốt sắng” này liệu có gì bất thường, nhất là khi dư luận cho rằng nguồn gốc của số quặng tồn kho có nhiều điểm đáng ngờ?.

Suốt từ tháng 8/2012 tới nay, UBND Tỉnh Sơn La nhiều lần có văn bản đề nghị Thủ tướng Chính Phủ và Bộ Công Thương xem xét cho một công ty TNHH của tỉnh này được xuất khẩu 220 ngàn tấn quặng thô.

Trong bối cảnh Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị ngừng xuất khẩu khoáng sản thô, sự “sốt sắng” này liệu có gì bất thường, nhất là dư luận cho rằng nguồn gốc của số quặng tồn kho có nhiều điểm đáng ngờ?.

Công văn của UBND tỉnh Sơn La đề nghị Chính phủ cho phép xuất hiện quặng tồn kho.
Công văn của UBND tỉnh Sơn La đề nghị Chính phủ cho phép xuất khẩu quặng tồn kho.

Từ năm 2005 Thủ tướng Chính phủ đã giao cho tỉnh Sơn La khai thác thu hồi khoáng sản tại vùng ngập lòng hồ thủy điện Sơn La, thời gian khai thác cho tới khi lòng hồ thủy điện tích nước. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, tới năm 2009 tỉnh Sơn La mới “tìm” được nhà đầu tư triển khai kế hoạch này, đó là công ty TNHH Tuấn Đạt.

UBND tỉnh Sơn La đã có QĐ số 2849 cho phép công ty Tuấn Đạt khai thác trên phạm vi diện tích là 02 ha, ở cao độ từ 180m-215m vùng ngập lòng hồ thủy điện. Sản lượng khai thác ban đầu chỉ 15 ngàn tấn/ năm, sau đó năm 2010 được điều chỉnh lên trên 200 ngàn tấn/ năm và gia hạn giấy phép đến tháng 9/2012.

Báo cáo của Sở Công Thương Sơn La xác định: từ tháng 9/2009 đến tháng 9/2011 công ty Tuấn Đạt khai thác được 430 ngàn tấn. Đã xuất bán trong nước 60 ngàn tấn, xuất khẩu sang Trung Quốc hơn 83 ngàn tấn và tồn kho 30 ngàn tấn tại Lào Cai, hơn 256 ngàn tấn tại huyện Mường La ( điểm khai thác).

Ngày 9/1/2012 Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị số 02/2012/CT-Ttg, trong đó chỉ thị dừng xuất khẩu khoáng sản thô. Sau đó, công ty Tuấn Đạt có báo cáo Sở Công thương Sơn La xin xuất khẩu quặng sắt đã ký hợp đồng với đối tác Trung Quốc. Tại văn bản này, công ty Tuấn Đạt trình bày có 23 ngàn tấn quặng đã xuất hóa đơn để làm thủ tục Hải quan tại CK quốc tế Lào Cai nhưng chưa xuất khẩu được do thực hiện chỉ thị 02. Công ty này xin được xuất khẩu trả nợ theo hợp đồng với khối lượng 220 ngàn tấn quặng sắt ( bao gồm 23 ngàn 200 tấn quặng đã xuất hóa đơn và 197 ngàn tấn theo hợp đồng đã ký).

Ngày 29/8/2012 ông Bùi Đức Hải- Phó chủ tịch UBND tỉnh Sơn La đã ký công văn số 1876/UBND-KTN gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công thương “xin” cho công ty Tuấn Đạt được xuất khẩu quặng tồn kho để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Sẽ không có gì đáng nói nếu như số quặng tồn kho nói trên có thực và cần được giải phóng hàng tồn kho, gỡ khó cho doanh nghiệp, hỗ trợ thị trường, giảm thiểu ảnh hưởng tới môi trường.

Nhưng sự thực không hẳn như thế.

Trước dư luận về việc công ty Tuấn Đạt xin xuất khẩu quặng tồn kho nhưng thực chất là xin giấy phép để “bán” cho doanh nghiệp khác ở Lào Cai xuất khẩu khoáng sản được thu gom trái phép, nhóm phóng viên PLVN đã vào cuộc tìm hiểu sự vụ.

Trước hết, phải khẳng định ngay rằng quặng sắt của Sơn La thuộc loại quặng không có từ, hàm lượng Fe không cao, không được giá khi xuất khẩu. Theo quy định tại thông tư 08 của Bộ Công Thương thì quặng sắt xuất khẩu phái đạt hàm lượng Fe lớn hơn hoặc bằng 54% trừ trường hợp cá biệt như tận thu tại lòng hồ thủy điện Sơn La, hàm lượng không đạt nhưng vẫn được phép xuất khẩu thô ( trước khi có lệnh “cấm” xuất khẩu theo chỉ thị 02).

Khu vực khai thác quặng của công ty Tuấn Đạt.
Khu vực khai thác quặng của công ty Tuấn Đạt.

Tại điểm khai thác của công ty Tuấn Đạt ( bản Khâu Ban 2, xã Mường Trai, huyện Mường La), trưởng bản Lò Văn Loại khẳng định: quặng của công ty Tuấn Đạt không chỉ được tận thu ở lòng hồ. “Công ty Tuấn Đạt tận thu ở dọc hai bên đường chứ không phải ở điểm được cấp phép. Năm ngoái, có đoàn kiểm tra đến, công ty Tuấn Đạt mới chuyển máy móc xuống chỗ được cấp phép để…dàn cảnh quay phim chụp ảnh, thậm chí cho nổ mìn giả để đoàn kiểm tra trên tỉnh thấy, hôm sau lại rút quân cùng máy móc ra ngoài”.

Chủ tịch UBND xã Mường Trai, Lèo Văn Lay cũng cho biết công ty Tuấn Đạt có tận thu khoáng sản tại lòng hồ với số lượng ít, sau đó công ty Tuấn Đạt làm đường nông thôn gặp quặng ở đâu thì tận thu tới đó.

Ông Nguyễn Duy Nhượng, Giám đốc Sở Công thương Sơn La cũng thừa nhận: không thấy có chuyện công ty Tuấn Đạt khai thác ở ngoài điểm được cấp phép, nếu có cũng chỉ là tận thu dọc hai bên đường loanh quanh điểm được cấp phép.

Rõ ràng về nguồn gốc, quặng được tận thu từ lòng hồ khác với quặng khai thác tận thu dọc hai bên đường khi công ty Tuấn Đạt tham gia làm đường nông thôn. Thêm vào đó, công ty Tuấn Đạt trình lên cơ quan chức năng đang có hơn 23 ngàn tấn tồn trong kho của công ty Hoàng Lan- đơn vị Tuấn Đạt ủy thác xuất khẩu- và căn cứ vào hóa đơn, chứng từ, tỉnh Sơn La đã báo cáo Chính phủ cho Tuấn Đạt được xuất khẩu “trả nợ theo hợp đồng” mà không “tận mắt” thấy số hàng tồn này.

Nói chính xác hơn, ông Nguyễn Duy Nhượng cho nhóm phóng viên được biết: đã sang kho của công ty Hoàng Lan, thấy quặng của Tuấn Đạt để chung với quặng của Hoàng Lan, thậm chí đã lấy mẫu mang về xét nghiệm thì thấy đúng là quặng của Sơn La. Tuy nhiên khi nhóm phóng viên hỏi ông về mẫu cũng như các hóa đơn cước vận tải mà Tuấn Đạt cung cấp ( để chứng minh Tuấn Đạt đã chở 23 ngàn tấn quặng sang Lào Cai) thì ông Nhượng lại …không có.

Nhóm phóng viên đã lặn lội sang tỉnh Lào Cai, “mục sở thị” kho bãi của Hoàng Lan thì không xác định được số quặng của công ty Tuấn Đạt đang nằm ở nơi nào. Trao đổi với nhóm phóng viên xung quanh 23 ngàn tấn quặng của Tuấn Đạt có nằm ở Lào Cai chờ xuất khẩu hay không, ông Hoàng Kim Thắng- Đội trưởng Đội nghiệp vụ chi cục HQ cửa khẩu Lào Cai cho hay kể từ khi có chỉ thị 02 thì không doanh nghiệp nào được phép xuất khẩu quặng qua cửa khẩu. Năm 2011 công ty Hoàng Lan xuất khẩu được khoảng trên 60.000 tấn tinh quặng sắt và từ năm 2011 tới nay không thấy có doanh nghiệp nào là Tuấn Đạt xuất khẩu quặng qua cửa khẩu Lào Cai.

Để có câu trả lời chính xác, chúng tôi đã quay trở lại Sơn La để gặp ông Dương Doãn Lục- giám đốc công ty Tuấn Đạt. Trả lời phóng viên, ông Lục nói: đống quặng vẫn ở “lù lù” ở ngoài sân ( công ty Hoàng Lan- pv) nhưng không nhớ chính xác là bao nhiêu, có thể là hơn 20 ngàn tấn và công ty Tuấn Đạt đang chờ được Bộ Công thương cấp phép cho xuất khẩu cùng với số quặng tồn kho đang nằm ở Mường Trai.

Lý giải việc xuất khẩu ủy thác qua Hoàng Lan, thay vì xuất khẩu trực tiếp ( dù công ty có đối tác) ông Lục cho rằng đó là quyền của doanh nghiệp và do doanh nghiệp tính toán, xuất khẩu ủy thác lợi hơn thì làm.

Khẳng định 23.000 tấn quặng đang nằm tại Lào Cai, trong kho của công ty Hoàng Lan nhưng khi nhóm phóng viên đề nghị được vào kho để kiểm chứng ông Lục hứa sẽ gọi điện cho giám đốc Hoàng Lan và thông tin lại thời điểm phóng viên có thể vào kho song tới nay nhóm phóng viên không nhận được hồi âm từ ông.

Để giúp doanh nghiệp giải phóng hàng tồn, tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh Thủ tướng Chính phủ mới đây đã cho phép một số doanh nghiệp được xuất khẩu khoáng sản tồn kho như một giải pháp xử lý tình thế đặc cách để giúp doanh nghiệp thế nhưng chủ trương đúng đắn này vừa được ban hành đã có dấu hiệu bị lợi dụng.

Bộ Công thương cần sớm vào cuộc kiểm tra, làm rõ những bất thường trong việc các tỉnh, trong đó có tỉnh Sơn La trong việc xin xuất khẩu quặng tồn kho mà trường hợp công ty Tuấn Đạt nói trên là một ví dụ điển hình.

PLVN Online sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc xung quanh vấn đề này.

Nhóm PVĐT
 

Đọc thêm

Xuất khẩu cá tra giá trị gia tăng sang Mỹ đạt đỉnh trong 10 năm

Ảnh minh họa
(PLVN) - Năm 2024 ghi nhận sự bứt phá của ngành cá tra Việt Nam khi xuất khẩu các sản phẩm giá trị gia tăng (GTGT) sang Mỹ đạt mức cao nhất trong một thập kỷ. Với kim ngạch hơn 12 triệu USD trong 11 tháng đầu năm, tăng gấp 21 lần so với cùng kỳ năm trước, cá tra GTGT đang dần khẳng định vị thế trên trường quốc tế.

Công an vào cuộc khi 1 giao dịch có 5 tờ tiền giả

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -   Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa ban hành Thông tư quy định chi tiết về việc xử lý tiền giả và tiền nghi giả trong ngành ngân hàng. Theo quy định, khi phát hiện từ 5 tờ tiền giả hoặc 5 miếng tiền kim loại giả trở lên trong một giao dịch, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh, Sở Giao dịch, tổ chức tín dụng, hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải ngay lập tức thông báo cho cơ quan công an gần nhất.

30/4, hoàn thành đại hội đảng các cấp thuộc Đảng bộ Tổng công ty HUD

Ông Đậu Minh Thanh - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HUD.
(PLVN) - “Đảng ủy tổng công ty đã thống nhất lựa chọn một đảng bộ cơ sở để đại hội điểm trong tháng 1/2025. Theo kế hoạch, trong tháng 4/2025, sẽ hoàn thành việc đại hội đảng các cấp thuộc Đảng bộ Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị - HUD”, ông Đậu Minh Thanh - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐTV HUD trao đổi với PLVN.

Thông tin thu thuế 10% giao dịch thương mại điện tử là giả mạo

Thông báo về việc thu thuế 10% các giao dịch "MUA-BÁN" đang lan truyền trên các mạng xã hội.
(PLVN) -  Mạng xã hội đang lan truyền thông tin cho rằng từ ngày 1/1/2025, cơ quan thuế sẽ truy cập vào tài khoản cá nhân để thu thuế 10% từ các giao dịch thương mại điện tử, gây hoang mang trong cộng đồng kinh doanh online. Tuy nhiên, đại diện Cục Thuế TP HCM, khẳng định đây là thông tin giả mạo.

Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2024: Bức tranh tổng thể để các địa phương phát triển đột phá

Bộ Khoa học và Công nghệ công bố chỉ số PII năm 2024.
(PLVN) - Theo kết quả PII 2024, trong 10 địa phương dẫn đầu chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (Provincial Innovation Index - PII) 2024, có 5 thành phố trực thuộc Trung ương và 5 địa phương có công nghiệp, dịch vụ phát triển. Cụ thể, 3 địa phương không thay đổi vị trí dẫn đầu là: Hà Nội xếp hạng 1, TP HCM xếp hạng 2 và Hải Phòng xếp hạng 3…

Quyết liệt thực hiện các dự án nguồn điện

Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng được yêu cầu hoàn thành sớm hơn dự kiến 6 tháng. (Ảnh: EVN)
(PLVN) - Theo báo cáo mới nhất, hiện hầu như tất cả các dự án trong Quy hoạch điện VIII đều đang bị chậm tiến độ, do đó, Bộ Công Thương đã có những động thái dứt khoát với những dự án này.

Loạt đơn từ nhiệm của các lãnh đạo ngân hàng ngay đầu năm mới

Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) là một trong những ngân hàng có biến động về nhân sự cấp cao (Ảnh minh hoạ).
(PLVN) -  Những ngày đầu năm 2025, thị trường tài chính chứng kiến loạt biến động khi nhiều lãnh đạo cấp cao tại các ngân hàng lớn đồng loạt từ nhiệm. Từ Phó tổng giám đốc đến Kế toán trưởng, các lý do đưa ra là "theo nguyện vọng cá nhân" hoặc để chuyển sang đảm nhận vị trí mới.

Tổng cục Hải quan: Đồng lòng, chung sức hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát

20 căn nhà trị giá 1,8 tỷ đồng đã được trao cho các hộ nghèo, cận nghèo huyện Tân Biên. (Ảnh: T.D)
(PLVN) - Vừa qua, Tổng cục Hải quan phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tây Ninh tổ chức Lễ bàn giao nhà đại đoàn kết cho 20 hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn Trung ương và hộ nghèo theo chuẩn nghèo tỉnh trên địa bàn huyện Tân Biên năm 2024, góp phần cùng địa phương xóa nhà tạm, nhà dột nát.

GDP năm 2024 ước tăng 7,09%

Bà Nguyễn Thị Hương - Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê thông tin về số liệu thống kê kinh tế xã hội năm 2024
(PLVN) - Theo công bố, tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý IV/2024 ước tính tăng 7,55% so với cùng kỳ năm trước. GDP cả năm duy trì xu hướng quý sau cao hơn quý trước (quý I tăng 5,98%, quý II tăng 7,25%, quý III tăng 7,43%).

Nỗ lực vượt khó, NHCSXH đạt nhiều thành tựu nổi bật trong năm 2024

Nguồn vốn chính sách đã và đang hỗ trợ hộ nghèo phát triển kinh tế bền vững.
(PLVN) -  Năm 2024, thiên tai, bão lũ và biến đổi khí hậu gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống kinh tế - xã hội của nhiều tỉnh, thành; các hộ nghèo và nhóm yếu thế chịu thiệt hại nặng nề cả về vật chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, cùng sự hỗ trợ tích cực từ các bộ, ngành và chính quyền địa phương, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị được giao, khẳng định vai trò nòng cốt trong việc hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.