Cụ thể mới đây, Trần Bảo Ngọc Hà được nhận giải thưởng thường niên danh giá Amelia Earhart Fellowship 2021 - học bổng của Mỹ dành cho 30 phụ nữ xuất sắc trong lĩnh vực cơ khí hàng không trên thế giới trị giá 10.000 USD.
Cô cũng là người Việt thứ hai nhận được giải thưởng này tính đến thời điểm hiện tại. Song song đó, Ngọc Hà cũng được chính quyền thành phố Auckland trao học bổng Mercer Memorial Scholarship in Aeronautics 2021, giải thưởng này mỗi năm chỉ trao cho một người duy nhất.
Không bao giờ từ bỏ
Sinh ra và lớn lên tại thành phố cảng, Trần Bảo Ngọc Hà luôn là cô bé khiến cả gia đình tự hào bởi thành tích học tập xuất sắc trong suốt 12 năm học đầu đời. Bởi vậy, một thất bại trong khoảng thời gian hoàn thành lớp chuyên hóa tại Trường THPT chuyên Trần Phú (Hải Phòng) đã thực sự khiến cô bị sốc.
Theo đó, sau khi tốt nghiệp lớp 12 Hóa Trường THPT chuyên Trần Phú, giành giải nhì quốc gia môn Hóa giải trên máy tính, Ngọc Hà đỗ vào Đại học Hàng hải Việt Nam với điểm thủ khoa của khoa và á khoa của Trường. Thời điểm đó, Ngọc Hà cảm thấy tự tin với loạt thành tích học tập nên ứng tuyển học bổng chính phủ dành cho thủ khoa và những học sinh giành giải quốc gia. Lúc đó Ngọc Hà tự tin gần như 100% bản thân sẽ trúng tuyển.
Thế nhưng, Ngọc Hà bị từ chối. Vốn quen với giải thưởng và đứng đầu trong nhiều cuộc thi, tin này như “sét đánh” đối với cô gái 18 tuổi và đầy kiêu hãnh như Ngọc Hà. “Tôi chưa từng trải qua cú sốc nào lớn đến vậy. Tôi vô cùng hụt hẫng, khóc rất nhiều”, Ngọc Hà nhớ lại. Cô bị suy sụp tinh thần tới mức khóc cả ngày và người thân phải túc trực liên tục vì sợ Hà không gượng dậy nổi.
Dẫu vậy, Ngọc Hà biết cuộc sống vẫn phải tiếp diễn và mạnh mẽ quay lại lớp học với tâm thế mới “Thất bại có thể xảy ra với bất kỳ ai. Việc của mình là phải không ngừng nỗ lực hết mình để kết quả có ra sao thì ít nhất bản thân cũng không nuối tiếc”.
Ngọc Hà sau đó nhập học Đại học Hàng hải Việt Nam, chuyên ngành Thiết kế tàu thủy. Sự lựa chọn này có phần đặc biệt đối với một cô gái nhưng Ngọc Hà nói rằng, bởi tính cách mình khá thẳng thắn, lại có nền học các môn tự nhiên từ phổ thông nên sẽ hợp với các ngành kỹ thuật. Chưa kể, nếu lựa chọn Đại học Hàng hải Việt Nam, Hà không cần trọ học xa nhà. Trong thời gian đầu theo học, Ngọc Hà từng không ít lần nhận được những câu hỏi như “Con gái học kỹ thuật làm gì?”.
Để chứng minh cho lựa chọn của mình là đúng, Ngọc Hà đã chứng minh bằng loạt học bổng, giải thưởng danh giá. Suốt bốn năm trên giảng đường đại học, điểm số của Hà luôn cao nhất khoa. Cô tham gia Olympic cơ học toàn quốc môn Sức bền vật liệu, giành giải ba và nhì trong hai năm liên tiếp.
Sau khi trở thành thủ khoa đầu ra, Ngọc Hà xin ở lại trường công tác. Thầy Hiệu trưởng nhận hồ sơ, không quên dặn dò về điều kiện bắt buộc để giảng dạy lâu dài là học thạc sĩ hoặc tiến sĩ tại nước ngoài. Từ đó, Ngọc Hà đặt mục tiêu du học.
Sau hai năm giảng dạy đại học, tự tin với lượng kiến thức, IELTS 7.0, năm 2015 Ngọc Hà ứng tuyển ba học bổng của Chính phủ Việt Nam, Chính phủ New Zealand và ADP của Nhật Bản. Cả ba đều chung một đích đến là Đại học Auckland, New Zealand, ngôi trường với chất lượng giảng dạy hàng đầu, thuộc top 100 đại học tốt nhất thế giới (theo QS) mà Ngọc Hà đã yêu thích từ lâu.
Sau khi qua vòng hồ sơ của học bổng Chính phủ New Zealand, Ngọc Hà được phỏng vấn tại Đại sứ quán và nhận được kết quả trúng tuyển sau đó ít ngày. Trong hàng loạt học bổng và giải thưởng của mình, tới thời điểm hiện tại, Ngọc Hà vẫn khẳng định học bổng thạc sĩ toàn phần tại ngành Kỹ thuật cơ khí, Đại học Auckland, là thành tựu đáng nhớ nhất, tạo ra bước ngoặt lớn của cuộc đời.
 |
Trần Bảo Ngọc Hà khi còn ở Trường Đại học Hàng hải Việt Nam. |
Thành công tới từ đam mê
Những ngày đầu tại New Zealand, Ngọc Hà không hiểu được hết nội dung giáo viên giảng, phải ghi âm để tối về nghe lại. Cách học tại xứ sở Kiwi cũng mới mẻ với cô gái Việt Nam. Chẳng hạn, khi muốn chế tạo một mô hình tua-bin, Ngọc Hà phải tự nghiên cứu lý thuyết, thiết kế, tạo ra các bản vẽ và mô hình 3D rồi thảo luận với giáo viên hướng dẫn và kỹ thuật viên.
Sau khi được duyệt, mô hình của cô sẽ được chế tạo nhưng để ra được sản phẩm Ngọc Hà phải tự tay lắp ráp mọi chi tiết, cả phần điện và cơ. Thầy cô và kỹ thuật viên chỉ đóng vai trò hỗ trợ. Việc học và thực hành rất vất vả nhưng Ngọc Hà học được cách chịu trách nhiệm với sản phẩm do mình tạo ra. “Những ngày ở New Zealand đã giúp tôi tự lập và tự tin hơn rất nhiều”, Ngọc Hà bày tỏ.
Xác định theo nghiệp giảng dạy, nghiên cứu nên sau khi tốt nghiệp thạc sĩ tại Đại học Auckland, Ngọc Hà tiếp tục giành học bổng tiến sĩ toàn phần tại ngôi trường này, theo đuổi đề tài nghiên cứu về hiệu suất làm việc của máy bay không người lái trong điều kiện thời tiết phức tạp.
Chia sẻ góc nhìn về câu hỏi có ngại không khi bị đoán chắc khô khan hoặc thậm chí “nam tính”, Ngọc Hà khẳng định bản thân vẫn rất nữ tính. Theo cô, quan trọng nhất là bản thân mỗi người luôn thấy và làm cho cuộc đời mình trở nên có ý nghĩa, mỗi giấc ngủ đều ngon và sâu. Một nguyên tắc sống của 9X là không làm việc vào cuối tuần, khoảng thời gian dành riêng cho gia đình, bạn bè và đắm mình với niềm đam mê lớn là nghiền ngẫm những trang sách.
Tới thời điểm hiện tại, Ngọc Hà đã làm mẹ, việc vừa học vừa hoàn thành nghĩa vụ cao cả của một người phụ nữ cô cũng gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, Hà chưa bao giờ từ bỏ bởi đam mê trong Hà đối với lĩnh vực đang theo đuổi vẫn luôn mạnh mẽ.
Minh chứng cho điều đó là vào tháng 10/2020, Ngọc Hà nhận được email của trường, giới thiệu về giải thưởng Zonta International Amelia Earhart Fellowship. Trong một tháng, Ngọc Hà phải hoàn thành bài luận, phác thảo đề tài đang theo đuổi cũng như mục tiêu phát triển chuyên sâu. Cái khó trong yêu cầu của Amelia Earhart Fellowship là bài luận chỉ giới hạn trong 500 chữ nhưng phải thể hiện rõ đề cương nghiên cứu, làm sao để người không có chuyên môn về hàng không vẫn hiểu được.
Đề tài của cô nghiên cứu trên mô hình máy bay không người lái do Bộ Quốc phòng New Zealand cung cấp, do đó nhiều dữ liệu được bảo mật. Quá trình công bố kết quả nghiên cứu cũng phải tuân thủ các thỏa thuận với Bộ Quốc phòng New Zealand.
Vượt qua hàng trăm ứng viên khác, đầu năm 2021, Ngọc Hà trở thành một trong 30 phụ nữ xuất sắc được Amelia Earhart Fellowship vinh danh và trao giải thưởng 10.000 USD. Cô cũng là người Việt Nam thứ hai giành giải thưởng này trong hơn 80 năm qua. Nếu tính ở New Zealand, đất nước này mới có ba người được vinh danh, trong đó có Ngọc Hà và người gần nhất là từ năm 2016.
“Giải thưởng này giúp tôi có niềm tin và động lực để tiếp tục theo đuổi con đường đã đi. Không chỉ là tiền mặt, kỷ niệm chương, tôi hiểu rằng vẫn còn rất nhiều người phụ nữ đang cố gắng và tạo ra nhiều giá trị cho xã hội ở những công việc không phải thế mạnh”, Ngọc Hà nói.
Hiện tại, một trong những hướng đi mà Ngọc Hà đang nghiên cứu là tuốc bin thủy triều, cô cho biết đó là lĩnh vực rất mới ở Việt Nam và mong muốn trong tương lai có thể nhờ nó tạo ra dòng điện trên mảnh đất quê hương.
Ngọc Hà phân tích: “Đây là nghiên cứu tôi thực hiện từ lúc học cao học, tập trung vào việc phân tích và đánh giá hiệu suất làm việc của tuốc bin dòng chảy thủy triều nhẹ tải dưới các điều kiện dòng chảy không ổn định và phức tạp. Trước sự cạn kiệt của các nguồn nhiên liệu hóa thạch cùng với sự gia tăng khí thải CO2 ở quy mô toàn cầu, các nhà khoa học trên thế giới đã chuyển hướng nghiên cứu sang các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió và thủy triều”.
Theo Ngọc Hà, Việt Nam với đặc thù có đường bờ biển dài trên 3.200km và ven biển có nhiều vũng, vịnh, cửa sông, đầm... là tiền đề rất tốt để khai thác nguồn năng lượng này. Tuy nhiên, sự phát triển của nguồn năng lượng này tại Việt Nam hiện rất sơ khai, chưa có các nghiên cứu và ứng dụng cụ thể dựa trên đặc điểm riêng của địa hình và điều kiện dòng chảy thủy triều của từng vùng miền. Do đó, để đưa được công nghệ này về phát triển tại Việt Nam vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết.
