Trình bày tại hội nghị, đại diện Bộ Công Thương cho biết, quan hệ thương mại và hợp tác công nghiệp giữa Việt Nam và các nước trong những năm qua đạt được nhiều thành tựu. Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu hai năm 2016 - 2017 giữ được đà tăng trưởng mạnh, đạt mức trung bình 15%/ năm. Riêng năm 2017, kim ngạch xuất khẩu lần đầu vượt ngưỡng 200 tỷ USD, ước đạt 213,8 tỷ USD, tăng 21,1% so với năm 2016, mức tăng cao nhất kể từ năm 2011.
Hiện có 29 thị trường xuất khẩu đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD, 4 thị trường đạt kim ngạch trên 10 tỷ USD. Xuất khẩu sang các thị trường mà Việt Nam đã ký FTA đều ghi nhận mức tăng trưởng khá cao như Hàn Quốc đạt mức tăng 31,1% (cao hơn mức 28,4% năm 2016), Chi-lê là 26,3% (cao hơn mức 23% năm 2016), Liên bang Nga là 35,7% (so với 25,7% năm 2016), Nhật Bản là 14,2% (so với 3,9% năm 2016). Đặc biệt, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc tăng trưởng tới 60,6% trong năm 2017 sau khi đã tăng 28,4% trong năm 2016. Xuất khẩu sang ASEAN có sự chuyển biến tích cực, chuyển từ giảm 4,7% năm 2016 sang tăng trưởng 24,3% vào năm 2017.
Theo Bộ Công Thương, cả nước có 25 nhóm hàng có kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD. Trong đó, nhóm hàng công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 173,5 tỷ USD, tăng 22,4% so với năm 2016, chiếm hơn 81% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước và trở thành động lực chính cho tăng trưởng xuất khẩu. Nhóm hàng nông sản, thủy sản đạt xấp xỉ 26 tỷ USD, tăng 16,9% so với năm 2016 (mức tăng này cao gấp đôi mức tăng của 2016), chiếm hơn 12% tổng kim ngạch xuất khẩu. Trong đó xuất khẩu rau quả đạt 3,5 tỷ USD, tăng 43,1%; xuất khẩu gạo đạt 2,6 tỷ USD, tăng 22,7%. Đáng chú ý, trái cây của Việt Nam đã liên tục thâm nhập được vào các thị trường mới có yêu cầu cao về chất lượng.
Tổng kim ngạch nhập khẩu năm 2017 đạt 211,1 tỷ USD, tăng 20,8% so với năm 2016, trong đó, tới 89,3% là đầu vào cho sản xuất và xuất khẩu. Các mặt hàng không khuyến khích nhập khẩu chỉ chiếm khoảng 5,9% tổng kim ngạch và chỉ tăng 8,6% so với năm 2016, thấp hơn đáng kể so với tốc độ tăng nhập khẩu chung. Các thị trường nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam tiếp tục là Trung Quốc (58,5 tỷ USD, tăng 16,9%), Hàn Quốc (46,8 tỷ USD, tăng 45,5%), ASEAN (28 tỷ USD, tăng 16,4%), EU (12 tỷ USD, tăng 7,7%) và Hoa Kỳ (9,1 tỷ USD, tăng 5%).
Bộ Công Thương cũng chỉ ra những hạn chế trong hoạt động xuất nhập khẩu hiện nay, như việc xuất khẩu vẫn dựa vào khối FDI (chiếm trên 70% kim ngạch xuất khẩu). Nông sản, thủy sản đạt mức tăng trưởng khá, một số mặt hàng có mức tăng trưởng rất ấn tượng (như rau quả, gạo) nhưng nhìn chung mức tăng chưa bền vững và vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận những thị trường có yêu cầu cao về chất lượng và an toàn thực phẩm.
Do gần gũi về vị trí địa lý, lại có quan hệ FTA nên xuất nhập khẩu của Việt Nam, nhất là nhập khẩu, vẫn phụ thuộc rất mạnh vào khu vực Đông Á. Nhập siêu với một số nền kinh tế trong khu vực này như Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan, Đài Loan vẫn còn khá lớn.
