Trong khuôn khổ Chương trình Cải cách kinh tế vĩ mô/Tăng trưởng xanh do chính phủ Đức tài trợ, sáng 9/7, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) phối hợp với Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo “Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm và triển vọng cả năm 2024: Động lực mới cho tăng trưởng có chất lượng”.
Phát biểu tại Hội thảo, TS Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM nhận định, 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã phải đối mặt với những thuận lợi đan xen với khó khăn, thách thức từ bối cảnh quốc tế, song khó khăn, thách thức được đánh giá nhiều hơn so với thuận lợi.
Trong bối cảnh đó, từ đầu năm 2024, Việt Nam đã nhấn mạnh ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - trên nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn.
Cách tiếp cận toàn diện này đã thấy những kết quả kinh tế - xã hội khá ấn tượng trong 6 tháng đầu năm: Tăng trưởng kinh tế trong 6 tháng đầu năm đạt tới 6,42%. Lạm phát được kiểm soát. Tăng trưởng xuất khẩu đạt 14,5%. Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam tăng ở cả số dự án và vốn đăng ký cấp mới, tổng vốn đăng ký, và vốn thực hiện.
“Quan trọng hơn, Việt Nam đang được coi là điểm sáng của cải cách và hội nhập kinh tế. Các giải pháp cơ cấu lại nền kinh tế, phát triển vùng, cải thiện môi trường kinh doanh, tăng năng suất lao động (NSLĐ) song hành với chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đang trở thành những ưu tiên chính sách quan trọng…", Viện trưởng CIEM nhấn mạnh.
 |
TS Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM |
Tại Hội thảo, các chuyên gia CIEM đã công bố 2 kịch bản cập nhật dự báo kinh tế vĩ mô trong năm 2024.
Trong Kịch bản 1, tăng trưởng GDP dự báo đạt 6,55% trong năm 2024. Xuất khẩu cả năm 2024 tăng 9,54% so với năm 2023. Chỉ số CPI bình quân cả năm 2024 tăng 4,31% so với năm 2023. Cán cân thương mại giữ được thặng dư ở mức 5,7 tỷ USD.
Trong Kịch bản 2, tăng trưởng GDP dự báo ở mức 6,95% trong năm 2024. Xuất khẩu cả năm 2024 tăng 11,64% so với năm 2023. Chỉ số CPI bình quân cả năm 2024 tăng 4,12% so với năm 2023. Cán cân thương mại đạt thặng dư ở mức 7,3 tỷ USD.
Theo ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban nghiên cứu tổng hợp (CIEM), Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng như phát triển tài chính xanh, phát triển kinh tế ban đêm ở một số đô thị lớn ở Việt Nam… Tuy nhiên để khai thác được tiềm năng này cần tháo gỡ một số hạn chế hiện nay.
Đơn cử như đối với tài chính xanh, hạn chế là: Thanh khoản thấp, chưa có tiêu chí đánh giá chính thức, chưa hoàn thiện quy định pháp lý, rủi ro liên quan đến cấp vốn...
Hay đối với kinh tế ban đêm, vướng mắc hiện nay là: Chưa tạo thêm nhiều sản phẩm để khách du lịch bỏ tiền; Chưa có tư duy liên kết vùng; Ứng dụng công nghệ số vào quản lý nhà nước chưa đáp ứng yêu cầu...
TS Trần Thị Hồng Minh đặc biệt nhấn mạnh việc thực hiện hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA). Theo bà, ngoài 16 FTA đang thực hiện hoặc đã hoàn tất ký kết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo thúc đẩy FTA với một số đối tác mới.
“Những kết quả kinh tế - xã hội trong 6 tháng đầu năm là rất quan trọng, song chỉ là bước đầu. Là cơ quan nghiên cứu và tham mưu chính sách hàng đầu cho Chính phủ và Bộ KH&ĐT, CIEM luôn nhấn mạnh thông điệp phải làm sâu sắc hơn cải cách thể chế kinh tế. Trên cơ sở tham mưu của Viện, Bộ KH&ĐT đã báo cáo Chính phủ khôi phục lại Nghị quyết 02/NQ-CP về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh kể từ đầu năm 2024. Chúng tôi cũng đã và đang tích cực nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện khung chính sách, pháp lý để tận dụng cơ hội từ các mô hình kinh tế mới (kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế sáng tạo...)”, Viện trưởng Trần Thị Hồng Minh chia sẻ.
Kiến nghị chính sách
Báo cáo đưa ra 3 kiến nghị chính sách là: Cải thiện chất lượng tăng trưởng; Điều hành chính sách kinh tế vĩ mô phù hợp; Thực hiện hiệu quả các FTA.
Trong đó cần: Hướng dẫn thực thi các Luật; Cải thiện năng lực đổi mới sáng tạo, thích ứng với các xu hướng lớn (chuyển đổi số, chuyển đổi xanh); Tăng NSLĐ ở khu vực công trở thành động lực kích thích NSLĐ ở các khu vực kinh tế khác); Hoàn thiện khung pháp lý cho các mô hình kinh tế mới (kinh tế tuần hoàn,kinh tế số, kinh tế chia sẻ, kinh tế sáng tạo).
Theo các chuyên gia CIEM, nếu chỉ tập trung nới lỏng tiền tệ và tài khóa để thúc đẩy tăng trưởng thì áp lực lạm phát sẽ gia tăng. Do đó, cần theo dõi diễn biến lạm phát (tác động của tăng lương và tăng giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý giá). Đặc biệt, cần giữ gìn dư địa tài khóa để ứng phó với các cú sốc trong tương lai.
Về thực hiện hiệu quả các FTA, cần tập trung hơn vào tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, thay vì yêu cầu tuân thủ.
