Trong quá trình tập luyện yoga, một thanh niên cư trú tại quận 1, TP.Hồ Chí Minh đã tử vong (do nhịn ăn quá lâu). Thông tin này lập tức gây xôn xao dư luận và người ta nghi ngờ vào tính tích cực của môn thể dục thể thao (TDTT) hiện đang được thịnh hành này...
“Yoga không khuyên nhịn ăn kiểu ấy”...
Theo Bác sĩ Nguyễn Văn Trung, Trưởng ê-kíp cấp cứu, Bệnh viện Cấp cứu Trưng Vương, TP HCM, khoảng 22h20 ngày 26/12/2010, Tổng đài của bệnh viện nhận được điện thoại gọi xe cấp cứu. 15 phút sau, xe cấp cứu đến nơi thì bệnh nhân N.H.V (34 tuổi) đã thở ngáp và qua đời.
Qua điều tra bệnh sử, các bác sĩ biết được anh V tự lập luyện Yoga từ 2 tháng nay, nhịn ăn hoàn toàn, chỉ uống nước lọc cầm cự nên thể trạng suy kiệt, chỉ còn da bọc xương, dẫn đến tử vong.
Vụ việc trên khiến người dân hoang mang, lo lắng và nhiều người bắt đầu nghi ngờ tính tích cực của môn TDTT đang rất được thịnh hành này. Vậy, tác dụng thực sự của yoga là gì?. Luyện tập yoga như thế nào để có kết quả?.
Theo bà Nguyễn Thị Tuyết (Phó Giám đốc Trung tâm UNESCO Phát triển nhân văn, giáo viên dạy Yoga thuộc Câu lạc bộ Yoga Hà Nội, Phòng Nghiên cứu Tâm sinh lý, sinh hóa TDTT, Viện Khoa học TDTT, Tổng cục TDTT), có thể mọi người (kể cả người đưa tin trên báo, bác sĩ, hoặc chính nạn nhân) nhầm lẫn giữa yoga và khí công.
Yoga có nhiều nhánh và nhiều trường phái khác nhau. Yoga chính thống có phép nhịn ăn nhưng không nhịn dài ngày mà chỉ nhịn theo tuần trăng, vào ngày đón con nước lên. Cụ thể, sẽ nhịn trước ngày trăng non và trăng già khoảng 3-4 ngày, tức là nhịn vào ngày 11, 12 âm lịch, hoặc ngày 25, 26 âm lịch hàng tháng. Nhịn ngắn ngày thì không thể dẫn đến suy kiệt. Yoga mà Câu lạc bộ Yoga Hà Nội đang hướng đến là tập “tỉnh thức” chứ không tạo sự mê tín.
Bà Tuyết cho biết thêm, người tập yoga phải hiểu biết về cơ thể, giải phẫu, khả năng vận động của con người... Để có sự hiểu biết này, phải có quá trình tổng hợp kiến thức trong cuộc sống. Khi bắt đầu tập, người tập nên tìm đến huấn luyện viên đủ khả năng để có thể học được cách tập đúng đắn. Yoga vừa là một khoa học, vừa kết hợp nghệ thuật, giúp khỏe về tâm lý lẫn cơ thể. Việc nhịn ăn dẫn đến suy kiệt xuất phát từ sự hiểu biết sai lầm. Yoga không có phương pháp nhịn ăn kiểu đấy.
Thực tế, bà Tuyết khẳng định, đúng là trong một số phương pháp rèn sức khỏe, có phương pháp nhịn ăn. Đây cũng là phương pháp hay, nhưng người nhịn thường có bệnh nào đó. Việc nhịn này phải theo đúng phương pháp, có bác sĩ theo dõi chặt chẽ. Việc nhịn đến khi nào bắt buộc phải ăn lại, ăn lại như thế nào..., cần theo sự chỉ dẫn khoa học.
Nếu tập yoga, 1 tháng chỉ nhịn ăn 2 ngày, nhịn trong 24 tiếng. Khi nhịn, người nhịn đã có sự chuẩn bị về tâm lý. Sau khi nhịn, lại có phương pháp “xả nhịn” để khỏe. Tức là, phương pháp sẽ gồm: Nhịn, xả nhịn, và sau đó lại cung cấp dưỡng chất để cơ thể trở lại bình thường.
Không nên tự tập yoga
Cũng theo bà Tuyết, yoga không chỉ tốt cho sức khỏe, mà nó còn có tác dụng giảm stress, nâng cao sức chịu đựng của con người..., do đó nó đòi hỏi người tập phải có sự cảm nhận bằng nội tâm rất lớn. Tuy nhiên, nó cũng chống chỉ định với một số bệnh như: Tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, những người bị thoái hóa xương...
Vì vậy, những người bị mắc các bệnh này cần hết sức thận trọng trong quá trình luyện tập. Trong khi tập, các giáo viên và huấn luyện viên cũng đưa ra các tư thế tập phù hợp cho từng loại học viên. Ví dụ: Với những người mắc bệnh tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao, khi tập động tác con thuyền, giáo viên phải hướng dẫn họ rất tỉ mỉ (lúc đầu chỉ tập đứng thẳng, dần hơi nghiêng, sau đó mới tăng dần độ nghiêng).
Với những người bị thoái hóa đốt sống cổ, xương khớp cũng vậy. Nếu muốn tập tư thế rắn hổ mang cũng phải tập dần dần, từng bước một, không thể gấp gáp. Tóm lại, trước khi luyện tập, giáo viên dạy yoga phải tìm hiểu rõ tiền sử bệnh tật của từng học viên để có hướng dẫn và chế độ tập riêng cho từng người.
Ngày trước, có không ít người cũng tự mua sách về luyện tập. Nhưng bà Tuyết lưu ý, thường đó phải là những người có nội lực và trình độ rất cao, thậm chí phải đọc rất nhiều sách rồi mới luyện được. Những người thích tập yoga, mới đọc sách không nên tự mua sách hay băng, đĩa về nhà tập sẽ rất nguy hiểm. Tốt nhất lên đến lớp tập để có giảng viên hướng dẫn.
Bởi lẽ, chưa nói đến sự nguy hiểm do tự ý tập yoga, nếu người học không nắm được những quy trình, yêu cầu cơ bản, phương pháp tập bộ môn này thì hiệu quả của việc luyện tập sẽ không cao. Thí dụ, nếu không biết phương pháp thở thôi cũng sẽ mất hiệu quả khá lớn trong quá trình luyện tập. Ngoài ra, phải chú trọng đến vấn đề dinh dưỡng.
Theo kinh nghiệm của bà Tuyết, với những người bị bệnh nặng, khi tập yoga nên tuân thủ chế độ ăn nghiêm khắc, tốt nhất nên ăn chay (gạo nứt và muối vừng). Còn đối với những người bình thường, nên ăn các loại hạt đậu, sữa và các sản phẩm từ sữa, các loại hạt vỏ cứng, dầu thực vật và các gia vị nhẹ; nên uống nước trắng và nước chè tươi; giảm bớt thịt, cá và trứng; không ăn hành tây, cà trắng, mì chính, đặc biệt là các thức ăn ôi thiu. Tuyệt đối không uống rượu, bia, chè khô và hút thuốc lá, thuốc lào...
Trà Long
