Chuyên gia "luận" về hiện tượng giáo trình dạy trẻ tự tử

TS tâm lý Nguyễn Thị Kim Quý - Giảng viên ĐH Sư Phạm Hà Nội; Cố vấn đường dây tư vấn hỗ trợ trẻ em của Cục Bảo vệ Trẻ em, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội: Một cách “bùng nổ” của trẻ khi người lớn thiếu quan tâm

Những giáo trình này khơi dậy, làm ảnh hưởng không tốt đến trẻ thậm chí là tạo trào lưu không tốt đến cả giới trẻ. Những trang web này đã đánh trúng tâm lý những trẻ vị thành niên, ở lứa tuổi này trẻ có lòng tự trọng, tự ái cao, luôn muốn khẳng định mình… mình là ai, mình làm được gì?.

Ở tuổi này nhiều trẻ học thì không học được, làm không làm được nhưng lại muốn biết mình là ai, khẳng định vị trí trong xã hội bằng cách làm khác người, làm ngược lại những gì xã hội và người thân lên án. Tự tử cũng được trẻ dùng để khẳng định mình, tìm cách chết khác biệt và các trang web đã bày cho chúng cách chết “đẹp”- đánh trúng tâm lý giới trẻ. Những trang web này thực sự gây xáo trộn, suy thoái về đạo đức khi giới trẻ như chết đuối vớ được cọc.

Trẻ không biết trả lời câu hỏi đó như thế nào muốn được coi là người lớn, muốn khẳng định cái tôi nên bố mẹ không có thời gian gần gũi quan tâm thì trẻ sẽ tự tìm bạn xấu. Bố mẹ khi phát hiện ra con có dấu hiệu bất thường thì không tìm hiểu tháo gỡ mà áp đặt, mắng mỏ thì như một dòng nước đang chảy mạnh gặp vật cản thì dòng nước sẽ dội ngược lại, nghĩa là trẻ sẽ có phản ứng ngược lại với bố mẹ.

Thế nên, có trường hợp một bé gái lớp 7 ở Thanh Hóa bị bạn bè tẩy chay, bố mẹ áp đặt sống theo cách của mình, khi bị tích tụ nên bùng lên tự tử. Một bé gái khác mới học lớp 4 nhưng là người có nhân cách hướng nội, dễ ưu tư nhạy cảm nên đã tự tử để kéo sự quan tâm của bố mẹ. Thậm chí có trẻ  lớp 5 còn mua sẵn bát hương dặn dò mọi người thắp hương cho mình…

Để giải tỏa những bức xúc này trẻ có thể dùng cơ chế tự xâm kích gây đau đớn cho cơ thể mình, để tự khẳng định mình. Rất nhiều trường hợp tới đây tư vấn là nữ sinh, từng cắt cổ tay 3 lần do tự ái không được bố mẹ quan tâm, không hiểu mình, em cảm thấy càng giẫy càng bị quấn chặt lại, tự mình không giải thoát được nên đã giải thoát bằng cách xâm kích cơ thể mà đỉnh cao là tự tử. Thậm chí còn rủ nhau tự tử tập thể, tạo diễn đàn để thành lập hội, chết sao cho đẹp, cho nổi tiếng để mọi người đều biết tới nỗi đau của mình.

Cơ quan chức năng phải kiểm soát, cần xóa các trang web đen. Cộng đồng mạng phải lên tiếng, tạo những diễn đàn để lên án, phân tích những sai lầm từ giáo trình này, tạo dư luận chính thống, tích cực để chiến thắng những cái xấu. Bởi lẽ lứa tuổi này tìm tới cái chết, tới giáo trình tự tử để giải quyết vấn đề.

Đồng thời khi không tìm thấy sự đồng cảm trong gia đình thì bạn bè rất quan trọng và a dua theo bạn là điều dễ hiểu. Do đó, các em có suy  nghĩ đơn giản mà không lường hết được hậu quả đến bố mẹ, người thân phải chịu lụy. Cần có những trung tâm tư vấn đường đây chia sẻ miễn phí rộng rãi hơn để  các em chia sẻ được thì tâm lý sẽ ổn định hơn và các em từ bỏ được ý định tự tử.

Bố mẹ mải làm ăn với quan niệm “kiếm tiền cũng chỉ vì con cái” để đáp ứng nhu cầu vật chất mà trẻ mong muốn nhưng quên rằng ở tuổi này trẻ cần sự quan tâm về đời sống tinh thần, thời gian chia sẻ trò chuyện tháo gỡ những vướng mắc hơn là cuộc sống xa xỉ mà lạnh lẽo trong ngôi nhà của chính mình.

Bà Nguyễn Vân Anh – Giám đốc CSAGA, người sáng lập Trung tâm phòng chống khủng hoảng tâm lý PCP: Sự vô cảm sẽ bị đầy lùi nếu… 

Tôi nghĩ tuổi trẻ rất bồng bột, nhiều khi các bạn trẻ đưa ra những vấn đề mà chỉ cốt là mang lại cảm giác khác người. Giáo trình dạy tự tử là một kiểu như thế. Trong cuộc sống, nếu như một con người không có được định hướng sống tốt, không tiếp cận được sự thú vị mang tính tích cực thì người đó sẽ tìm đến với cái tiêu cực mà không ý thức được. Vì thế, bên cạnh việc ngăn chặn sự phát tán của giáo trình dạy tự tử cần hướng cho người trẻ một định hướng sống tốt, những kỹ năng sống an toàn. 

Lưu ý rằng truyền thông cũng đóng vai trò quan trọng trong vấn đề này ví dụ hiện nay báo chí đưa tin quá nhiều về cái xấu, việc xấu và con người ta hàng ngày hàng giờ phải tiếp xúc với những tin loại ấy lâu dần sẽ bị ảnh hưởng, tiêm nhiễm, hoặc báo chí đưa tin về những vụ tự tử phải để cho người có ý định thấy được sự đau đớn khi tự tử, những di chứng để lại hậu tự tử để lại thay vì mô tả hành vi, hiện trường…

Sự vô cảm của xã hội ngày nay, rồi các thể loại xấu như giáo trình dạy tự tử chắc chắc sẽ bị đẩy lui nếu mỗi người thấy được trách nhiệm của mình trước cuộc đời và số phận của đồng loại.

X.Hoa – Ng.Thương (thực hiện)