“Bài toán” cải tạo chung cư khó giải vì quy định không được tăng chiều cao dự án khiến cho các đơn vị tham gia cải tạo khó cân đối tài chính trong quá trình thực hiện.
Cho ý kiến về vấn đề này, nhiều chuyên gia cho rằng, các dự án nhà ở chung cư thương mại hiện nay tại nhiều vị trí đắc địa thường được điều chỉnh quy hoạch nâng tầng, tăng thêm chiều cao khá dễ dàng, thuận lợi. Nếu cơ chế cải tạo chung cư cũ cũng có những chính sách, cơ chế thuận lợi, các cơ quan chức năng tạo điều kiện để các dự án được nâng tầng, tăng thêm chiều cao thì chắc chắn sẽ thúc đẩy nhanh quá trình cải tạo chung cư cũ.
Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản cũng thừa nhận, một trong những khó khăn lớn khi cải tạo chung cư cũ là quy định khống chế chiều cao, hạn chế mật độ dân số tại các dự án xây mới. Trong khi đó, theo quy định việc cải tạo không được tăng chiều cao, yêu cầu phải giữ quy mô dân số hiện hành thì doanh nghiệp không có kinh phí để thực hiện dự án. Cho nên, phương án điều chỉnh đề xuất nâng tầng, tăng thêm chiều cao là phương án được nhiều đơn vị nhắc đến.
Ngoài vấn đề về việc nâng tầng, nâng thêm chiều cao, còn có những vướng mắc khác cũng cần phải tháo gỡ. Trả lời báo chí, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch HĐQT CTCP Dầu khí toàn cầu (GP Invest) cho biết, vấn đề hệ số đền bù và quy định lấy được sự đồng thuận 100% của người dân cũng là vấn đề rất khó khăn.
Theo quy định cũ là thoả thuận được tất cả với người dân, trong khi 1 khu có 200 căn hộ làm sao các hộ có thể đồng ý hết với một tỷ lệ đền bù nhất định và các phương án tái định cư.
Bên cạnh đó, việc đền bù Nhà nước giao cho nhà đầu tư thoả thuận với người dân nên các doanh nghiệp cải tạo chung cư cũ đều phải chấp nhận áp dụng hệ số K = 2,1 lần, thậm chí K = 2,5 lần như ở nhà D2 Giảng Võ.
Đồng quan điểm, trả lời báo chí, GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT cho hay, phương án cải tạo khu tập thể cũ phải đạt được sự đồng thuận của 100% cư dân, mà điều này được cho là rất khó, thậm chí bất khả thi. Một số cư dân đòi tăng diện tích căn hộ mới quá cao, nhà đầu tư không thể chấp nhận.
Ngoài ra, đa số khu tập thể cũ đều sở hữu vị trí đất “vàng”, các hộ dân đều muốn tái định cư tại chỗ, không mấy gia đình chấp nhận tái định cư tại các vị trí khác xa xôi. Yêu cầu tái định cư tại chỗ của người dân khiến nhiều chủ đầu tư gặp khó khăn, thậm chí “đầu hàng” ngay từ khi bắt đầu tiếp cận dự án.
Các chuyên gia cho rằng cần phải có cơ chế mở mới làm được cải tạo chung cư cũ. DN có lời, có lợi mới làm. Cần phải cân đối cái lợi ích nhà đầu tư thì mới tháo gỡ được khó khăn, cải tạo được chung cư cũ.
Cũng có ý kiến cho rằng, chính sách cải tạo chung cư cũ phải thay đổi mới thoát khỏi sự bất lực, ngăn chặn được những đòi hỏi vô lý của bộ phận thiểu số, giúp số đông cư dân không bị “vạ lây”. Cải tạo chung cư cũ sẽ là cơ hội tốt để giảm giá nhà chung cư, giúp cho khả năng tiếp cận nhà ở của người dân được tốt hơn.
