Thủ tướng yêu cầu sửa quy định về chứng chỉ thăng hạng giáo viên
Theo đó, Văn phòng Chính phủ có Văn bản số 1797/VPCP-TCCV gửi Bộ Nội vụ, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), trong đó ghi rõ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc như sau: Thời gian vừa qua, một số báo chí phản ánh về những vướng mắc, bất cập của quy định sử dụng chứng chỉ bồi dưỡng tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và các chứng chỉ bồi dưỡng khác đối với viên chức, nhất là đối với giáo viên cơ sở đào tạo công lập trong việc thi thăng hạng, bổ nhiệm vào hạng chức danh nghề nghiệp viên chức.
Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý viên chức, trên cơ sở đó xem xét sửa đổi, bổ sung Nghị định số 101/2017/NĐ-CP về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức và quy định khác có liên quan:
Thủ tướng yêu cầu sửa quy định về chứng chỉ thăng hạng giáo viên. Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ GD&ĐT báo cáo cụ thể về nội dung tương tự nêu trên đối với chức danh nghề nghiệp giáo viên cơ sở công lập các cấp.
Bộ GD&ĐT đề xuất phương án sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan cho phù hợp để giải quyết dứt điểm các vướng mắc, bất cập trong thời gian vừa qua về vấn đề này.
Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các bộ quản lý chuyên ngành tổng hợp, báo cáo cụ thể về các loại chứng chỉ đối với đội ngũ viên chức, trong đó nêu rõ những loại chứng chỉ nào là điều kiện để được bổ nhiệm hạng chức danh nghề nghiệp viên chức; chứng chỉ nào là bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ; phân loại chứng chỉ bắt buộc và không bắt buộc trong quản lý viên chức.
Thủ tướng yêu cầu các Bộ đề xuất phương án cụ thể, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 3/2021.
Trước đó, Bộ GD&ĐT đã ban hành thông tư quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương giáo viên. Thông tư không chỉ khiến nhiều giáo viên băn khoăn về các chứng chỉ chức danh nghề nghiệp, chuyện nâng hạng, tụt hạng mà những văn bản mới này còn gây bất ngờ khi ở từng hạng giáo viên lại có riêng tiêu chí về đạo đức nghề nghiệp. Theo đó, cứ hạng cao hơn thì có thêm tiêu chí.
Chẳng hạn, với giáo viên mầm non hạng II “... ngoài các tiêu chuẩn với giáo viên mầm non hạng III, giáo viên mầm non hạng II phải luôn gương mẫu thực hiện các quy định về đạo đức nhà giáo”.
Nhiều giáo viên cho rằng, về số lượng chứng chỉ, tên văn bằng đào tạo, trình độ chuyên môn, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; thành tích và thâm niên công tác của từng cán bộ quản lý, giáo viên ở các cấp có thể khác nhau (xếp hạng I, hạng II, hạng III...), nhưng đạo đức nhà giáo thì không nên phân loại để xếp hạng thành I, II, III.
Không nên “mặc định” đạo đức nhà giáo theo kiểu hạng I cao hơn hạng II… Bởi ngành giáo dục xác định, mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương tự học và sáng tạo. Đạo đức nhà giáo là một trong những tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá giáo viên. Thế nhưng, việc định từng tiêu chí đạo đức cho từng phân hạng giáo viên đang tạo ra nhiều ý kiến trái chiều.
Cùng với đó, ngay đầu tháng 3, một số thầy cô vẫn lo sợ không giữ được hạng giáo viên, bị hạ bậc lương. Do đó, cho dù nhà trường không tổ chức lớp học nhưng họ đã tự ghi danh và đóng 2,5 triệu đồng mỗi người để đi học.
Bởi vậy, thầy cô mong các cơ quan nhà nước sớm có quyết định đúng đắn, bỏ chứng chỉ chức danh nghề nghiệp cho giáo viên được nhờ. Tình hình này mà kéo dài thì chỉ làm lợi cho một số đơn vị giáo dục mở lớp dạy bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp mà thôi.
Bộ GD&ĐT nói gì về tiêu chuẩn đạo đức thầy cô?
Để làm rõ góc nhìn từ cơ quan quản lý nhà nước về vấn đề tiêu chuẩn đạo đức cho từng hạng giáo viên, ông Đặng Văn Bình, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Nhà giáo và Quản lý giáo dục, Bộ GD&ĐT đã đăng đàn trả lời về vấn đề này trên báo chí.
Ông Bình cho biết, quy định về tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, bổ nhiệm xếp lương theo các hạng chức danh nghề nghiệp cho giáo viên không phải là quy định mới mà đã được thực hiện từ năm 2015, đối với cả giáo viên mầm non, phổ thông và đại học. Sau khi Luật Viên chức năm 2010 có hiệu lực thi hành và triển khai các quy định liên quan đến Luật Viên chức thì Chính phủ ban hành các nghị định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức.
Theo đó, giao trách nhiệm cho các Bộ, ngành phải có các quy định, hướng dẫn. Và theo thẩm quyền Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ đã ban hành Thông tư liên tịch 20, 21, 22, 23 quy định mã số, chức danh nghề nghiệp của giáo viên mầm non, phổ thông.
“Việc ban hành chùm thông tư mới này theo quy định của Luật Ban hành văn bản đáng lý chúng tôi chỉ sửa đổi, bổ sung những quy định mới nhằm khắc phục những điều còn bất cập trong quá trình thực hiện, tuy nhiên theo Luật Ban hành văn bản thì trước khi Thông tư liên tịch giữa Bộ GD&ĐT và Bộ Nội vụ cho nên chúng tôi phải sửa đổi bằng cách ban hành thông tư mới để thay thế cho thông tư liên tịch đã ban hành”.
Hiện nay toàn quốc có hơn 1,2 triệu giáo viên mầm non và phổ thông. Trong đó, có khoảng hơn 80.000 giáo viên ở các trường ngoài công lập và khoảng hơn 60.000 giáo viên dạng hợp đồng lao động. Như vậy, đối tượng giáo viên chịu tác động của các thông tư quy định tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm xếp lương chỉ là những đối tượng đã là viên chức nhà nước và được tuyển dụng, còn các đối tượng như giáo viên hợp đồng cũng như giáo viên trường ngoài công lập sẽ không phải thuộc đối tượng áp dụng của các thông tư này.
Về điểm mới, khi thông tư này xa ra một mặt nó phải khắc phục được những bất cập trong quá trình thực hiện của chùm thông tư liên tịch 20,21, 22, 23; đồng thời nó phải đáp ứng được bổ sung những điểm mới của Luật Giáo dục và Luật Viên chức sửa đổi có hiệu lực từ năm 2020 cũng như một số quy định mới về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông cho phù hợp.
Còn quy định về tiêu chuẩn đạo đức nhà giáo, trước tiên thì nhà giáo đã có quy định riêng về đạo đức nhưng nhà giáo ở đây cũng là một viên chức. Cho nên, chúng tôi phải có sự kết hợp cả tiêu chuẩn về đạo đức nhà giáo và đạo đức nghề nghiệp.
Việc mỗi hạng đều có tiêu chuẩn về đạo đức nhà giáo thì chúng tôi làm rõ rằng, chùm thông tư phải tuân thủ yêu cầu theo quy định của Luật, hướng dẫn của Chính phủ và Bộ Nội vụ.
Cụ thể, mỗi hạng chức danh nghề nghiệp, ngoài tên hạng phải có 4 tiêu chuẩn: Tiêu chuẩn nhiệm vụ, tiêu chuẩn về đạo đức, tiêu chuẩn về trình độ nghiệp vụ và chuyên môn nghề nghiệp. Chúng tôi chỉ có một tiêu chuẩn đạo đức nhà giáo thống nhất cho giáo viên ở các hạng. Nhưng ở hạng cao hơn, chúng tôi có một yêu cầu về mức độ thực hiện khác nhau.
Tất cả giáo viên hạng 2 đều phải thực hiện yêu cầu đạo đức của giáo viên ở hạng 3 nhưng đã phấn đấu lên hạng 2 thì tất cả thầy cô đều phải gương mẫu trong thực hiện các quy định này. Ở hạng 1 cũng phải thực hiện tất cả quy định ở hạng 3 nhưng khi đã phấn đấu lên hạng 1 thì thầy cô còn có nhiệm vụ cùng hỗ trợ đồng nghiệp thực hiện tốt các quy định này.
Chẳng hạn, với quần chúng chỉ cần chấp hành tốt nhưng đảng viên thì phải nêu gương, gương mẫu. Hoặc trong công chức, chuyên viên sẽ phải chấp hành tất cả các quy định chung nhưng chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp hoặc những người ở chức danh lãnh đạo thì phải có trách nhiệm nêu gương, nhắc nhở, hỗ trợ đồng nghiệp thực hiện.
Trước đây, trong ngành đã xảy ra một số vụ việc đáng tiếc khi giáo viên vi phạm đạo đức nhà giáo. Rõ ràng, đối với giáo viên hạng 2, hạng 1 sẽ phải có trách nhiệm phát hiện những hành vi, biểu hiện nhằm hỗ trợ giúp đỡ đồng nghiệp không dẫn đến hành vi vi phạm khiến xã hội, dư luận lên án.
Khi thông tư ban hành, để giúp các địa phương triển khai, Bộ GD&ĐT cũng đã ban hành Văn bản số 971 ngày 12/3 vừa rồi để hướng dẫn các địa phương về bổ nhiệm, xếp lương giáo viên, thực hiện theo các chùm thông tư này.
Tới đây, trong chương trình công tác, Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức hội nghị hướng dẫn triển khai đến các Sở GD&ĐT, Sở Nội vụ các địa phương và một số đại diện phòng giáo dục, nhà trường để thực hiện xếp lương theo chùm thông tư mới này, ông Bình nhấn mạnh.
Có thể nói, trước chỉ đạo mới đây của Thủ tướng Chính phủ, nhiều giáo viên cũng như viên chức nói chung đều hy vọng những băn khoăn sẽ sớm được giải quyết. Khi mà giáo viên cũng như viên chức nói chung đều mong muốn có đi học là để nâng cao hơn nghiệp vụ, chứ không phải là những chứng chỉ “làm đẹp hồ sơ” mà thôi…
Nên xem xét sửa đổi quy định chức danh nghề nghiệp với không chỉ giáo viên?
Luật Viên chức 2010 quy định, người được bổ nhiệm chức danh nghề nghiệp nào thì phải có đủ tiêu chuẩn của chức danh nghề nghiệp đó và viên chức phải thực hiện chế độ bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp trước khi bổ nhiệm hạng. Điều này đồng nghĩa, không chỉ riêng ngành Giáo dục mà viên chức của nhiều ngành, lĩnh vực khác cũng đang phải chịu quy định về chứng chỉ tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Tiến Dĩnh cho rằng nên xem xét sửa đổi lại quy định về chứng chỉ chức danh nghề nghiệp đối với không chỉ giáo viên mà còn cả công chức, viên chức các ngành, lĩnh vực. Việc sửa đổi luật cần có sự phối hợp của các đơn vị bộ, ngành.
Trao đổi tại cuộc họp báo mới đây của Bộ Nội vụ về vấn đề chứng chỉ chức danh nghề nghiệp đối với giáo viên nói riêng và viên chức nói chung, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng cho rằng, nên có quy định chuyển tiếp cho những người chịu quy định phát sinh từ thời điểm ban hành thông tư, chứ không phải hồi tố. Việc sửa đổi, bổ sung quy định liên quan tới chứng chỉ chức danh nghề nghiệp đối với giáo viên là thẩm quyền của Bộ GD-ĐT.
