Chuyện cũ cầu Thăng Long (Kỳ 13): Điếu thuốc, cái kẹo và chuyện phải nhờ... "Tây” mới có

Cầu Thăng Long (ảnh chụp năm 1985).
Cầu Thăng Long (ảnh chụp năm 1985).
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Trong "Chuyện cũ cầu Thăng Long", tôi đã kể nhiều về công việc của anh chàng “tôi” trong vai Trợ lý kiêm phiên dịch của Trưởng đoàn chuyên gia cầu Thăng Long. Công việc thì nhiều, mà kể thì biết bao giờ hết, có dịp sẽ kể tiếp. Hôm nay tôi kể một chuyện mà chắc chưa ai kể và tôi tin cũng ít người biết chuyện này ở thời đó. Ấy là chuyện cái kẹo, điếu thuốc và phải nhờ “Tây” như thế nào mới có được!

Việc này khổ lắm! Cả cá nhân anh em phiên dịch phải “nhờ vả chui lủi” đến tập thể “nhờ vả công khai” đều khốn khổ cả!

Chuyện nó thế này: Mọi người đều biết, đầu thập niên 80 thiếu thốn cùng cực đến thế nào. Ăn uống kham khổ thèm từ cái kẹo thèm đi! (Mà mình thì đâu phải cán bộ cấp cao mà có bìa vàng, thẻ đỏ để mua hàng ở Tông Đản hay cửa hàng giao tế Bờ Hồ khi đó).

Nhìn thấy “Tây” hàng tuần vào các cửa hàng của họ mua đồ ăn mang về sao mà “thèm” thế! Nhìn mà chỉ biết nuốt nước bọt.

Ngày đó người Liên Xô ở khu vực Hà Nội có 3 cửa hàng chính của họ: Cái thứ nhất nằm ngay trong toà nhà Cơ quan đại diện Uỷ ban Nhà nước Hợp tác kinh tế với nước ngoài của Liên Xô tại Hà Nội (sát với bãi cỏ gần Lăng Cụ Hồ, chỗ ngã ba phố Bà Huyện Thanh Quan và phố Chùa Một Cột ấy). Cửa hàng này nhỏ, không nhiều thứ lắm (giống như Ministop bây giờ). Chủ yếu phục vụ người Liên Xô một số mặt hàng thiết yếu, cấp bách.

Cái thứ hai ở Khách sạn Kim Liên. Cái này nhỉnh hơn cái thứ nhất và hàng hoá cũng phong phú hơn cái thứ nhất. Vì người Liên Xô ở khách sạn Kim Liên khi ấy khá đông, ngoài chuyên gia còn có các nhân viên cơ quan Thương vụ, nhân viên sứ quán… và có lúc cửa hàng này “bao cấp” phục vụ cho cả các chuyên gia, người nước ngoài là công dân mấy nước Đông Âu (Ba Lan, Tiệp, Bungari…)

Cửa hàng thứ ba lớn nhất nằm ở đường Trường Chinh, gần chếch Bảo tàng Không quân nhìn sang (chỗ “đường cong mềm mại” dậy sóng dư luận vừa rồi khi mở rộng đường Trường Chinh ấy). Cửa hàng này lớn hơn nhiều so với 2 cửa hàng trên.

Có thể nói đây là Cửa hàng kiêm Tổng kho không chỉ phục vụ người Liên Xô ở khu vực Hà Nội mà cho cả các đoàn chuyên gia Liên Xô ở các công trình ở tỉnh khác như Thuỷ điện Sông Đà (Hoà Bình), nhiệt điện Phả Lại (Hải Dương), Xi măng Bỉm Sơn (Thanh Hoá)… và người Liên Xô làm việc tại các tỉnh khu vực miền bắc. Xe của họ hàng tuần về đây lấy hàng rồi chuyển đi các địa phương phục vụ cho công dân nước họ.

Hoặc thỉnh thoảng các xe chở chuyên gia Liên Xô từ các tỉnh về tham quan Hà Nội thì cửa hàng này cũng là một điểm “dừng chân” cho các chuyên gia từ tỉnh lẻ về thăm Thủ đô Hà Nội. Tôi chỉ biết các cửa hàng nằm ở đó chứ cũng chưa bao giờ được bước chân vào vì có ai cho phép vào mà vào! Hàng bán ở các cửa hàng nói trên chủ yếu là thực phẩm và nhu yếu phẩm từ Liên Xô mang sang để phục vụ công dân của họ như: đồ hộp, đường, sữa, bánh kẹo, quần áo, khăn mặt, xà phòng…

Ở cửa hàng kiêm tổng kho đường Trường Chinh có cả lò bánh mỳ làm theo kiểu bánh mỳ bên nước họ. Ở đó cũng có một vài mặt hàng của Việt Nam kiểu “xuất khẩu tại chỗ” như: thịt đông lạnh, lạc nhân, kẹo Hải Hà bọc giấy bạc, thuốc lá đầu lọc Bông Sen, một ít đồ vải ga trải giường, khăn tắm…

Giá bán rất rẻ, họ “bao cấp” cho công dân nước họ. (Tôi nghe một số người làm công tác phục vụ đoàn ngoại giao nói các cửa hàng kiểu này tương tự các cửa hàng PX khi xưa của Mỹ phục vụ công dân nước họ ở miền Nam trước năm 1975. Trước năm 1975 tôi không ở miền Nam nên không biết PX là thế nào. Nghe nói thế thì biết thế!)

***

Nghỉ chân bên bờ sông Bến Hải, chân cầu Hiền Lương, lần đưa người của Đại Sứ quán Liên Xô đi Đà Nẵng bàn giao hàng viện trợ của Liên Xô cho Lào. Trong lần đi ấy, ông “Tây” đưa tôi 02 tút thuốc lá “có cán” Bông Sen để làm “lộ phí” chi tiêu ăn trên đường đi và ngủ một đêm ở khách sạn hạng sang ở Đà Nẵng.Nghỉ chân bên bờ sông Bến Hải, chân cầu Hiền Lương, lần đưa người của Đại Sứ quán Liên Xô đi Đà Nẵng bàn giao hàng viện trợ của Liên Xô cho Lào. Trong lần đi ấy, ông “Tây” đưa tôi 02 tút thuốc lá “có cán” Bông Sen để làm “lộ phí” chi tiêu ăn trên đường đi và ngủ một đêm ở khách sạn hạng sang ở Đà Nẵng.

Việc nhờ “Tây” mua ít đồ ăn kiểu bánh kẹo, thuốc lá hay hộp sữa quả thật rất không dễ dàng. Dù anh em phiên dịch rất thân thiết với chuyên gia. Lý do cơ bản là họ đã được cấp trên “quán triệt”: không được “tuồn” hàng ra ngoài, rồi ngại người nọ “để ý” người kia… cộng với mua hàng cũng phải có sổ.

Ai mua cái gì, số lượng bao nhiêu người bán hàng ghi vào sổ. Nếu thấy mua nhiều quá, không tương xứng với nhu cầu thực tế sẽ bị “lôi thôi, rắc rối” ngay. Nhưng rồi nể nang, “quý mến” nhau thì vẫn có cách mua giúp được…

Mà xin thưa những thứ nhờ “Tây” mua khi đó chỉ là những thứ hết sức nhỏ nhặt nếu nhìn bằng con mắt thời nay: hộp sữa, cân đường, gói kẹo, bao thuốc lá để dùng cho bản thân chứ không phải số lượng lớn để buôn bán làm giàu làm có gì. Ấy thế mà nhờ “Tây” mua hộ đã khó, nhưng làm thế nào “Tây” đưa cho “ta” được thì còn phức tạp gấp bội phần.

Thời ấy “quan hệ, giao thiệp” với người nước ngoài không phải chuyện chơi. Nhỡ gặp “tây” quen ngoài đường mà đứng nói chuyện lâu là có khi sau đó “nhẹ nhàng” thì có người đến “vỗ vai” hỏi “vừa nói chuyện với ai đấy? Nói chuyện gì đấy?” hoặc “nghiêm túc” hơn thì “mời” về chỗ “có trách nhiệm” để giải trình.

Trong bối cảnh đó anh em phiên dịch không thể tự tiện đến chỗ khách sạn chuyên gia ở được. Bảo vệ, công an ở khách sạn sẽ “stop” lại ngay. Cầm bọc gói kín từ khách sạn của “Tây” ở mà đi ra khỏi cổng khi ấy là việc còn khó hơn đi Mỹ bây giờ không có visa! Phương án này không được. Vào phòng làm việc của chuyên gia ở cơ quan rồi cầm về, được thôi! Phải là thứ nhỏ như gói kẹo, bao thuốc lá đút túi gọn thì được.

Nhưng hộp sữa bột 500g to đùng làm sao đút túi được. Ngày ấy anh em phiên dịch thích mùa đông lắm. Vì mùa đông “được” mặc áo khoác to xù, nhét cái gì vào bụng cũng dễ. Nhưng đâu phải quanh năm mùa đông mà mặc áo khoác. Oái ăm thế! Vào phòng chuyên gia làm việc cho vào túi xách cầm lên thì hàng trăm con mắt ở các phòng làm việc trong cơ quan nhìn thấy (ngày đó các phòng làm việc của ta chưa có máy lạnh, mở cửa phòng cho thoáng).

Chỉ cần xách cái túi nằng nặng từ phòng làm việc của chuyên gia đi ra là không ổn rồi. May mắn nhất thì mọi người chỉ xì xào. Nặng hơn sẽ có người đến gặp, vỗ vai! Nghiêm trọng nữa thì người của quận công an Thăng Long (đóng ngay đằng sau khu làm việc của chuyên gia) đến gặp hoặc “mời” sang làm việc.

Để đến “nước” ấy thì chỉ có “thuyên chuyển công tác” đi “phiên dịch cho đàn gà”. Về đuổi gà là cái chắc!

***

Với tôi, làm việc với Trưởng đoàn và các lãnh đạo đoàn chuyên gia thì việc nhờ mua gói kẹo, bao thuốc cũng đơn giản, có điều tôi cũng rất giữ ý nên ít khi nhờ. Nhiều khi thấy tôi lâu lâu không nhờ mua gì, mấy ông “Tây” lãnh đạo hay mấy bà vợ các ông ấy (các bà, các cô ấy rất quý tôi) lại gửi cho hộp kẹo, mấy bao thuốc lá.

(Ngày ấy thuốc lá “có cán” tôi ngậm suốt ngày, nhưng cũng giữ ý ít khi hút trước mặt cán bộ nhà ta!) Những cái nho nhỏ ấy thì được, nhưng nhiều nhiều một tí thì rất “nan giải” đấy. Ấy thế mới có chuyện lúc tôi chuẩn bị cưới vợ, cần phải nhờ ông “Tây” mua cho ít thuốc lá, bánh kẹo...

(Còn tiếp)

Đọc thêm

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 8): Đằng sau mặt tiền các nhà phố cổ

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 8): Đằng sau mặt tiền các nhà phố cổ
(PLVN) -  Lần trước tôi đã kể về sự “oai” khi có nhà ở phố cổ Hà Nội! Nhất là phố cổ bắt đầu từ chữ “Hàng”! Nhưng nếu có nhà ở Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường thì sự “oai” phải tăng gấp đôi, gấp ba! Mà lại nhà mặt phố, có cửa hàng ở các phố này thì sự “oai” phải … thôi rồi! Khỏi phải nói!

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 7): Chuyện của người “Phố Cổ”!

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 7): Chuyện của người “Phố Cổ”!
(PLVN) -  Những ai ở Hà Nội mà có nhà “phố cổ” hãnh diện lắm! Nhà ở phố cổ mà là phố bắt đầu từ chữ “Hàng” thì “oai” hơn! Nhưng nếu có nhà ở Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường thì sự hãnh diện phải tăng gấp đôi, gấp ba! Mà lại nhà mặt phố ở các phố này thì sự hãnh diện còn tăng gấp nhiều lần nữa!

Theo chân du khách đi tìm khu nghỉ dưỡng Top 1 phố núi Sa Pa

Theo chân du khách đi tìm khu nghỉ dưỡng Top 1 phố núi Sa Pa
(PLVN) -  Nét đẹp mộc mạc , ban sơ, mê đắm du khách của vùng đất Sa Pa được bao trọn trong tầm view từ khu nghỉ dưỡng Sapa Jade Hill - điểm đến mà bất cứ du khách nào cũng phải lựa chọn khi đặt chân tới thành phố trong sương mù này .

BIM Group đồng hành cùng tổ chức Newborns Vietnam

Lễ ký kết giữa đại diện Newborns Vietnam – bà Suzanna Lubran và đại diện BIM Group – Bà Vũ Thanh Thủy - Giám đốc Marketing và Truyền thông đã diễn ra với sự chứng kiến của Đại sứ Anh quốc Gareth Ward, Phó GĐ BV Nhi và đại diện các viện Saint Paul, Phụ Sản Hà Nội, Hồng Ngọc và Chuyên gia y tế đến từ Anh Quốc.
(PLVN) -  Tối 22/6, Tập đoàn BIM Group và tổ chức Newborns Vietnam đã thực hiện lễ ký kết hợp tác tài trợ Chương trình Hồi sức sơ sinh tại phòng sinh NLS trước sự chứng kiến của Đại sứ Anh quốc tại Việt Nam và Bệnh viện Nhi Trung ương.

“Bật mí” chiến lược làm nên thành công của Acecook Việt Nam

“Bật mí” chiến lược làm nên thành công của Acecook Việt Nam
(PLVN) - Nhắc đến Acecook là nhắc đến một doanh nghiệp Nhật đã thành công trong việc định hình khẩu vị ăn mì của người Việt qua hương vị tôm chua cay. Đến nay, Acecook trở thành thương hiệu được tin dùng trong gần 30 năm hoạt động sản xuất, kinh doanh và luôn là đơn vị dẫn đầu thị trường mì ăn liền tại Việt Nam.

Ly kỳ truyền thuyết về bà thứ phi Phi Yến và hoàng tử Cải ở Côn Đảo

Ly kỳ truyền thuyết về bà thứ phi Phi Yến và hoàng tử Cải ở Côn Đảo
PLVN- Hàng trăm năm qua, người dân Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu) vẫn lưu truyền truyền thuyết về bà Phi Yến và hoàng tử Cải, gắn liền 2 di tích miếu Bà An Hải và miếu Cậu. Họ cho rằng đó chính là nguồn gốc của câu ca dao “Gió đưa cây cải về trời, rau răm ở lại chịu lời đắng cay”. Truyền thuyết dân gian này dù tương phản với thực tế lịch sử nhưng điều thú vị là nó vẫn sống mãi theo thời gian.

Báo chí – Nhịp cầu nối những đảo xa

Báo chí – Nhịp cầu nối những đảo xa
(PLVN) - Hình ảnh những nhà báo vai ba lô, máy ảnh, máy quay hòa vào đoàn quân lên đường ra Trường Sa như nhắc nhớ đến một th ời đạn bom, cả nước cùng ra trận. Hơn thế nữa, đằng sau những trang viết là tình cảm sâu nặng của các nhà báo với những con người nơi đầu sóng.

Đại hội đồng cổ đông Hoàng Quân 2022: Thông qua kế hoạch phát hành hơn 100 triệu cổ phiếu

Đại hội đồng cổ đông Hoàng Quân 2022: Thông qua kế hoạch phát hành hơn 100 triệu cổ phiếu
(PLVN) - Ngày 18/6, Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) Công ty CP Tư vấn – Thương mại – Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân (HoSE: HQC) thông qua các báo cáo, tờ trình của Hội đồng quản trị (HĐQT), thông qua các kế hoạch kinh doanh. Đồng thời, phiên thảo luận nóng hơn bao giờ hết với những vấn đề thắc mắc của các cổ đông xung quanh việc phát hành 100 triệu cổ phiếu huy động 1.000 tỉ đồng.

Tăng trưởng xanh: Mục tiêu xuyên suốt của Thừa Thiên - Huế

Nhiều doanh nghiệp, nhà máy trên địa bàn Thừa Thiên- Huế đang áp dụng kỹ thuật công nghệ cao vào các hoạt động sản xuất.
(PLVN) - Hiện nay, Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới đã đặt mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Trong xu thế đó, Thừa Thiên - Huế là một trong những tỉnh, thành đã bắt nhịp và đang tìm cách kết nối, hội tụ nguồn lực để thực hiện.

longformPGS.TS.BS Đậu Xuân Cảnh: Việt Nam và giấc mơ cường quốc về dược liệu

PGS.TS.BS Đậu Xuân Cảnh: Việt Nam và giấc mơ cường quốc về dược liệu
(PLVN) -  “Từ một nước thiếu lương thực, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, mang về hàng tỷ USD mỗi năm. Tương tự với cà phê, chúng ta cũng là nước sản xuất hàng đầu. Tôi mong muốn, trong tương lai không xa, Việt Nam sẽ trở thành một cường quốc về dược liệu. Những sản phẩm từ dược liệu cũng như nền Đông Y của chúng ta sẽ được cả thế giới biết đến và đón nhận”, Thầy thuốc Nhân dân, PGS TS BS Đậu Xuân Cảnh – Chủ tịch Hội Đông Y Việt Nam chia sẻ.

Hải Phòng: Chuyện cây đại di sản hơn 400 tuổi bên hồ An Biên

Hải Phòng: Chuyện cây đại di sản hơn 400 tuổi bên hồ An Biên
(PLVN) - Trải qua hơn 400 năm, cây đại vẫn uy nghi, xanh tốt và hoa lá quanh năm. Người dân ở đây xem cây đại như biểu tượng của làng mình! Trong những vui buồn, cưới hỏi, ra khơi thuở xưa, người làng đều có chút lễ ra trình “cụ”… Đó là cây đại di sản tại miếu cổ An Đà ở phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng.

Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân Lý Sơn

Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân Lý Sơn
(PLVN) - “Cảnh sát biển đồng hành cùng ngư dân” là mô hình mang tính đặc thù riêng của lực lượng Cảnh sát biển, được triển khai từ năm 2017. Từ mô hình này, ngư dân không chỉ yên tâm phát triển kinh tế mà còn tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền, gìn giữ an ninh, trật tự trên các vùng biển đảo của Tổ quốc.

Đại ca giang hồ được người Sài Gòn thờ cúng như Thành Hoàng

Đại ca giang hồ được người Sài Gòn thờ cúng như Thành Hoàng
(PLVN) - Đình làng xưa nay được biết đến là nơi thờ vị thần Thành Hoàng và những bậc tiền nhân có công lao với làng xã. Nhưng giữa đất Sài Gòn lại có một ngôi đình cổ xưa thờ một đại ca giang hồ. Ấy là đình Nhơn Hòa (phường Cầu Ông Lãnh, Quận 1, TP Hồ Chí Minh) - nơi thờ Cậu Hai Miên (tức Huỳnh Công Miên).

Bất động sản Đại An Lộc mạo danh công ty lớn dụ khách hàng mua đất?

Bất động sản Đại An Lộc mạo danh công ty lớn dụ khách hàng mua đất?
(PLVN) - “Công ty em là nhà phân phối duy nhất của tập đoàn Đại Phúc để bán các sản phẩm tại dự án Diên Hồng trên đường Nguyễn Văn Linh, Bình Chánh. Công ty em có dự án nằm liền kề, bên cạnh dự án Vạn Phúc City khoảng 600 nền, trong dự án có đầy đủ trường học, bệnh viện với giá khoảng 13 đến 15 triệu đồng 1 m ² …”. Đó là những lời khẳng định “mỹ miều” từ nhiều nhân viên bán hàng của Công ty CP Đầu tư Kinh doanh Bất động sản Đại An Lộc đóng tại đường Lam Sơn, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh.

Chốn thâm sơn cùng cốc nơi Lý Quốc Sư từng tu tập

Chốn thâm sơn cùng cốc nơi Lý Quốc Sư từng tu tập
(PLVN) - Đó là hang Chùa Thượng ở xã Ngọc Lương (huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình) - một di tích, thắng cảnh đã được tỉnh Hòa Bình xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Tương truyền đây là nơi Lý Quốc Sư - tức ngài Không Lộ thiền sư, bậc đại danh y triều Lý đã từng tu tập, làm thuốc chữa khỏi bệnh cho Vua Lý và chữa bệnh giúp dân.

Ravi: Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong phát triển nghỉ dưỡng xanh

Ravi: Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong phát triển nghỉ dưỡng xanh
(PLVN) -  Gần 100% du khách trả lời mong muốn được nghỉ dưỡng tại những địa điểm lưu trú sinh thái và bền vững với môi trường tự nhiên ít nhất một lần. Đây là kết quả khảo sát được Công ty Du lịch Kỹ thuật số Booking.com thực hiện trực tuyến gần đây tại Việt Nam.

Từ bản quy hoạch “xanh” tới mô hình phát triển kinh tế bền vững của BIM Group tại Ninh Thuận

Từ bản quy hoạch “xanh” tới mô hình phát triển kinh tế bền vững của BIM Group tại Ninh Thuận
(PLVN) - Cam kết đạt mức thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Việt Nam tại sự kiện COP26 là dấu mốc quan trọng về phát triển bền vững trong chiến lược vĩ mô của nước ta. Một trong những sự cụ thể hóa chính là bản Dự thảo Quy hoạch điện VIII (QHĐ8) đang trình chính phủ phê duyệt. Không đứng ngoài xu thế đó, từ năm 2006, BIM Group đã phát triển một tổ hợp kinh tế xanh tại Ninh Thuận và gặt hái được những kết quả nhất định.