Chương trình Mỗi xã một sản phẩm: Phải theo quy luật cung - cầu

Ra đời hàng nghìn sản phẩm OCOP

Tổng kết thực hiện OCOP giai đoạn 2018 - 2020, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Trần Thanh Nam, cho biết: Đến nay, đã có 59 địa phương tổ chức đánh giá, phân hạng sản phẩm, 57 địa phương đã có quyết định chính thức công nhận kết quả.

Trong đó, theo thống kê của Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương, có 4.469/6.210 (chiếm 72%) sản phẩm tham gia chương trình được công nhận đạt 3 sao trở lên (vượt 1,86 lần so với mục tiêu đề ra). Hội đồng OCOP quốc gia đang tổ chức đánh giá, phân hạng cho 43 sản phẩm OCOP tiềm năng 5 sao được các địa phương đăng ký.

Chương trình OCOP đã góp phần đáng kể trong tạo việc làm cho lao động, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, đặc biệt là phát huy vai trò của phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số. Điển hình như các chủ thể OCOP của tỉnh Quảng Ninh đã tạo việc làm cho trên 3.800 lao động trực tiếp; các chủ thể OCOP của tỉnh Hà Tĩnh tạo việc làm và thu nhập ổn định cho 2.196 lao động...

Tỷ lệ chủ thể OCOP là nữ chiếm 39%, cao hơn tỷ lệ nữ giữ vai trò điều hành các doanh nghiệp của Việt Nam (25%). Chương trình OCOP cũng góp phần bảo tồn và phát huy gần 2.000 làng nghề truyền thống, giá trị văn hóa để phát triển kinh tế nông thôn. 

Về mục tiêu chương trình OCOP trong 5 năm tới (2021 - 2025), Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho biết, sẽ phấn đấu có ít nhất 10.000 sản phẩm OCOP được công nhận đạt chuẩn từ 3 sao trở lên, trong đó có ít nhất 3% sản phẩm OCOP đạt 5 sao.

Phấn đấu có ít nhất 30% các chủ thể OCOP xây dựng được chuỗi giá trị khép kín, gắn với vùng nguyên liệu ổn định; có ít nhất 50% số làng nghề nông thôn có sản phẩm OCOP. Tỷ lệ lao động được đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ làm việc tại các chủ thể OCOP đạt tối thiểu 20%...

Tiến tới xây dựng thương hiệu OCOP quốc gia 

Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng đánh giá, đến nay, sau gần 10 năm triển khai thực hiện đồng loạt trên cả nước, Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên phạm vi cả nước đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Đặc biệt, sức lan tỏa sâu rộng của Chương trình Mục tiêu quốc gia còn được thể hiện qua chương trình OCOP, chương trình phát triển kinh tế ở nông thôn dựa trên thế mạnh, lợi thế, đặc biệt là những sản vật, làng nghề truyền thống của các địa phương, vùng miền trên cả nước.

Phó Thủ tướng chỉ ra một thành công quan trọng của chương trình OCOP là công tác xúc tiến thương mại được các bộ, ngành, địa phương triển khai rất tích cực và hiệu quả. Bộ Công Thương đã nhanh chóng ban hành quyết định quy chuẩn trung tâm/điểm bán hàng OCOP, giúp cho cả nước có trên 142 trung tâm/điểm bán hàng OCOP.

Hội chợ, triển lãm OCOP cấp tỉnh, khu vực với hơn 10.000 gian hàng dần trở thành thương hiệu địa phương và điểm đến của du lịch. Hệ thống bán lẻ hiện đại trong toàn quốc (các trung tâm thương mại lớn như hệ thống Central Retail, Saigon Coop, Mega Market...) cũng đã tích cực tham gia tiêu thụ các sản phẩm OCOP.

Đáng chú ý là trong bối cảnh mới triển khai thời gian rất ngắn so với quốc tế, Việt Nam đã có đề xuất và thúc đẩy Sáng kiến mạng lưới kết nối quốc tế về phong trào OCOP/OVOP (Mỗi làng một sản phẩm)/OTOP trong phát triển ngành nghề nông thôn khối ASEAN và một số nước triển khai phong trào OVOP được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Điểm lại một số tồn tại, hạn chế của chương trình OCOP, Phó Thủ tướng nêu rõ những phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới. Trong đó, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ NN&PTNT chủ trì phối hợp với các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện hồ sơ của Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, muộn nhất vào tháng 6/2021 theo hướng phải xác định đây là chương trình mang tính dài hạn.

Nhấn mạnh phải tập trung đầu tư phát triển cho 6 nhóm sản phẩm, Phó Thủ tướng lưu ý, trong quá trình triển khai tuyệt đối không được làm theo phong trào, phải làm theo quy luật cung - cầu; trong đó gắn với nhu cầu cả trong nước, khu vực và quốc tế, gắn với phát huy lợi thế, tiềm năng, văn hóa của từng địa phương. Không những thế, chú trọng phát triển các loại hình tổ chức kinh tế tham gia chương trình OCOP.

Đồng thời, có chính sách để ưu tiên vốn, đất đai, hỗ trợ thúc đẩy việc ứng dụng khoa học – công nghệ để phát triển sản xuất ở các tổ chức kinh tế OCOP. Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, quảng bá một cách bài bản, đồng bộ và thường xuyên, tăng cường quản lý giám sát sản phẩm OCOP, xây dựng thương hiệu OCOP quốc gia làm cơ sở để đẩy mạnh thị trường và tiếp cận thị trường quốc tế…