Ðồn Biên phòng (BP) Pha Long quản lý 16,3km đường biên giới thuộc hai xã Pha Long và Tả Ngải Chồ, huyện Mường Khương, Lào Cai có địa hình hiểm trở, đi lại khó khăn. Hai xã Tả Ngải Chồ và Pha Long là nơi cư trú của 6.427 người dân thuộc 12 dân tộc thiểu số khác nhau. Đời sống của bà con còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, đặc biệt là thiếu nước sản xuất, nước sinh hoạt. Tỉ lệ hộ nghèo của hai xã chiếm tới 68,4% (theo điều tra tháng 12/2016). Pha Long là một trong số rất ít xã của huyện Mường Khương còn thôn Ma Lù Thàng chưa có đường giao thông, phải đi bộ bằng đường mòn của dân. Mùa đông ở đây rét buốt thịt da, mùa hè ruồi vàng đốt sưng cả mặt.
Đồn BP Pha Long hai lần vinh dự đón nhận danh hiệu Anh hùng LLVTND do Ðảng và Nhà nước trao tặng. Những năm qua, nhằm giúp đồng bào các dân tộc Mông, Nùng, Tu Dí, Pa Dí... thoát đói nghèo, cấp ủy, chỉ huy đơn vị đã trăn trở rất nhiều về việc tạo ra sinh kế giúp bà con. Trên cơ sở chọn lựa từ thôn, bản, Đồn BP Pha Long đã hỗ trợ 5 gia đình nghèo giống lợn nái và ngựa để phát triển kinh tế. Sau khi lợn mẹ đẻ được 2 lứa, các hộ dân này mới phải chuyển lợn mẹ sang cho hộ khác chăn nuôi.
Cho tới thời điểm này, các con giống mà Đồn BP Pha Long hỗ trợ người dân đều phát triển tốt. Riêng con ngựa hỗ trợ cho gia đình anh Lồ Seo Giả (thôn Tả Lùng Thắng, xã Pha Long) nuôi dưỡng đã đẻ được ngựa con 5 tháng tuổi.
Bản Lồ Suối Tủng, xã Pha Long có 32 hộ, 174 khẩu người Mông nằm cách xa trung tâm huyện Mường Khương 20km. Đường nội thôn của bản là những lối mòn, ngày mưa gió việc đi lại rất khó khăn. Vì vậy, Đoàn thanh niên BĐBP tỉnh Lào Cai và Đồn BP Pha Long, cấp ủy chính quyền địa phương và nhân dân thôn Lồ Suối Tủng đã quyết định bê tông hóa đường nội thôn. Ngoài ngày công của BĐBP, cùng cát, sỏi, xi măng làm tuyến đường nội thôn chiều dài 300 mét. Đoàn thanh niên BĐBP Lào Cai còn quyên góp ủng hộ 80 triệu đồng tiền mặt. Nay bà con đã có con đường mới thuận tiện đi lại.
Bên cạnh đóng góp ngày công, ủng hộ chương trình xây dựng nông thôn mới, Đồn BP Pha Long còn vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi cho hiệu quả kinh tế cao hơn, vận động nhân dân giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường sống, cải tạo phong tục, tập quán lạc hậu; thực hiện tốt công tác đảm bảo an ninh trật tự khu vực biên giới, xây dựng các mô hình quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; vận động nhân dân chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Bên cạnh đó, cán bộ, chiến sĩ của Đồn còn giúp dân quy hoạch và khai hoang được 165ha ruộng nước; trồng hơn 700ha ngô, đậu tương bằng giống cao sản; trồng mới 30ha rừng phòng hộ đầu nguồn sông Chảy. Ðặc biệt, vận động được 50 hộ đồng bào Mông, Nùng, Tu Dí, Pa Dí... lập trang trại sản xuất nông sản sạch, như gạo Séng Cù, lợn đen Mường Khương, gà Ðông Cảo... đem lại hiệu quả kinh tế cao, tăng thu nhập cho đồng bào.
Bà Giàng Thị Hoảng ở bản Lùng Vùi (thôn khó khăn bậc nhất của xã Tả Ngải Chồ, cách đường biên giới khoảng hơn 100m, là nơi sinh sống của gần 100 hộ dân người Mông) là bà nội của Ma Seo Vần (9 tuổi) và Ma Thị Ly (8 tuổi) đang được Đồn BP Pha Long đỡ đầu. 4 năm trước, bố của hai em bị bệnh nặng rồi qua đời. 3 tháng sau khi chồng mất, mẹ Vần và Ly bỏ nhà ra đi, bỏ lại hai đứa con thơ dại cho ông bà nội. Đầu tắt mặt tối suốt ngày nhưng vợ chồng bà Hoảng vẫn không lo nổi cho 2 cháu đủ ăn, đủ mặc. Vì vậy, từ năm 2014, Đồn BP Pha Long đã giúp đỡ hai cháu nhỏ mỗi tháng 300.000 đồng. Tới năm 2015, thực hiện Chương trình “Nâng bước em tới trường”, Đồn đã nhận đỡ đầu, hỗ trợ mỗi cháu 500.000 đồng/tháng cho tới khi học hết trung học phổ thông. Ngoài Vần và Ly, cán bộ, chiến sĩ Đồn BP Pha Long còn trích lương và phụ cấp giúp đỡ 3 cháu nhỏ khác có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên địa bàn.
Trên địa bàn Đồn BP Pha Long quản lý, hệ thống cơ sở vật chất phục vụ cho giáo dục còn rất thiếu thốn. Các thôn bản xa chưa có lớp học, các điểm trường bán trú thiếu phòng ở cho học sinh bán trú, học sinh không có chăn ấm, áo ấm về mùa đông… Thượng tá Phan Đức Mạnh - Chính trị viên Đồn BP Pha Long cho biết: “Từ năm 2012 đến năm 2017, đơn vị đã trực tiếp kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp xây dựng 2 phòng học cho học sinh mầm non ở thôn Sín Chải B và 2 phòng học cho học sinh mầm non tại thôn Lùng Vùi. Chúng tôi cũng phối hợp với các đơn vị xây dựng 4 phòng ở, 1 nhà đa năng cho học sinh bán trú, khu nhà vệ sinh cho các cháu học sinh Trường Mầm non Pha Long. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng vận động các nhà hảo tâm tặng nhiều phần quà cho các cháu học sinh trên địa bàn”.
