Chung tay xây dựng môi trường không khói thuốc - Vì một Việt Nam khỏe mạnh và văn minh

Sự kiện là điểm dừng cuối của chuỗi hoạt động diễn ra tại các địa phương trọng điểm về du lịch như Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa - đánh dấu bước tiến mạnh mẽ trong nỗ lực xây dựng một Việt Nam không khói thuốc lá, văn minh và phát triển bền vững.

Thuốc lá - mối đe dọa thầm lặng với sức khỏe cộng đồng

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), “không có ngưỡng an toàn nào cho việc tiếp xúc với khói thuốc lá”. Mỗi năm, thuốc lá cướp đi sinh mạng của hơn 7 triệu người trên toàn cầu. Tại Việt Nam, con số này ước tính hơn 103.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá, trong đó khoảng 18.800 người chết do hít phải khói thuốc thụ động. Đáng lo ngại, trong số những người chịu ảnh hưởng, phần lớn là phụ nữ, trẻ em, nhân viên phục vụ trong các cơ sở lưu trú, nhà hàng, quán ăn - những người không hút thuốc nhưng vẫn hít phải khói thuốc mỗi ngày.

Khói thuốc chứa tới hơn 7.000 chất hóa học, trong đó hàng trăm chất độc hại và ít nhất 70 chất gây ung thư. Tác hại của thuốc lá không chỉ dừng lại ở phổi, tim mạch, mà còn làm suy giảm miễn dịch, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, gây tổn thương DNA và nhiều hệ cơ quan khác. Chi phí y tế để điều trị các bệnh do thuốc lá gây ra lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm, chưa kể thiệt hại về năng suất lao động và gánh nặng xã hội.

TS.BS. Hà Anh Đức - Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) nhấn mạnh: “Việc tăng cường thực hiện môi trường không khói thuốc tại các nhà hàng, khách sạn, khu du lịch và địa điểm công cộng là nhiệm vụ cấp thiết và bền vững, nhằm bảo vệ sức khỏe con người, tiết kiệm chi phí y tế, giảm gánh nặng bệnh tật, đồng thời góp phần bảo vệ cảnh quan, môi trường và thúc đẩy phát triển du lịch bền vững của Việt Nam”.

Theo thống kê của Tổng cục Du lịch, cả nước hiện có hơn 38.000 cơ sở lưu trú và hơn 320.000 cơ sở kinh doanh ăn uống. Riêng TP Hồ Chí Minh có gần 3.150 cơ sở lưu trú và hơn 16.000 nhà hàng, quán ăn - phục vụ hàng chục triệu lượt khách mỗi năm. Nếu mỗi cơ sở này thực hiện nghiêm quy định “cấm hút thuốc tại nơi công cộng”, thì hàng chục triệu người dân và du khách sẽ được bảo vệ khỏi khói thuốc độc hại.

Cần phát huy vai trò của cộng đồng trong cuộc chiến chống thuốc lá

Trong hơn một thập kỷ qua, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) đã đồng hành cùng các địa phương triển khai nhiều mô hình “Môi trường không khói thuốc” tại bệnh viện, trường học, cơ quan hành chính, nhà máy, phương tiện giao thông công cộng, nhà hàng, khách sạn và khu du lịch. Các hoạt động truyền thông sáng tạo được triển khai sâu rộng như: “Thanh niên nói không với thuốc lá điện tử”, “Giải chạy vì cuộc sống không khói thuốc”, “Cuộc thi sáng tác sản phẩm truyền thông về môi trường không khói thuốc lá”… đã tạo hiệu ứng xã hội tích cực, đặc biệt trong giới trẻ.

Song song đó, các chiến dịch treo biển “Cấm hút thuốc”, tuyên truyền lưu động bằng xe đạp, phát tờ rơi, phát động ký cam kết tại hàng trăm nhà hàng và khách sạn… đã góp phần nâng cao nhận thức và hình thành chuẩn mực ứng xử mới trong cộng đồng: “Tôn trọng sức khỏe người khác - nói KHÔNG với khói thuốc nơi công cộng”. Những nỗ lực này không chỉ giúp giảm tỷ lệ hút thuốc trong cộng đồng mà còn thúc đẩy hình ảnh du lịch Việt Nam thân thiện, văn minh và an toàn – một điểm đến hấp dẫn trong mắt bạn bè quốc tế.

Thực tế cho thấy, chính cộng đồng là nhân tố quyết định trong cuộc chiến chống thuốc lá. Khi mỗi người dân, chủ cơ sở kinh doanh, nhân viên phục vụ và khách hàng cùng chung tay thực hiện, “môi trường không khói thuốc” sẽ không còn là khẩu hiệu mà trở thành nếp sống văn minh đô thị. Các nhà hàng, khách sạn khi xây dựng môi trường trong lành, sạch đẹp không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ, uy tín thương hiệu và thu hút du khách trong và ngoài nước.

Phát biểu tại Lễ phát động, TS.BS. Hà Anh Đức bày tỏ mong muốn chiến dịch này sẽ tiếp tục được nhân rộng trên toàn quốc, hướng tới mục tiêu “bản đồ du lịch Việt Nam không khói thuốc lá”, để hình ảnh đất nước không chỉ đẹp và thân thiện, mà còn an toàn và khỏe mạnh. Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế cam kết tiếp tục đồng hành cùng các địa phương, hỗ trợ tài liệu truyền thông, tập huấn, giám sát thực thi, duy trì và nhân rộng các mô hình nhà hàng, khách sạn, khu du lịch không khói thuốc - từng bước hướng đến một Việt Nam sống khỏe, làm việc và du lịch trong lành, phát triển bền vững.

Chiến dịch tại TP Hồ Chí Minh cũng ghi dấu ấn đặc biệt với sự tham gia của đông đảo đoàn viên, thanh niên, sinh viên, và ca sĩ Đình Dũng - Đại sứ chương trình, người đã truyền tải thông điệp ý nghĩa: “Không hút thuốc - chính là cách chúng ta thể hiện tình yêu với bản thân, gia đình và cộng đồng”.