Chưa thừa nhận tiền ảo, tài sản ảo ở Việt Nam

Hoạt động sàn Forex không đúng luật

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2/2021 diễn ra ngày 2/3, trước câu hỏi của báo chí liên quan đến những bất thường của Nhóm Lion Group, khi nhóm này huy động vốn để đầu tư trong lĩnh vực ngoại hối tại sàn FX Trading Markets, với lãi suất cam kết lên tới 1% ngày, 288%/năm, theo phương thức đa cấp (4 cấp), Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú khẳng định, việc cung ứng dịch vụ mua bán ngoại tệ, dịch vụ phái sinh ngoại tệ trong nước và quốc tế đều phải do các tổ chức tín dụng, các ngân hàng thương mại được NHNN cấp phép, đủ các điều kiện mới được phép kinh doanh các loại hình dịch vụ này.

“Những tổ chức hoạt động sàn Forex hiện nay là hoàn toàn không đúng với quy định của pháp luật và tất nhiên những hoạt động này phải được xử lý theo quy định của pháp luật…” - Đại diện NHNN nhấn mạnh.

Được biết, hiện FX Trading Markets đã có gần 40.000 người tham gia. Khoảng 1 tháng gần đây thì sàn này đã không cho nhà đầu tư rút tiền. Không chỉ FX Trading Markets, rất nhiều sàn kinh doanh ngoại hối với rất nhiều chiêu trò để thu hút người tham gia như Sàn giao dịch Rforex tại Hà Nội; Sàn giao dịch Emrfx tại Nghệ An.... 

Mới đây, công an TP Đà Nẵng đã phát đi cảnh báo về một chiêu thức lừa đảo mới của các đối tượng tội phạm công nghệ cao. Trong đó, một trong các thủ đoạn của các đối tượng là hướng dẫn người dân truy cập vào App Store và CH Play để tải về các phần mềm của các sàn chứng khoán trên điện thoại do chính công ty chứng khoán phát hành để đầu tư. 

Trước thông tin này, đại diện Ủy ban Chứng khoán nhà nước (UBCKNN), Bộ Tài chính cho biết, các sàn giao dịch này thường có cùng một số đặc điểm tương đồng, chủ yếu hoạt động kêu gọi đầu tư trái phép do nhiều cá nhân và tổ chức trong và ngoài nước (không xác định được tư cách pháp nhân) tự lập, lôi kéo nhà đầu tư tham gia đầu tư dưới nhiều hình thức (mua bán chứng khoán quốc tế, đồng tiền kỹ thuật số, giao dịch quyền lựa chọn nhị phân (Binary Option) với hình thức dự đoán giá trị lên xuống của một tài sản (có thể là đồng tiền ảo crypto, vàng, chứng khoán, cổ phiếu, tỷ giá...).

“Hiện tại, chỉ có Sở giao dịch chứng khoán TP HCM và Sở giao dịch chứng khoán  Hà Nội được phép tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán tại Việt Nam. Theo pháp luật chứng khoán, tiền ảo không phải là một loại chứng khoán...”- Đại diện UBCKNN khẳng định.

Đang hoàn thiện quy định, cơ chế quản lý

Nếu như UBCKNN khẳng định tiền ảo không phải là một loại chứng khoán thì NHNN cũng quả quyết, tiền ảo hoàn toàn không phải là tiền điện tử.

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, đầu tư tiền ảo rộ lên gần đây nhưng thực ra đã xuất hiện từ năm 2012-2013 và năm 2014 đã có tinh thần chỉ đạo của Chính phủ rất rõ ràng, xác định tiền ảo là tiền nào. 

“Ví dụ như tiền bitcoin hoặc một số loại tiền khác có phải là tiền pháp lệnh của chúng ta không? Chúng tôi khẳng định không phải đồng tiền pháp lệnh, nó là loại tài sản ảo, tiền ảo được mã hóa, là sản phẩm hiện đại của sự phát triển công nghiệp. Nó không phải phương tiện thanh toán và pháp luật Việt Nam không cho phép thực hiện chức năng của đồng tiền pháp lệnh tại Việt Nam. Chính vì thế, việc sử dụng đồng tiền ảo này làm phương tiện thanh toán hay làm phương tiện chức năng như đồng tiền của chúng ta hiện nay là vi phạm pháp luật!” - Phó Thống đốc Đào Minh Tú nói.

Đại diện UBCKNN cũng quả quyết: “Hiện Việt Nam chưa có quy định pháp lý điều chỉnh hoạt động phát hành, mua bán, trao đổi tiền ảo, tài sản ảo, đồng thời cũng chưa quy định đơn vị chính thức quản lý việc phát hành và giao dịch các đồng tiền ảo, tài sản ảo...”.

Cách đây 3 năm, vào tháng 1/2018, UBCKNN đã có thông báo trên cổng thông tin điện tử của UBCKNN khuyến cáo các nhà đầu tư cẩn trọng khi tham gia đầu tư vào tiền ảo, tài sản ảo để hạn chế những tổn thất có thể xảy ra; UBCKNN cũng đã có Công văn 4486/UBCK-GSĐC ngày 20/7/2018 đề nghị các công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng khoán không được thực hiện các hoạt động phát hành, giao dịch và môi giới tiền ảo trái pháp luật.

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, hiện cơ quan chức năng như NHNN, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính đang phối hợp triển khai thực hiện quyết định của Thủ tướng để làm rõ vấn đề quản lý, cơ sở pháp lý để quản lý việc kinh doanh tiền ảo, tài sản ảo. 

Về phía Bộ Tài chính, đại diện của Bộ này cũng cho biết, Bộ đã thành lập Tổ nghiên cứu về tài sản ảo, tiền ảo nhằm triển khai công tác nghiên cứu, đề xuất các nội dung chính sách, cơ chế quản lý theo chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tài chính có liên quan đến tài sản ảo, tiền ảo.

“Trong thời gian tới, Bộ Tài chính (UBCKNN) sẽ tiếp tục triển khai công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về tài sản ảo, tiền ảo, đồng thời tăng cường cảnh báo về những rủi ro, nguy cơ và hệ lụy của việc tham gia mua bán, giao dịch, đầu tư, kinh doanh tài sản ảo, tiền ảo bất hợp pháp. ..” - Đại diện Bộ Tài chính chia sẻ.