Số vụ án truy tố đúng thời hạn đạt 100%
Trình bày Báo cáo công tác năm 2023 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân (KSND) tối cao tại phiên họp, Viện trưởng Viện KSND tối cao Lê Minh Trí cho biết, năm 2023, trên phạm vi cả nước, tình hình an ninh, chính trị cơ bản được bảo đảm.
Tuy nhiên, tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp và tăng so với năm 2022, xuất hiện nhiều phương thức, thủ đoạn phạm tội mới, như đối tượng thành lập các doanh nghiệp lấy danh nghĩa công ty kinh doanh dịch vụ tài chính, công ty luật, công ty mua bán nợ để thực hiện hành vi đòi nợ trái pháp luật; một số vụ án về kinh tế, tham nhũng, chức vụ với tính chất nghiêm trọng, phức tạp, có tổ chức gây hậu quả đặc biệt lớn đã được phát hiện và khởi tố tại các tỉnh, thành phố trên cả nước...
Nêu một số kết quả cụ thể trong năm 2023, Viện trưởng Lê Minh Trí cho hay, toàn ngành đã kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết 168.578 nguồn tin về tội phạm (tăng 13,5%), bảo đảm 100% trường hợp thụ lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố được kiểm sát.
Ban hành 129.379 văn bản yêu cầu Cơ quan điều tra kiểm tra, xác minh nguồn tin về tội phạm (tăng 10,9%); trực tiếp kiểm sát việc giải quyết nguồn tin về tội phạm 1.827 cuộc tại Cơ quan điều tra (tăng 13%);...
Yêu cầu khởi tố 790 vụ án; yêu cầu hủy bỏ 12 quyết định khởi tố vụ án do chưa bảo đảm căn cứ pháp luật; trực tiếp ra 20 quyết định khởi tố vụ án và yêu cầu Cơ quan điều tra tiến hành điều tra theo quy định của pháp luật.
Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra 134.501 vụ/209.197 bị can (tăng 17,9% số vụ và 15,4% số bị can); kiểm sát 100% số vụ án hình sự ngay từ khi khởi tố; ban hành 99.123 bản yêu cầu điều tra (tăng 20,8%)… Số vụ án truy tố đúng thời hạn đạt 100% (vượt 10%) và số bị can truy tố đúng tội danh đạt 99,9% (vượt 4,9%).
 |
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí trình bày Báo cáo tại phiên họp. |
Thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử 96.297 vụ/180.556 bị cáo. Thông qua công tác kiểm sát xét xử đã phát hiện vi phạm và ban hành 787 kháng nghị phúc thẩm, được Hội đồng xét xử chấp nhận đạt tỷ lệ 70,6%; ban hành 123 kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, được Hội đồng xét xử chấp nhận đạt tỷ lệ 78%.
Công tác của Cơ quan điều tra VKSND tối cao có nhiều tiến bộ. Cụ thể, tỷ lệ điều tra khám phá các loại tội đạt 82,5% (vượt 12,5%); tỷ lệ điều tra khám phá các tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đạt 96,1% (vượt 6,1%); tỷ lệ thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng đạt 84,7% (vượt 24,7%); đã ban hành 111 kiến nghị yêu cầu khắc phục, phòng ngừa vi phạm và tội phạm đối với các cơ quan tư pháp.
Viện KSND tối cao cũng đã tăng cường phối hợp với Bộ Công an, TAND tối cao đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố và đưa ra xét xử nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế lớn, các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo. Quá trình điều tra, truy tố, xét xử đã kê biên, phong tỏa, tạm giữ, tạm dừng giao dịch... được số tiền hơn 389.219 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 82,4%).
Xét xử các vụ án hình sự đảm bảo nghiêm minh, đúng pháp luật
Theo Báo cáo công tác của Tòa án nhân dân năm 2023 do Chánh án Tòa án nhân dân (TAND) tối cao Nguyễn Hòa Bình trình bày, năm 2023, các Tòa án đã thụ lý 606.209 vụ việc, đã giải quyết được 540.490 vụ việc, đạt tỷ lệ 89,16%; cao hơn năm trước 0,26%.
So với năm 2022, số vụ việc đã thụ lý tăng 38.688 vụ (tăng 6,8%); đã giải quyết tăng 35.809 vụ. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án là 0,89%, thấp hơn năm trước 0,01% và đáp ứng yêu cầu mà Nghị quyết Quốc hội đề ra (không quá 1,5%).
Về các vụ án hình sự, các Tòa án đã thụ lý 96.084 vụ với 182.717 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 94.161 vụ với 176.040 bị cáo, đạt tỷ lệ 98% về số vụ và 96,35% về số bị cáo (cao hơn năm trước 0,29% về số vụ và 0,21% về số bị cáo), vượt 10% so với chỉ tiêu Nghị quyết Quốc hội giao (trên 88%).
Việc xét xử các vụ án hình sự bảo đảm nghiêm minh, đúng pháp luật, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội. Chất lượng tranh tụng được bảo đảm.
Các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo được các Tòa án tổ chức xét xử nghiêm túc, đúng tiến độ, đúng pháp luật, theo tinh thần không có vùng cấm và không có ngoại lệ.
Đã tổ chức xét xử nghiêm nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng gây ra thiệt hại đặc biệt lớn, được dư luận xã hội rất quan tâm như vụ án vi phạm đấu thầu tại Bệnh viện Tim Hà Nội, Bệnh viện đa khoa tỉnh Đồng Nai, vụ án xảy ra tại Cục lãnh sự Bộ Ngoại giao…
Các Tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước; đã tuyên thu hồi tiền và tài sản trị giá 1.859 tỷ đồng đối với 761 bị cáo trong 216 vụ án kinh tế, tham nhũng.
Về các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại và lao động, các Tòa án đã thụ lý 468.828 vụ việc; đã giải quyết, xét xử được 408.070 vụ việc; đạt tỷ lệ 87,04 %, vượt 9,04% so với chỉ tiêu Nghị quyết Quốc hội giao (trên 78%). Tỷ lệ các bản án, quyết định hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan đáp ứng yêu cầu Nghị quyết Quốc hội đề ra.
Về các vụ án hành chính, các Tòa án đã thụ lý 12.162 vụ; đã giải quyết, xét xử được 9.130 vụ (đạt tỷ lệ 75,07%), vượt 15,07% so với chỉ tiêu Nghị quyết Quốc hội giao (trên 60%). Các Tòa án chú trọng tổ chức đối thoại giữa các bên; tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan liên quan trong quá trình giải quyết vụ án; tổ chức 1.034 phiên tòa xét xử trực tuyến góp phần hạn chế việc phải hoãn phiên tòa nhiều lần, giảm bức xúc cho người khởi kiện.
Theo Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày, Ủy ban Tư pháp cơ bản tán thành với nhiều nhận định, đánh giá của Chính phủ về công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm.
Đồng thời, Ủy ban Tư pháp lưu ý, công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm trên một số lĩnh vực vẫn còn hạn chế. Xuất hiện tình trạng lợi dụng danh nghĩa doanh nghiệp, công ty luật dưới hình thức mua bán nợ để cưỡng đoạt tài sản với các thủ đoạn đe dọa, khủng bố bằng tin nhắn, điện thoại gây hoang mang trong dư luận. Số vụ cháy, số người chết, số người bị thương do cháy tăng mạnh, trong đó, đã xảy ra vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng làm nhiều người chết và bị thương.
Ủy ban Tư pháp đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan tiếp tục rà soát, làm rõ những bất cập trong công tác quản lý nhà nước, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, minh bạch hóa các quy trình, thủ tục trong các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực nhằm hạn chế đối tượng có chức vụ, quyền hạn lợi dụng trục lợi.
Xác định rõ hơn nữa trách nhiệm từng cấp, từng ngành, từng cá nhân trong từng lĩnh vực nhằm khắc phục tình trạng đùn đẩy, sợ trách nhiệm, không dám làm; đồng thời đẩy nhanh hơn nữa lộ trình cải cách tiền lương, đảm bảo cho cán bộ, công chức được tăng dần mức sống, yên tâm công tác.
Tăng cường kiểm tra, thanh tra, chấn chỉnh những tồn tại, hạn chế, vi phạm trong công tác thi hành án dân sự; nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng; thu hồi nợ của các tổ chức tín dụng.
