Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Xuân Vang - Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Bộ GD-ĐT về hội nhập quốc tế trong giáo dục, kinh nghiệm từ Phần Lan. Ông Nguyễn Xuân Vang cho biết, yếu tố đầu tiên và then chốt góp phần vào thành công của giáo dục Phần Lan là giáo viên. Nhà nước đầu tư rất lớn cho giáo viên, xã hội kính trọng thực sự đối với nghề giáo, giáo viên lương không phải cao nhất nhưng được tôn trọng nhất. Việc tuyển chọn giáo viên cũng rất khắt khe, tỉ lệ chọi là 1/10, phải học 5 năm để có bằng thạc sĩ rồi mới được đi dạy. Giáo viên rất tự hào về nghề nghiệp của mình và họ được đào tạo bài bản để biết cách khơi dậy tiềm năng của từng cá nhân học sinh.Yếu tố thứ hai là đầu tư của nhà nước, Phần Lan chi mạnh cho giáo dục. Yếu tố thứ 3 là những người liên quan như phụ huynh, cơ quan quản lý giáo dục, chính phủ, báo chí … đều ủng hộ giáo dục một cách tích cực, xây dựng.
Mặc dù được đánh giá là có nền giáo dục phổ thông tốt nhất thế giới, nước này vẫn không ngừng đổi mới giáo dục, trên nền tảng vững chắc họ đã xây dựng được. Có rất nhiều điều mà ta có thể tham khảo, học tập được từ Phần Lan như chính sách về giáo viên, chương trình, sách giáo khoa, tạo dựng môi trường học tập tốt cho học sinh…, nhưng việc ta có áp dụng được những điều mà Phần Lan đang làm hay không còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Ta có thể tham khảo chương trình giáo dục của Phần Lan để chọn những gì phù hợp với Việt Nam để áp dụng đưa vào chương trình giáo dục phổ thông mới mà Bộ đang xây dựng…
Trước băn khoăn của dư luận, ông Vang khẳng định, “trong cuộc hội đàm giữa Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Việt Nam và Bộ trưởng Bộ Thương mại và Phát triển Phần Lan không hề nhắc đến việc “nhập khẩu” chương trình giáo dục của Phần Lan về áp dụng tại Việt Nam. Hai Bộ trưởng chỉ đặt vấn đề trong việc thúc đẩy các dự án hợp tác nhằm đưa giáo dục Việt Nam sớm tiệm cận với trình độ giáo dục của các nước phát triển như Phần Lan.Càng không bao giờ có chuyện chúng ta sẽ mang “nguyên xi” giáo dục Phần Lan hay bất kỳ nước nào về áp dụng vào Việt Nam và cũng không thể làm được. Nhưng chúng ta hoàn toàn có thể tiếp thu những chương trình, phương pháp giáo dục tiên tiến theo hướng có chọn lọc và phù hợp với điều kiện triển khai của Việt Nam. Tôi gọi đây là tư duy hội nhập có chọn lọc”.
Hiện nay, Bộ GD-ĐT đang tổ chức xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới. Trong quá trình xây dựng chương trình thì việc học hỏi những thành công và kể cả thất bại của các nước là cần thiết. Các nước Bắc Âu, đặc biệt là Phần Lan có nền giáo dục tiên tiến và là những nước không chỉ có ta học tập mà có nhiều nước khác đã đến, học tập nền giáo dục của nước bạn./.
