“Chưa nhà đầu tư nào chia sẻ lợi nhuận tăng thêm với Nhà nước”

Đa số ĐB đánh giá đây là một chủ trương quan trọng, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn, tạo nền tảng pháp lý vững chắc ổn định, góp phần làm minh bạch môi trường kinh doanh cũng như tạo cơ hội để thu hút các nguồn lực to lớn của tư nhân cho việc triển khai các dự án quan trọng quốc gia trong thời gian tới. Tuy nhiên, nhiều ĐB cũng băn khoăn về cơ chế chia sẻ rủi ro được quy định trong Luật.

ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) cho biết bà thực sự băn khoăn với quy định này. Bởi vì, khi nói đến PPP là nói đến hợp đồng, nói đến sự tự nguyện, là cơ chế thỏa thuận giữa Nhà nước và chủ đầu tư. Đó là theo cơ chế “lời ăn, lỗ chịu” đúng theo nguyên tắc thị trường và trước khi ký kết hợp đồng nhà đầu tư đủ thông minh để hình dung ra được hai yếu tố là lợi nhuận và rủi ro. Lợi nhuận càng lớn thì rủi ro càng cao và khi đã ký kết hợp đồng thì đồng nghĩa với việc chấp nhận rủi ro. 

Cùng với đó, cơ chế này tác động trực tiếp đến ngân sách nhà nước. Bởi lẽ, Dự thảo Luật quy định các dự án được chia sẻ rủi ro là những dự án quy mô lớn, những dự án trọng điểm và Nhà nước chia sẻ 50% rủi ro thì chia sẻ bằng hình thức nào? Nguồn sẽ lấy từ đâu? Khi tác động đến nợ công thì sẽ xử lý như thế nào? Đây là những câu hỏi hiện chưa có câu trả lời. 

Đáng chú ý, trong 22 năm qua, kể từ khi áp dụng cơ chế PPP đến nay, chưa có một trường hợp nào nhà đầu tư chia sẻ lợi nhuận tăng thêm với Nhà nước, nhưng có một thực tế là hiện nay Nhà nước vẫn đang phải chi trả một số khoản nợ trong một số hợp đồng BOT. 

ĐB Mai đề nghị cần cân nhắc thận trọng quy định này trong Dự thảo Luật và ngay từ thời điểm thương thảo hợp đồng, để bảo đảm quyền lợi của nhà đầu tư cần tính toán để đưa ra mức lợi nhuận hợp lý và Nhà nước chỉ bồi thường, hỗ trợ duy nhất trong trường hợp đó là do thay đổi cơ chế, chính sách pháp luật mà có tổn hại đến lợi ích của nhà đầu tư.