Chưa có chế tài đủ mạnh để răn đe, xử lý vi phạm trong kê khai, cung cấp thông tin về tài sản

Chấp hành viên Cục Thi hành án dân sự tỉnh Tuyên Quang thực hiện xác minh điều kiện thi hành án (Ảnh minh họa)
Chấp hành viên Cục Thi hành án dân sự tỉnh Tuyên Quang thực hiện xác minh điều kiện thi hành án (Ảnh minh họa)
(PLVN) - Công tác xác minh điều kiện thi hành án hiện nay còn gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại. Một trong những nguyên nhân chủ yếu là do vấn đề minh bạch tài sản ở nước ta còn nhiều bất cập và chưa có chế tài đủ sức răn đe, xử lý các trường hợp vi phạm trong việc kê khai, cung cấp thông tin về tài sản.

Điều 7a và Điều 44 Luật Thi hành án dân sự quy định người phải thi hành án có nghĩa vụ kê khai trung thực tài sản, điều kiện thi hành án; cung cấp đầy đủ tài liệu, giấy tờ có liên quan đến tài sản của mình khi có yêu cầu của người có thẩm quyền và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung kê khai đó. 

Còn theo Điều 9 Nghị định số 62/2015/NĐ-CP, khi tiến hành xác minh, Chấp hành viên yêu cầu người phải thi hành án kê khai trung thực, cung cấp đầy đủ thông tin về tài sản, thu nhập, điều kiện thi hành án. Quy định này được hiểu là người phải thi hành án phải cung cấp đầy đủ thông tin về tất cả các loại tài sản thuộc quyền sở hữu và quyền sử dụng hợp pháp của mình hay chỉ cung cấp đầy đủ các thông tin về một phần hoặc một loại tài sản nào đó tương ứng với nghĩa vụ thi hành án?

Mặt khác, trong thực tiễn, người phải thi hành án thường không có ý thức tự kê khai tài sản, thu nhập hoặc việc kê khai chỉ mang tính hình thức, nhiều trường hợp dùng rất nhiều phương thức để tẩu tán tài sản để trốn tránh việc thi hành án. Việc xác định tài sản, thu nhập với một số đối tượng không thường xuyên có mặt tại địa phương hoặc không có địa chỉ cư trú ổn định là rất khó khăn.

Đặc biệt, việc xác minh đối với động sản, nhất là động sản không phải đăng ký quyền sở hữu gây nhiều khó khăn cho Chấp hành viên vì tài sản rất dễ bị tẩu tán, tráo đổi, khó xác định giá trị… Các giao dịch mua bán, chuyển nhượng đối với các tài sản là động sản không phải đăng ký quyền sở hữu trên thực tế không kiểm soát được.

Trong khi đó, các chế tài xử lý đối với hành vi vi phạm này còn hạn chế. Theo Điều 52 Nghị định số 110/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã, mức xử phạt đối với hành vi không kê khai trung thực tài sản, điều kiện thi hành án là từ 1 triệu đến 3 triệu đồng. Mức phạt như trên còn quá nhẹ, chưa đủ nghiêm khắc để răn đe người phải thi hành án có hành vi vi phạm.

Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 68, Điều 52 Nghị định số 110/2013/NĐ-CP thì mức phạt tiền tối đa mà Chấp hành viên được áp dụng là 500.000đ, do đó Chấp hành viên không thể trực tiếp xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền nói trên mà phải đề nghị người có thẩm quyền xử phạt. Điều này cũng dẫn đến việc xử phạt vi phạm hành chính gặp khó khăn.

Ngoài việc xử phạt hành chính với mức thấp nêu trên, pháp luật cũng chưa có chế tài nào khác đủ sức răn đe đối với việc người phải thi hành án không kê khai; kê khai không trung thực, hoặc cung cấp không đầy đủ thông tin về tài sản, thu nhập của người phải thi hành án.

Ngoài ra, khó khăn khác mà cơ quan Thi hành án dân sự cũng phải đối mặt đó là vấn đề liên quan tới chủ thể thực hiện kê khai, người phải thi hành án bởi chủ thể trong các bản án, quyết định rất đa dạng, có thể là cá nhân, có thể là cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước…

Quy định về trách nhiệm kê khai tài sản, thu nhập của người phải thi hành án trong các trường hợp mà người phải thi hành án là cơ quan, tổ chức sẽ được thực hiện như thế nào cũng là vấn đề cần tiếp tục có những quy định cụ thể hơn để thuận lợi cho việc áp dụng pháp luật.

Về công tác phối hợp cung cấp thông tin điều kiện thi hành án, Chấp hành viên thực hiện việc xác minh điều kiện thi hành án còn gặp không ít khó khăn bởi hệ thống đăng ký tài sản còn chưa đảm bảo tính liên thông, đồng bộ, hiện đại, dễ tiếp cận. Hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin tại nhiều cơ quan chưa được số hóa, vẫn còn quản lý trên giấy tờ, sổ sách thông thường, việc tra cứu thủ công dễ nhầm lẫn hoặc bỏ sót thông tin. 

Đặc biệt, một số cơ quan, tổ chức, cá nhân nắm thông tin nhưng lại từ chối cung cấp thông tin hoặc cung cấp thông tin sơ sài, không đầy đủ cho cơ quan Thi hành án dân sự song vẫn chưa có quy định để xem xét trách nhiệm đối với các trường hợp này.

Do đó, cần quy định rõ ràng hơn về trách nhiệm cung cấp thông tin về điều kiện thi hành án của các cơ quan hữu quan và các chế tài pháp lý đủ mạnh để áp dụng đối với các trường hợp vi phạm trách nhiệm này. 

Đọc thêm

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm

Nâng cao nhận thức pháp luật và khả năng tiếp cận tín dụng có bảo đảm
(PLVN) - Trong 02 ngày từ 27-28/3/2024, tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, với sự hỗ trợ bởi Chương trình “Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam” (EU JULE) do Liên minh Châu Âu tài trợ với sự đóng góp tài chính của hai cơ quan thuộc Liên hợp quốc là UNDP và UNICEF, Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm - Bộ Tư pháp đã tổ chức Lớp tập huấn cho cán bộ địa phương về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và đăng ký biện pháp bảo đảm.

Dự án Luật Thủ đô (sửa đổi): Quy định rõ cơ chế, giới hạn áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát

 Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa phát biểu tại Hội nghị.
(PLVN) - Sáng 26/3, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV, cho ý kiến về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là mô hình mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm. Do đó, cần tiếp cận nội dung này theo hướng thận trọng, bảo đảm kiểm soát tốt.

Đảm bảo chất lượng, thời gian đào tạo nghề công chứng

Công chứng viên giải quyết yêu cầu của khách hàng (ảnh MH).
(PLVN) - Để góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ Công chứng viên (CCV), dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) quy định người muốn hành nghề công chứng đều phải tham dự khóa đào tạo nghề công chứng. Quy định này cũng phù hợp với pháp luật các nước theo hệ thống công chứng Latinh.

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án

TP.Thủ Đức: Cưỡng chế bàn giao đất cho người được thi hành án
(PLVN) -Ngày 25-3, Chi cục thi hành án dân sự (THADS) TP. Thủ Đức, TP.HCM đã tổ chức thi hành xong Bản án số 1027/2018/DSPT ngày 12-11-2018 của TAND TP.HCM; Quyết định giám đốc thẩm số 167/2019/DS-GDT ngày 4-7-2019 của TAND cấp cao tại TP.HCM; Quyết định thi hành án số 994/QĐ- CCTHADS ngày 3-12-2018 của Chi cục Trưởng Chi cục THADS TP. Thủ Đức.

Tiếp tục tháo gỡ “điểm nghẽn” trong triển khai Đề án 06 trong lĩnh vực hộ tịch

Quang cảnh buổi làm việc.
(PLVN) -Sáng 25/3, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh đã chủ trì cuộc làm việc với các đơn vị về tháo gỡ các vướng mắc triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến 2030 trong lĩnh vực hộ tịch.

Tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động công chứng

Người dân thực hiện thủ tục về công chứng (ảnh MH, Báo VP).
(PLVN) - Tính đến nay, nước ta có hơn 3.300 công chứng viên (CCV) với gần 1.300 tổ chức hành nghề công chứng (TCHNCC). Để đảm bảo sự phát triển liên tục, ổn định, bền vững của các tổ chức này, dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) đã quy định nguyên tắc phát triển tổ chức hành nghề công chứng phải căn cứ vào điều kiện kinh tế-xã hội, diện tích, số lượng và mật độ phân bố dân cư, nhu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch trên địa bàn cấp huyện dự kiến thành lập.