Tọa lạc ở thôn Thượng Phúc, xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, Hà Nội, chùa Bảo Tháp đã có 800 năm đi cùng với chiều dài lịch sử dân tộc và trở thành một địa chỉ Phật giáo linh thiêng gắn với nhiều nhân vật nổi tiếng trong lịch sử. Tuy nhiên, do mưa nắng của thời gian mà ngôi chùa cổ đang xuống cấp trầm trọng. Những hiện vật quý với niên đại mấy trăm năm còn lại trong chùa từ tượng phật đến hoành phi, câu đối... đang đứng trước nguy cơ trở thành phế tích.
Chùa cổ 800 tuổi
Theo nhiều tư liệu lịch sử còn ghi chép lại từ “Đại Việt sử ký toàn thư”, “Đại Nam thực lục chính biên”, “An Nam hình thắng đồ”..., chùa Bảo Tháp được xây dựng vào năm 1225 (cuối triều Lý, đầu triều Trần), bởi Lý Thầm - vốn là Hoàng thúc Vua Lý Huệ Tông, sau này tu hành và đắc đạo hóa Phật.
 |
| Cổng chùa xập xệ nên không thể mở... |
Không chỉ có giá trị tâm linh và văn hóa lâu đời, hiện quần thể Chùa Bảo Tháp và Miếu Bảo Tháp còn lưu giữ được nguyên vẹn 32 đạo sắc phong trải qua các đời vua từ năm 1663 (đời vua Lê Huyền Tông) đến năm 1850 (đời vua Tự Đức) và tập thần phả viết trên giấy rồng của Đông các đại học sĩ Nguyễn Bính. Đó là những di sản vô cùng quý báu không chỉ của riêng chùa Bảo Tháp mà còn của cả dân tộc.
Với khuôn viên trên 5000m2, chùa Bảo Tháp được bố trí theo hình chữ Nhị, từ ngoài vào là Tam Quan. Sân chùa dựng hai cây Bảo Tháp: Một tháp thờ phật Tây Trúc, một tháp thờ Phật nhà Lý. Hệ thống tượng Phật trong chùa có niên đại không dưới 300-400 năm, là những di sản Phật giáo vô cùng quý giá. Những hoành phi, đại tự, cuốn thư cũng đều có niên đại mấy trăm năm.
Xuống cấp nghiêm trọng
Ấy vậy mà trải qua thời gian, ngôi chùa cổ kính đang đứng trước nguy cơ trở thành phế tích. Những ngày cuối tháng 11/2010 này, khi chúng tôi đến chùa Bảo Tháp, 7 gian Tam bảo của nhà chùa đã bị dỡ, san phẳng. Những cây cột lim cả người ôm không hết vứt chỏng chơ thành từng đống vì hầu hết bị mối mọt xông rỗng thân.
 |
| Cả ngôi chùa chỉ có cổng Tam quan là còn nguyên vẹn |
Toàn bộ số tượng Phật được “di cư” tạm vào gian nhà chật chội sau chùa. Hoành phi, câu đối, cuốn thư mấy trăm tuổi bị bó lại, xếp vào xó nhà ẩm mốc, Những đầu rồng mang những nét trạm trổ tinh xảo bị vứt vương vãi cả đống dọc hai bên hành lang. Nhìn toàn cảnh khuôn viên ngôi chùa không khác một đống đổ nát hoang tàn...
Bác Nguyễn Đình Hưng - Ban chấp hành Hội người cao tuổi thôn Thượng Phúc - cho biết: “Chúng tôi đã báo cáo với các cấp lãnh đạo về tình hình xuống cấp của chùa Bảo Tháp. Thành phố đã cử cán bộ về khảo sát bảy gian Tam bảo. Theo đó, nếu trùng tu sẽ hết 1 tỷ 284 triệu đồng, 800 triệu được cấp từ ngân sách, phần còn lại do nhân dân tự đóng góp”.
 |
| Tượng Phật chen nhau “tọa” ở nhà sau |
“Người dân địa phương chúng tôi cố gắng hết sức để nhanh chóng tôn tạo lại ngôi chùa nhưng có một thực tế là gắn liền với bảy gian Tam bảo còn có ba gian hậu cung chưa được khảo sát. Mà khi tháo dỡ bảy gian Tam bảo thì ba gian hậu cung gần như xuống cấp hoàn toàn. Hơn nữa, nhiều hiện vật được khảo sát là có thể tái sử dụng như hệ thống 12 cột chùa có thể giữ lại 9 cột nhưng thực tế khi tháo dỡ gần như 12 cột gỗ đã hỏng hoàn toàn do mối mọt đục rỗng” - bác Hưng nói.
Lực bất tòng tâm
Sư thầy Thích Minh Nguyệt - người trông nom ngôi chùa - thốt lên: “Nhà chùa cùng nhân dân địa phương đã cố gắng hết sức mà không xuể. Nếu cứ để thế này thì bao nhiêu tượng Đức Phật, bao nhiêu hoành phi, câu đối, sắc phong sẽ không có chỗ an tọa, theo mưa nắng mà hỏng hết mất thôi”.
 |
| Đầu rồng lăn lóc ở hành lang |
Trao đổi với phóng viên, ông Đỗ Trọng Hội - Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã Tả Thanh Oai cũng không khỏi sốt sắng: “Ngôi chùa Bảo Tháp đã tồn tại cùng hàng chục thế hệ cha ông chúng tôi và không một người dân nào trong vùng không biết. Sự xuống cấp nhanh chóng của ngôi chùa, chúng tôi biết mà không làm thế nào được. May mắn là vừa rồi Nhà nước có khảo sát và quyết định chi 800 triệu đồng trùng tu. Nhưng với thực trạng xuống cấp như vậy, chúng tôi nghĩ vẫn còn phải cần thêm rất nhiều kinh phí mới có thể hoàn thiện được. Chính quyền địa phương rất mong muốn các cơ quan văn hóa cấp trên tiếp tục khảo sát cấp thêm kinh phí và đặc biệt mong muốn các tấm lòng hảo tâm phát tâm công đức để cùng nhân dân địa phương giữ gìn cho thế hệ mai sau ngôi chùa vô giá này!”.
| Huyền tích chùa Bảo Tháp Theo bản thần phả 1270 chữ viết trên giấy rồng của chùa Bảo Tháp, việc ra đời ngôi chùa này gắn liền với truyền thuyết “Hóa thân thành Phật” của bà Minh Từ Hồ Thuận Nương. Bà Hồ Thuận Nương là người Diễn Châu, lấy vua Trần Minh Tôn (1314-1329), sinh hạ vua Trần Nghệ Tôn. Con vua Trần Nghệ Tôn lấy con gái Hồ Quý Ly. Sau khi Hồ Quý Ly giết con rể lập cháu ngoại làm vua, trong thời gian ChamPa đánh vào Thăng Long, bà tìm đến chùa Bảo Tháp để lánh nạn. Tại đây, bà gặp Hồ Bà Lam, là chú họ của bà và cũng là người hết sức mộ đạo. Tại chùa Bảo Tháp, bà cùng với Hồ Bà Lam tu đạo, làm từ thiện và đã đắc đạo tại đây. Trong một lần vua Lê Lợi dẫn quân ra Bắc đánh giặc Minh đã nghỉ doanh trại ở chùa Bảo Tháp, được bà Minh Từ báo mộng phù hộ, báo mộng chuyến đi sẽ thắng lợi. Sau khi thắng giặc trở về, vua Lê Lợi đã phong tặng sắc phong mỹ tự “Thượng đẳng phúc thần hưng quốc” cho bà Minh Từ Hồ Thuận Nương. Đặc biệt, cho đến ngày nay, các cụ cao niên trong làng vẫn không quên câu chuyện kỳ lạ về cuộc vây bắt Việt Minh của giặc Pháp trong chùa Bảo Tháp. Khi giặc Pháp ào ạt đổ vào chùa, không thấy Việt Minh đâu, chỉ thấy khám thờ có tượng Đức cao tăng Hồ Bà Lam. Chúng hò nhau khuân ra nhưng không được mà toàn thân ướt sũng. Quá sợ hãi, chúng bỏ chạy nhưng toàn thân đau đớn. Trước sự hiển linh đó, chúng phải sắm đồ lễ đến chùa khấn vái, xin tạ tội. Kính lễ xong, chúng hết đau đớn và từ đó chúng coi đây là cõi thiêng không bao giờ dám quấy phá. Còn các cán bộ Việt Minh coi đây là nơi họp bàn, ẩn náu được Đức Phật che chở. |
