Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, 1 năm qua, thế giới đã trải qua nhiều biến động nhanh chóng và phức tạp. Cộng đồng ASEAN tiếp tục đối mặt với những thách thức ngày càng gay gắt, trong đó nổi lên là vấn đề cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn và các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống…; kinh tế tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Mặc dù vậy, ASEAN vẫn đạt được những kết quả khích lệ trên cả 3 trụ cột của Cộng đồng, các nước thành viên đều duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế đáng khích lệ.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng những diễn biến phức tạp ở khu vực thời gian qua cũng gây lo ngại. Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 vừa qua, các nước đã lên tiếng thẳng thắn về những hoạt động đơn phương trên Biển Đông, vi phạm chủ quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia ven biển, làm xói mòn lòng tin, tác động tiêu cực tới hòa bình, an ninh và ổn định, tự do, an toàn hàng hải, hàng không ở khu vực.
“Vì vậy, chúng ta cần khẳng định lại những nguyên tắc và nhận thức chung đã được các nước ASEAN và cộng đồng quốc tế công nhận rộng rãi đối với vấn đề Biển Đông, trong đó có đề cao việc tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, tự kiềm chế, không quân sự hóa, không có hành động làm phức tạp tình hình, thực thi đầy đủ, nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và nỗ lực hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) có hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ.
Từ những bối cảnh nêu trên, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục nỗ lực củng cố đoàn kết, thống nhất, đề cao vai trò trung tâm của ASEAN, không ngừng làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác để qua đó khẳng định vai trò của ASEAN là động lực thúc đẩy các tiến trình đối thoại, hợp tác và phát triển ở khu vực.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng nêu rõ, Việt Nam tiếp tục thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ với các nước, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế. Quốc hội Việt Nam tiếp tục chủ động tham gia tích cực và có trách nhiệm đối với các hoạt động của AIPA, phát huy quan hệ đối tác AIPA-ASEAN.
Với tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội mong muốn AIPA quan tâm một số vấn đề như việc tiếp tục đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, hình thành và chia sẻ các quy tắc, chuẩn mực ứng xử của ASEAN; củng cố đoàn kết, thống nhất, giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc an ninh khu vực, ứng phó hiệu quả với các vấn đề tác động tới hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, trong đó có các thách thức an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống.
Cùng với đó, củng cố, đổi mới hơn nữa tổ chức và hoạt động của AIPA nhằm phát huy vị thế, vai trò của AIPA, một đối tác quan trọng của ASEAN trong quá trình xây dựng Cộng đồng ASEAN bền vững…
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các nghị sĩ, các nghị viện thành viên AIPA tăng cường rà soát hệ thống các văn bản pháp luật trong nước, thúc đẩy hài hòa hóa pháp luật hoặc công nhận lẫn nhau về pháp lý nhằm phục vụ cho việc triển khai hiệu quả các kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng ASEAN gồm 3 trụ cột với tầm nhìn 2025…
Chủ tịch Quốc hội khẳng định, trong năm 2020 - năm Việt Nam vinh dự mang những trọng trách là thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc, là Chủ tịch ASEAN, đồng thời Quốc hội Việt Nam là Chủ tịch AIPA, Việt Nam sẽ nỗ lực hết mình để thúc đẩy AIPA trở thành một tổ chức liên nghị viện hoạt động hiệu quả, thực sự trở thành đại diện cho nguyện vọng, quyền lợi của mọi công dân ASEAN.
Nhân dịp Đại hội đồng AIPA 40 khai mạc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã gửi Thư chúc mừng tới Chủ tịch Quốc hội Thái Lan Chuan Leekpai - Chủ tịch AIPA 40. Trong thư, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho rằng, trải qua 40 kỳ Đại hội đồng, AIPA đã thể hiện được vai trò quan trọng với nhiều đóng góp tích cực trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết và thống nhất, nỗ lực mở rộng và làm sâu sắc thêm mối quan hệ với các đối tác đối thoại.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đánh giá cao chủ đề “Thúc đẩy quan hệ đối tác nghị viện vì Cộng đồng bền vững” của Đại hội đồng AIPA 40, cho rằng chủ đề này phù hợp với Chủ đề chung của ASEAN năm nay là “Thúc đẩy quan hệ đối tác vì sự bền vững”, thể hiện thông điệp xuyên suốt của AIPA là trở thành một đối tác quan trọng, song hành cùng ASEAN trong tiến trình phát triển và xây dựng Cộng đồng vững mạnh, gắn kết và năng động.
Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, trong chặng đường 52 năm qua, ASEAN đã đạt được những thành quả to lớn nhưng cũng đang đối mặt với nhiều thách thức. Trong tiến trình xây dựng Cộng đồng và hiện thực hóa Tầm nhìn ASEAN 2025, AIPA và ASEAN cần tiếp tục tăng cường hợp tác thực chất, hiệu quả, kết nối, hỗ trợ lẫn nhau, dành các nguồn lực cần thiết để hoàn thành các mục tiêu ở cả cấp quốc gia và khu vực, giúp mang lại lợi ích thiết thực cho người dân trong Cộng đồng.
“Là một thành viên tích cực và có trách nhiệm trong AIPA, Quốc hội Việt Nam đã, đang và sẽ tham gia tích cực vào các hoạt động của AIPA, vào tiến trình hội nhập quốc tế và khu vực vì hòa bình, thịnh vượng và sự bền vững của Cộng đồng ASEAN”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ và tin tưởng rằng, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Thái Lan, sự hợp tác chặt chẽ của các đại biểu và sự chuẩn bị chu đáo của Quốc hội Thái Lan, Đại hội đồng AIPA 40 sẽ thành công tốt đẹp.