Trong hợp đồng mua bán tài sản nhà xưởng và quyền sử dụng đất, bên mua và bên bán ký kết với nhau điều khoản: Bên mua phải đóng các loại thuế và chi phí khác. Nhưng khi bên mua không trả đủ tiền, bên bán tố cáo bên mua có dấu hiệu lừa đảo thì cơ quan chức năng không những phớt lờ mà còn bắt giam người tố cáo - bên bán - 10 tháng 24 ngày vì hành vi trốn thuế. Chuyện "thật như bịa" này xảy ra tại Tiền Giang.
Kỳ 1: Ngân hàng bội tín với khách hàng
Được UBND tỉnh Tiền Giang cho hưởng ưu đãi đầu tư, Cty C&A đã mở một xưởng may tại Mỹ Tho. Nhưng sau đó, do tình hình kinh doanh khó khăn, Công ty này xin phép ngân hàng bán tài sản thế chấp để trả nợ. Ngân hàng đồng ý nhưng khi thực hiện hợp đồng, bên mua không có tiền trả và bỏ trốn về Úc. Ngân hàng kiện bên mua ra Tòa và tài sản bên bán bỗng dưng thuộc ngân hàng...
 |
| Nhà xưởng của bà Anh nay bị ngân hàng đóng cửa. |
Tiền chưa trao nhưng “cháo” đã... mất
Bà Nguyễn Thị Hoài Anh (SN 1966, ngụ quận Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh) là Giám đốc Công ty TNHH SX TM DV C&A (gọi tắt là Cty C&A, trụ sở tại TP.Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang).
Từ ngày 26/8/2005 đến ngày 17/2/2006, bà Anh vay của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển chi nhánh tỉnh Tiền Giang (gọi tắt là Ngân hàng) với số tiền là 6.919.855.583 đồng để phục vụ cho việc phát triển kinh doanh. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế chung nên việc kinh doanh không hiệu quả, nhiều lần Ngân hàng đề nghị thanh lý tài sản thế chấp. Bà Anh xin Ngân hàng cho bán tài sản thế chấp để trả nợ và được Ngân hàng đồng ý.
Ngày 1/2/2008, bà Anh ký Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng 17.129m2 đất cùng toàn bộ nhà xưởng của Cty C&A cho bà Phạm Thị Ngọc Lành (Việt kiều Úc, SN 1958, ngụ số 66/5A, đường Ngô Quyền, phường 1, TP.Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang) với giá 800.000USD, quy đổi tương đương 12,8 tỷ đồng và thanh toán làm 2 đợt: Đợt 1 là 350.000USD và đợt 2 là 450.000USD. Sau đó, bà Lành đã thanh toán rất nhiều lần cho bà Anh mà chỉ được 300 triệu đồng với lý do là chưa bán được nhà bên Úc.
Ngày 6/3/2008, bà Lành thành lập Công ty TNHH Úc Việt (gọi tắt là Cty Úc Việt) và chủ động yêu cầu bà Anh thay đổi phương thức thanh toán - thanh toán qua ngân hàng. Phương thức thanh toán lần này cũng chia làm 2 đợt (mỗi đợt là 1 hợp đồng): Hợp đồng thứ nhất là 9,5 tỷ đồng (bao gồm nhà xưởng và 149 thiết bị máy móc), hợp đồng thứ hai là 3,3 tỷ đồng (bao gồm giá trị quyền sử dụng đất và 100 thiết bị máy móc).
Hợp đồng thứ hai ký ngay sau khi thực hiện xong hợp đồng thứ nhất và sẽ thanh toán hết khi được sự đồng ý tiếp tục cho thuê đất của UBND tỉnh. Sau khi ký hợp đồng thứ nhất, bà Lành đã vi phạm điều khoản thanh toán, không trả đủ số tiền 9,5 tỷ, còn nợ lại 1,5 tỷ đồng nên bà Anh không thể tiếp tục ký hợp đồng thứ hai trị giá 3,3 tỷ đồng được.
Ngày 21/3/2008, Cty C&A, Cty Úc Việt và Ngân hàng cùng ký Hợp đồng ủy nhiệm thanh toán để Ngân hàng thu nợ - là phương thức thanh toán do bà Lành đưa ra. Ngay sau khi Hợp đồng ủy nhiệm thanh toán được ký kết, bà Lành đã chuyển 600 triệu đồng vào tài khoản của Cty C&A, số tiền còn lại phải trả hết trong vòng 15 ngày - nội dung này được thể hiện tại Điều 3 trong Hợp đồng ủy nhiệm.
Sau 15 ngày, bà Lành không trả thêm một đồng nào nữa, bà Lành đã vi phạm hợp đồng nhưng ngân hàng không có một biện pháp chế tài để buộc bà Lành thực hiện hợp đồng hay bồi thường hợp đồng. Trái lại, Ngân hàng tạo mọi điều kiện để bà Lành vay lại toàn bộ số tiền nợ 6.675.478.380 đồng này bằng tài sản của Cty C&A. Việc này tạo điều kiện cho bà Lành hợp thức hóa tài sản của Cty C&A sang Cty Úc Việt và thực hiện việc chuyển quyền sử dụng.
Mập mờ thương vụ siêu lợi nhuận
Quá trình tìm hiểu vụ việc, chúng tôi đã làm việc với ông Lê Văn Qúy - Phó Giám đốc Ngân hàng - để hỏi về những khúc mắc trong việc thực hiện Khoản 2 Điều 3 trong Hợp đồng ủy nhiệm của hai bên đương sự. Điều khoản này có nêu rõ: “Ngay sau khi ngân hàng thu dứt nợ gốc, lãi và các khoản phí của bên bán tại ngân hàng thì ngân hàng sẽ giải chấp tài sản và bàn giao bản chính giấy tờ tài sản thế chấp cho bên mua thực hiện thủ tục chuyển quyền sở hữu”.
Đối chiếu thực tế thì thấy rằng điều khoản này cả bên bán và bên mua đều không thực hiện được: Bà Lành không có tiền trả cho bà Anh, bà Anh cũng không có tiền để trả cho Ngân hàng. Thế mà không hiểu sao bà Lành lại có giấy tờ tài sản thế chấp để chuyển quyền sở hữu đất đai, nhà xưởng Cty C&A về Cty Úc Việt?.
Chúng tôi đã đặt vấn đề xin tham khảo hợp đồng vay vốn của Cty Việt Úc được ký kết ngày nào?. Tài sản thế chấp có phải là tài sản của Cty C&A hay không? Nhưng ông Qúy nói: “Đó là bí mật ngân hàng không thể tiết lộ”.
| Một luật gia nhận định: Quan hệ giao dịch giữa bà Nguyễn Thị Hoài Anh - Giám đốc Cty C&A - với bà Phạm Thị Ngọc Lành - Tổng Giám đốc Cty Úc Việt - là quan hệ dân sự. Thế nên, nếu không thống nhất được cách thức thanh toán tay ba giữa bà Anh, bà Lành và Ngân hàng thì các bên sẽ phát sinh tranh chấp và phải được giải quyết theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, bất chấp các tranh chấp phát sinh, phía Ngân hàng vẫn ngang nhiên chuyển hết các giấy tờ tài sản thế chấp cho bà Lành để bà Lành làm thủ tục sang tên đã xâm hại đến quyền lợi hợp pháp của bà Anh nói riêng và Cty C&A nói chung. Khi đó bà Anh được quyền khởi kiện Ngân hàng để truy đòi lại tài sản, khởi kiện bà Lành bồi thường thiệt hại cho mình. |
Sở dĩ cần xem xét vấn đề là vì qua xác minh tại Cục Thuế tỉnh Tiền Giang cho thấy: Ngày 10/7/2008, Cty Việt Úc mới đóng thuế trước bạ nhà xưởng mua từ Cty C&A.
Ngày 21/3/2008, ba bên ký hợp đồng ủy nhiệm, trong hợp đồng qui định sau 15 ngày bên mua phải chuyển hết tiền cho bên bán nhưng bà Lành không có tiền và lấy ngay tài sản của bên bán để thế chấp vay đúng số tiền bên bán nợ Ngân hàng.
Ngân hàng cho vay xong và trừ nợ cho bên bán. Tự dưng Cty Úc Việt chỉ bỏ ra 600 triệu đồng nhưng lại được sở hữu một tài sản trị giá 9,5 tỷ đồng.
Thương vụ siêu lợi nhuận này có hay không sự tiếp tay của Ngân hàng?. Thời điểm này, tài sản thế chấp vẫn thuộc quyền sở hữu của bà Anh nhưng Ngân hàng lại cho bà Lành vay là vì sao?.
Điều khuất tất mà cơ quan chức năng tỉnh Tiền Giang nên chú ý xem xét đó là việc Cty Úc Việt sau 4 tháng mới đóng thuế trước bạ thì tài sản thế chấp mà công ty này mang thế chấp Ngân hàng là tài sản của ai?.
Để trả lời vấn đề này, ông Quí viện dẫn điều luật trong một nghị định nào đó, rồi ông lục tìm trong máy tính để trả lời chúng tôi nhưng không tìm thấy và ông kết luận: “Ngân hàng có quyền quyết định tài sản hình thành trên vốn vay thuộc về ai?”.
Cũng theo thông tin từ Cục Thuế tỉnh Tiền Giang, Cty Úc Việt của bà Lành không hoạt động từ ngày 14/9/2009 và nợ hơn 240 triệu đồng tiền thuế. Xác minh tại nơi cư trú của bà Lành thì ra kết quả: Hiện nay vợ chồng, con cái của bà Lành đã bỏ trốn về Úc và tài sản Cty C&A hiện Ngân hàng đang nắm giữ.
Ai đã tiếp tay cho bà Lành bỏ trốn khỏi Việt Nam?. Số tiền thuế mà bà Lành còn nợ Nhà nước ai chịu trách nhiệm?. Trong khi những câu hỏi này chưa được cơ quan hữu quan tỉnh Tiền Giang trả lời thì bà Nguyễn Thị Hoài Anh bất ngờ vương vòng lao lý một cáchoan sai.
Kỳ sau: Bắt giam trái luật, doanh nghiệp phá sản
Ngọc Long - Hải Yến
