Trong giới nghệ sỹ sân khấu cải lương, không chỉ có cuộc đời của Út Bạch Lan như một huyền thoại. Đời Nghệ sỹ Thành Được cũng như chuyện cổ tích. Có lẽ chính bởi sự trùng hợp này mà sau đó họ đã nên duyên, cùng nhau đốt cháy hết mình cho nghệ thuật.
 |
| Út Bạch Lan – Thành Được, cặp nghệ sĩ tài danh nghị lực phi thường đi lên từ “đáy xã hội”. |
Sống bằng tiền “bo” của khán giả
Nghệ sĩ Thành Được tên thật là Châu Văn Được, sinh năm 1938 tại huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng, cha mẹ là nông dân khá giả, có ruộng vườn tại xã Nhơn Mỹ. Thành Được học xong tiểu học ở quê, theo học hát ở gánh hát cải lương Thanh Cần do cậu ruột làm bầu.
Lúc đó cậu bé nhận những vai "nhí" của đoàn, chủ yếu là vai Quách Hải Thọ, đứa con nuôi hiếu thảo ăn mày cho mẹ trong tuồng Bao Công xử án Quách Hòe.
Tuy rằng có vai diễn, nhưng vì là cháu của bầu gánh nên Thành Ðược không được lãnh lương, mà chỉ có tiền cà phê và tiền của khán giả bo nhờ nhập vai “đi ăn xin” quá cảm động được khán giả thương tình.
Thời đó gánh hát di chuyển bằng ghe, có đò máy và ông Hai Sang chủ đò máy cũng đồng thời là người bán vé hát, đã giúp Thành Ðược bằng cách chen lấn trong hàng khán giả. Tới màn Quách Hải Thọ đi xin ăn, đờn rao buồn, Thành Ðược ca bản “Hoài tình” thì ông làm “cò mồi” quăng một cắc bạc lên sân khấu.
Thấy vậy mấy bà già cũng bắt chước quăng lên và mỗi đêm ít nhứt cũng được 15 đồng. Thời còn xài tiền xu tiền cắc mà được 15 đồng thì thật là quý. Lúc đó Thành Ðược ca vọng cổ chẳng ai khen, mà được hoan nghênh nhờ bản “Hoài tình”, với câu mở đầu thường là: “Bà con cô bác làm ơn, bố thí cho tôi một chén cơm thừa...”.
Loanh quanh vẫn không khỏi nghiệp hát
Khi đoàn Thanh Cần lưu diễn ở Nha Trang, cuộc đời Thành Ðược rẽ sang một khúc quanh, trở thành con của một người khá giả. Tại đây có Bà Chín làm nghề thầu hoa chi các chợ, đã nhận Thành Ðược làm con nuôi.
Bà này có chồng Tây giàu có, và lúc đoàn hát rời khỏi Nha Trang thì Thành Được ở lại làm sếp mấy người góp tiền chỗ ở chợ. Con đường nghệ thuật bị gián đoạn, không còn lên sân khấu mỗi đêm... làm ăn mày.
Sau một thời gian long đong, Thành Được trở lại đoàn hát cũ. Một thời gian sau về gánh Thúy Nga. Trong vai kiếm sĩ Tô Ðiền Sơn, tức vai chính trong tuồng “Khi hoa anh đào nở” Thành Ðược bỗng trở nên nổi tiếng, đêm nào mở màn cũng chật rạp, bà bầu Thúy Nga tiền vô đầy hầu bao, đã mua cho Thành Ðược chiếc xe Hoa Kỳ hiệu Nash mang số NBV-575, chiếc xe hơi đầu tiên của chàng nghệ sĩ mà về sau ngoài việc nổi tiếng ca hay diễn giỏi trên sân khấu, lại còn nổi tiếng “chịu chơi”.
Nhưng phải tới lúc cùng hát cặp với Út Bạch Lan trên sân khấu Kim Chưởng, Thanh Minh và trên sân khấu riêng của hai vợ chồng, Thành Được mới thật sự đạt đỉnh cao nghệ thuật.
“Nửa đời hương phấn”, gạch nối hạnh phúc và chia ly
Vai tướng cướp Thi Đằng trong tuồng “Tiếng hạc trong trăng” đã đem đến cho Thành Được giải Thanh Tâm. Nhưng phải đến vai Tùng trong “Nửa đời hương phấn” mới đem đến cho Thành Được sự thăng hoa trong nghề nghiệp lẫn tình yêu.
Theo một số soạn giả, nhạc sĩ từng quan biết hai người, tình cảm giữa Út Bạch Lan và Thành Được bắt đầu nảy nở từ khi diễn chung tuồng “Nửa đời hương phấn”. Vở tuồng đã thật sự gắn kết hai tâm hồn nghệ sĩ xuyên qua hai nhân vật trong tuồng mà họ thủ diễn.
Với giọng ca thảm sầu thiên phú, Út Bạch Lan làm rơi lệ hàng chục ngàn khán giả qua vai Hương, cô gái giang hồ bất hạnh trong tuồng “Nửa đời hương phấn”. Sự tung hứng, đồng điệu thăng hoa hai vai diễn trong vở tuồng đã đưa hai nghệ sĩ lên đỉnh cao tài năng, hạnh phúc, đồng thời cũng báo hiệu số phận bi thương cho cuộc tình của họ.
Mê coi đá banh phải mướn máy bay riêng đi hát
Năm 1966, khi cuộc hôn nhân hai người gãy đổ, Út Bạch Lan rời đoàn Thanh Nga, ký hợp đồng hát cho đoàn Kim Chung của bầu Long. Nghệ sĩ Thành Được ở lại cộng tác với đoàn hát Thanh Minh - Thanh Nga.
Chỉ tính riêng thù lao theo suất hát, thu nhập của họ cao đến mức lương của giám đốc, đốc học, hay trưởng ty cũng không sánh nổi. Đó là chưa kể số tiền hợp đồng bạc triệu, cộng thêm thù lao nhận được từ hãng dĩa, từ đài truyền hình hay từ các đại nhạc hội vào sáng Chủ nhật... Vào thời điểm vàng son đó, thu nhập chính thức của các nghệ sĩ ngôi sao cũng vào hàng khủng so với ca sĩ ca nhạc thời nay.
Thành Được rất mê bóng đá, đá bóng hay và ghiền xem đá bóng. Có lần đoàn hát diễn ở tỉnh miền Tây, nhưng ở Sài Gòn có trận đá bóng rất hay. Không thể bỏ bóng đá, cũng không thể bỏ khán giả, Thành Được đã chơi ngông: Xem bóng đá đến hết trận và sau đó thuê riêng một chiếc máy bay loại nhỏ bay từ Sài Gòn về miền Tây để diễn theo lịch của đoàn.
Chắc chắn tiền thù lao suất hát sẽ không đủ bù tiền thuê máy bay, nhưng ý thức phục vụ khán giả mộ điệu như vậy thật đáng trân trọng.
Theo Xa lộ pháp luật
