“Chốt” danh sách mua bảo hiểm y tế theo hộ gia đình vào tháng 10/2015

25/02/2015 09:00

Ảnh minh họa

(PLO) - Từ ngày 1/1/2015, người dân có thể tham gia theo hình thức Bảo hiểm y tế hộ gia đình. Còn ngành Bảo hiểm xã hội thì đang nỗ lực để đến tháng 10/2015, cả nước phải hoàn thành danh sách các hộ tham gia thông qua công tác thống kê, rà soát về nhân, hộ khẩu từ cấp xã, phường.

Người dân sẽ không thờ ơ với bảo hiểm y tế

Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) có hiệu lực từ ngày 1/1/2015 quy định bắt buộc toàn dân tham gia BHYT, và các đối tượng được chia thành năm nhóm theo trách nhiệm đóng, gồm: nhóm đối tượng người lao động và người sử dụng lao động đóng; nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng; nhóm do ngân sách nhà nước đóng; nhóm do ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng và nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình. Các đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình là những người chưa tham gia một trong bốn nhóm còn lại.

Quy định bắt buộc tham gia theo hộ gia đình thay vì theo cá nhân như lâu nay là một quy định mới nhằm khắc phục tình trạng nhiều gia đình chỉ chọn mua BHYT cho những người ốm, người bị bệnh mạn tính, ếhưa có ý thức mua cho toàn bộ thành viên trong gia đình để phòng khi ốm đau và chia sẻ rủi ro cho người khác. Điều này dẫn đến việc Quỹ BHYT cho đối tượng tự nguyện luôn bội chi; mục đích chia sẻ rủi ro của bảo hiểm chưa đạt được. Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, hiện còn khoảng 30% dân số (tức hơn 30 triệu người) chưa có thẻ BHYT, phải tự chi trả viện phí khi đi khám, chữa bệnh. Quy định mới bắt buộc tham gia BHYT theo hộ gia đình cũng nhằm mục đích “phủ sóng” số người còn thờ ơ với BHYT nói trên.

Theo kế hoạch của ngành bảo hiểm, bắt đầu từ ngày 1/1/2015, những người có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú bắt buộc phải tham gia bảo hiểm theo hộ gia đình. UBND cấp xã được giao trách nhiệm nặng nề đó là lập danh sách các hộ thuộc đối tượng tham gia theo hộ gia đình thông qua việc rà soát, kê khai. Hồ sơ tham gia bảo hiểm được lập theo hộ gia đình, nhưng thẻ BHYT được cấp cho từng thành viên để bảo đảm thuận lợi khi đi khám, chữa bệnh. Nhằm hỗ trợ đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình, luật quy định cơ chế khuyến khích theo hướng giảm dần mức đóng từ thành viên thứ hai trở đi. Cụ thể, người thứ nhất đóng tối đa bằng 6% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi đóng chỉ bằng 40% mức đóng của người thứ nhất. Với những người lao động tự do, đi làm ăn xa quê thì có thể đóng theo nơi đăng ký tạm trú.

Phải giảm trừ mức đóng theo quy định

Ngay từ thời điểm 1/1/2015, người dân có thể tham gia theo hình thức hộ gia đình. Tuy nhiên, theo kế hoạch của ngành BHXH thì đến tháng 10/2015, cả nước mới phải hoàn thành danh sách tham gia của các hộ gia đình. Hiện BHXH Việt Nam đang khẩn trương triển khai tập huấn cho cán bộ xã, phường trong việc rà soát, thống kê, lập danh sách đối tượng.

Sau gần một tháng triển khai, BHXH Việt Nam đã nhận được phản ánh có địa phương không giảm trừ mức đóng cho thành viên thứ hai trở đi trong hộ gia đình như quy định đã nêu trên. Ngay lập tức, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo kiểm tra, làm rõ và nếu có sự việc đó, phải trả lại tiền cho người dân, bảo đảm quyền lợi của họ được hưởng theo luật quy định.

Một số ý kiến lo ngại sự vội vàng, chủ quan vì những chỉ tiêu được giao của cán bộ cấp xã sẽ khiến công tác triển khai bảo hiểm cho nhóm đối tượng mới này gặp khó khăn trong việc tuyên truyền cho người dân về ý nghĩa nhân văn của BHYT. Bên cạnh đó, một số khác tỏ ra băn khoăn khi mua một lần cho tất cả thành viên gia đình thì số tiền tăng, khá khó khăn cho những hộ không có điều kiện kinh tế. Nhưng nhìn một cách tổng thể, lâu dài, thì vấn đề thu nhập hay khó khăn kinh tế của người dân không phải là lý do chính trong việc chưa “phủ sóng” được BHYT với nhóm đối tượng này. Quan trọng hơn, ngành BHXH và y tế cần tuyên truyền và có những giải pháp để người dân hiểu được quyền lợi của họ khi tham gia BHYT gồm có những gì, khi đi khám bệnh người dân biết được bảo hiểm chi trả đối với chi phí điều trị những loại bệnh gì, người bệnh phải cùng chi trả những khoản gì. Khi đó, ý thức người dân tham gia BHYT theo hộ gia đình sẽ có chuyển biến tích cực. Các cơ sở khám chữa bệnh cần cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh BHYT, giảm phiền hà cho người bệnh để người dân cảm nhận được quyền lợi của mình được bảo đảm.