Thế nhưng cho đến nay, các hộ dân vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng và các đơn vị thi công vẫn liên tục “xin gia hạn” dự án. Chính quyền thì ra quyết định kiểm đếm bắt buộc, dừng kinh doanh.
Thiết kế tùy tiện?
Thời gian qua, Báo PLVN liên tiếp nhận được đơn của các hộ dân sinh sống tại hai tổ 31 và 36 phường Ngọc Khánh (Ba Đình, Hà Nội) kiến nghị về việc: Vị trí xây dựng hệ thống giếng thông gió tại nhà ga ngầm S9 của Dự án Đường sắt đô thị (ĐSĐT) đoạn Nhổn – ga Hà Nội không phù hợp. Nếu thực hiện sẽ gây tiếng ồn, xả khí thải độc hại làm ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của hàng trăm hộ dân trong khu vực.
Dự án ĐSĐT đoạn Nhổn - ga Hà Nội có chiều dài 12,5km, gồm 12 nhà ga, trong đó có 4km chạy ngầm qua các tuyến phố. Công trình được khởi công từ ngày 22/9/2010 và dự kiến hoàn thành vào tháng 9/2017 sau nhiều lần đơn vị thi công xin gia hạn. Điều đáng nói, sau gần 6 năm triển khai, dự án vẫn chưa làm xong công tác giải phóng mặt bằng khiến tiến độ thi công trở nên chậm chạp, tồn tại bất cập, khiến người dân bức xúc.
Người dân hai tổ 31 và 36 đều cho rằng, chủ trương xây dựng tuyến đường sắt đô thị, đoạn Nhổn – ga Hà Nội là dự án giúp cải thiện hệ thống giao thông Thủ đô, người dân rất nhiệt tình ủng hộ. Tuy nhiên, việc thực hiện các hạng mục công trình của dự án phải đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo an toàn vận hành và môi trường. Nhưng ngay từ những ngày đầu thi công, bản thiết kế xây dựng hệ thống giếng thông gió tại ga ngầm S9 đã gây ra nhiều “điều tiếng” bởi việc không tuân thủ đúng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia công trình ngầm đô thị.
Theo Quy chuẩn tại mục 5.8.7, phần I: Tàu điện ngầm trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia công trình tàu điện ngầm (QCVN 08: 2009/BXD) quy định: “Khoảng cách từ các trạm thiết bị thông gió trên mặt đất của thông gió đường hầm tới các phố và đường chính, các bến xe ô tô kín hoặc hở, các khu vực thương mại và các cửa sổ của nhà, công trình không được nhỏ hơn 25m.
Khoảng cách đến các trạm tiếp nhiên liệu cho ô tô, các kho chứa dầu và các sản phẩm dầu, khí đốt, vật liệu gỗ, đường ống dẫn khí và dầu, các hạng mục công trình chế biến dầu và công nghiệp hóa chất, không nhỏ hơn 100m”.
Thế nhưng, theo thiết kế của Ban Quản lý ĐSĐT Hà Nội thì các giếng thông gió chỉ nằm cách nhà dân từ khoảng 1-3m. Như vậy, khoảng cách này quá nhỏ so với Quy chuẩn của do Bộ Xây dựng ban hành.
Anh Trần Dũng Sơn (người dân tại đây) cho biết: “Nếu hệ thống giếng thông gió của nhà ga ngầm S9 đặt quá sát nhà dân như bản thiết kế theo quy hoạch của Ban Quản lý ĐSĐT Hà Nội thì trong thời gian dài, khí thải của hệ thống gió nhà ga có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, tim mạch cho các hộ dân sống liền kề. Không hiểu vì sao dự án lại được thiết kế một cách tùy tiện không theo quy định của pháp luật và không hợp lòng dân như vậy?”.
Ai sẽ xử lý những bất cập?
Ngày 25/11/2014, Bộ Xây dựng đã có Văn bản số 3051/BXD-KHCN trả lời Ban Quản lý ĐSĐT Hà Nội với nội dung: “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia là văn bản bắt buộc phải áp dụng. Đơn vị thiết kế, các bên tham gia phải tuân thủ hoặc có giải pháp thích ứng, đảm bảo điều kiện quy định trong Quy chuẩn.
Đối với các vị trí thiết kế giếng thông gió thuộc nhà ga ngầm S9 của dự án, đề nghị Ban Quản lý ĐSĐT Hà Nội cần nghiên cứu mở rộng phạm vi giải phóng mặt bằng để đảm bảo khoảng cách từ giếng thông gió đến nhà dân lân cận, đáp ứng các quy định theo khoản 5.8.7 của QCVN 08:2009/BXD.
Trong trường hợp thực tế không thể giải phóng được mặt bằng, đề nghị Ban Quản lý ĐSĐT Hà Nội cần nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật và biện pháp xử lý đảm bảo an toàn môi trường và an toàn công cộng đối với các vị trí đặt giếng thông gió và phải giải thích cho người dân...”.
Mặc dù đã có ý kiến của Bộ Xây dựng, nhưng ngày 8/5/2016, UBND phường Ngọc Khánh vẫn có thông báo gửi đến các hộ gia đình yêu cầu “ngưng các hoạt động sản xuất, kinh doanh, cho thuê tại địa điểm trên để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án xây nhà ga S9 theo đúng tiến độ”?
Đến ngày 26/5/2016, UBND quận Ba Đình tiếp tục có Quyết định số 1445/QĐ-UBND về việc kiểm đếm bắt buộc đối với hộ gia đình ông Triệu Hoàng Trung và bà Nguyễn Thị Minh đang sử dụng thửa đất số 19, tờ bản đồ số 7G-I-44 tại địa chỉ số 3B tổ 53 cụm 7 (phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình) với lý do không chấp hành cho Tổ công tác tiến hành điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm để triển khai Dự án xây dựng nhà ga ngầm S9 thuộc tuyến ĐSĐT thí điểm TP Hà Nội.
Người dân cũng rất mong dự án sớm hoàn thiện để đi vào sử dụng, nhưng hơn hết UBND TP Hà Nội, UBND quận Ba Đình, UBND phường Ngọc Khánh, Ban Quản lý Dự án ĐSĐT Hà Nội cần xem xét điều chỉnh lại thiết kế hệ thống giếng thông gió của ga ngầm S9 về phía sang khu vực bãi xe Ngọc Khánh để vừa đảm bảo quy chuẩn và tránh tiền đền bù giải phóng mặt bằng và những hệ lụy không đáng có.