Trong chuyến thị sát thực tế vừa qua, ông Đinh La Thăng - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã khen ngợi và đánh giá cao CĐT DA Đèo Cả vì DA này đang triển khai đúng định hướng và đạt kết quả rất tốt. Do vậy, Bộ trưởng Thăng mạnh dạn chấp thuận chủ trương giao cho Cty Đèo Cả nghiên cứu đầu tư DA Hầm đường bộ qua Đèo Cù Mông (DA Cù Mông).
Khác biệt giữa hai nhà đầu tư
Chiều 25/7, Bộ trưởng Đinh La Thăng đi kiểm tra DA Hầm đường bộ Phước Tượng – Phú Gia nằm trên quốc lộ 1A (tỉnh Thừa Thiên Huế). DA này do Công ty CP Đầu tư Phước Tượng – Phú Gia làm CĐT theo hình thức BOT với số vốn gần 1.800 tỷ đồng, dự kiến 18 tháng sẽ hoàn thành, nhưng sau khoảng 12 tháng thi công chỉ khoan được 8m so với khối lượng chiều dài hầm là 447m!
Giải thích nguyên nhân yếu kém, CĐT và chính quyền địa phương đổ lỗi cho nhau. Còn Bộ trưởng Thăng thì phê bình và thẳng thắn nghi ngờ khả năng tài chính của CĐT, nên ra “tối hậu thư” đến ngày 31/7/2014, CĐT phải chứng minh đầy đủ năng lực tài chính, gồm: đủ vốn sở hữu, hợp đồng tín dụng, chuyển đủ tiền đền bù, nếu không thực hiện nghiêm túc chắc chắn sẽ bị “trảm”!
Trước đó ngày 24/7, Bộ trưởng Thăng đã đến kiểm tra tiến độ DA Đèo Cả. Bộ trưởng hài lòng khi thấy ở 2 hầm chính và phụ xuất hiện những công trường lớn với hàng trăm chuyên gia, kỹ sư, công nhân bên cạnh hàng loạt thiết bị máy móc hiện đại đang ngày đêm thi công hối hả. Bộ trưởng biểu dương CĐT có những nỗ lực cao và đưa ra nhiều giải pháp hữu hiệu để DA đảm bảo cả về tiến độ lẫn chất lượng.
Quan trọng nhất là CĐT đã cắt giảm một số hạng mục của công trình nhưng không hề ảnh hưởng gì đến quy mô, kết cấu cũng như hiệu quả sử dụng, nhằm góp phần giảm tổng mức đầu tư trong thời điểm nền kinh tế gặp khó khăn.
Vì thế, nhân dịp này Bộ trưởng Thăng cho phép Cty Đèo Cả sử dụng nguồn vốn tiết kiệm được để nghiên cứu đầu tư DA Cù Mông. DA Cù Mông cũng nằm trên quốc lộ 1A, ranh giới của 2 tỉnh Bình Định và Phú Yên, dài gần 8,5km, vốn đầu tư dự kiến hơn 3.482 tỷ đồng.
Vì sao Cty Đèo Cả chinh phục được hai đèo?
DA Đèo Cả khởi đầu phải đối mặt với nhiều khó khăn như sự hoài nghi của dư luận vào CĐT rằng liệu họ có tiềm lực để thực thi hay không? Bên cạnh đó, khó khăn về nhân sự bước đầu cho công tác chuẩn bị DA vì đòi hỏi phải tập hợp những người giỏi về chuyên môn, tài chính, pháp lý; và rất cần những nhân lực nhiều kinh nghiệm trong ngành giao thông. Khó khăn tiếp theo là làm sao kêu gọi được những cổ đông lớn, uy tín, đầy tâm huyết.
Khi DA triển khai gặp phải công tác giải phóng mặt bằng chậm; thực hiện hình thức hợp đồng EPC gặp trở ngại; đặc biệt DA này vừa thiết kế kỹ thuật, vừa tổ chức thi công nên các bản vẽ thiết kế không kịp đáp ứng cho các nhà thầu thì sẽ chậm tiến độ, làm rủi ro cho nhà thầu và CĐT. Địa hình đồi núi dốc, thời tiết khắc nghiệt do mưa liên tục, đồng thời đá lăn nhiều là nỗi ám ảnh của nhiều chuyên gia, công nhân trên công trường này v.v…
Để nhanh chóng tháo gỡ những vướng mắc trên, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã chỉ đạo định hướng tại Thông báo kết luận số 637/TB-BGTVT ngày 19/9/2013 và Thông báo số 796/TB-BGTVT ngày 28/10/2013, cụ thể như sau: Tìm nguồn vốn trong nước và không thực hiện hình thức hợp đồng EPC, chuyển sang hình thức hợp đồng xây lắp thông thường; chọn nhà thầu chính xây lắp trong nước và nhà thầu tư vấn nước ngoài; cho phép điều chỉnh thiết kế cơ sở cùng với triển khai thiết kế kỹ thuật đối với các hạng mục thuộc DA để đảm bảo tiến độ; việc phê duyệt thiết kế kỹ thuật chỉ thực hiện sau khi đã phê duyệt thiết kế cơ sở điều chỉnh; tăng cường công tác quản lý DA như mời Ban Quản lý DA 85 (thuộc Bộ GT-VT) làm tư vấn quản lý DA; tăng cường bộ máy nhân sự đã kinh qua làm việc tại Hầm Hải Vân; xây dựng Ban điều hành tại công trường; phát huy mọi nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ, tìm mọi cách mở đường công vụ để huy động máy móc và nhân lực vào khoan hầm, kiểm soát được tổng mức đầu tư không được vượt, tránh lãng phí.
Có được sự chỉ đạo rõ ràng như trên, khoảng 10 tháng sau diện mạo DA đã hoàn toàn thay đổi và phát triển nhanh chóng vì CĐT thực hiện rất tốt những chỉ đạo của Bộ trưởng. Với bản lĩnh, sự quyết tâm cao độ, chủ động sáng tạo, linh hoạt ứng phó trước mọi tình huống của CĐT, có thể khẳng định đến thời điểm hiện tại, DA Đèo Cả đã vượt qua nhiều gian nan, thử thách, đạt được những thành tựu đáng ghi nhận và trân trọng, chiếm được niềm tin của các Bộ, ngành Trung ương, chính quyền và nhân dân địa phương.
Trả lời câu hỏi vì sao DA Đèo Cả có những điểm son, dấu ấn như hôm nay, Tiến sĩ Lê Quỳnh Mai – Giám đốc điều hành DA chia sẻ : “Trước hết, DA quy tụ được nhiều người có trình độ chuyên môn giỏi, có niềm tin và ý chí cao. Cổ đông của DA gồm những thương hiệu lớn như Ngân hàng Vietinbank, Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội, Tập đoàn Hải Thạch. Chúng tôi tâm niệm thực hiện DA này không chỉ vì mục tiêu kinh tế, mà còn vì mục đích sâu xa hơn là trách nhiệm với xã hội. Cho nên bằng mọi cách chúng tôi cố gắng thực hiện tốt chức trách của mình, nhằm sớm đáp ứng nhu cầu đi lại an toàn cho mọi người dân”.
Ông Mai tự tin cho biết: “Tổng vốn đầu tư ban đầu của DA là 15.603 tỷ đồng, nhưng CĐT báo cáo Bộ GTVT để điều chỉnh một số hạng mục như thay đổi chiều dày vỏ hầm, cầu thép được thay bằng cầu bê tông v.v…Việc sử dụng nguồn vốn trong nước và nhà thầu chính có năng lực, giàu kinh nghiệm của Việt Nam như Tổng Cty Xây dựng Lũng Lô, Cty CP Sông Đà 10 nhằm tránh “chảy” ngoại tệ ra nước ngoài. Sau cùng là Cty có sự chuẩn bị trước, chủ động ký kết với các nhà cung cấp vật liệu, giúp đảm bảo nguồn nguyên liệu luôn được liên tục, đầy đủ và giá không được tăng, dù thị trường tăng giá!”. Tất cả những chiến lược trên về cơ bản làm tiết giảm cho DA Đèo Cả khoảng 3.600 tỷ đồng! Và đó cũng là những lý do chính đáng để ngài Bộ trưởng Bộ GTVT tín nhiệm, quyết định trao cho Cty Đèo Cả một cơ hội nữa: Tiếp tục chinh phục ngọn đèo thứ hai mang tên Cù Mông.
* Ông Đào Tấn Lộc - Ủy viên BCH T.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên:
“Đèo Cả là điểm nghẽn giao thông, mùa mưa cực kỳ nguy hiểm, thường xảy ra tai nạn. Vì thế công trình không chỉ là nguyện vọng của nhân dân 2 địa phương chúng tôi mà nó còn đáp ứng lòng mong muốn của tuyệt đại đa số người dân khắp nơi. DA BOT kết hợp BT này có thể là mô hình thí điểm, mở ra khả năng nhân rộng trên toàn quốc. Tỉnh ủy, UBND tỉnh Phú Yên luôn tập trung chỉ đạo, tạo mọi điều kiện tốt nhất cho CĐT thực hiện DA thuận lợi. Tôi cho rằng CĐT có năng lực và tinh thần trách nhiệm cao, vượt qua nhiều khó khăn để đảm bảo tiến độ đề ra”.
* Nguyên Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng:
“DA Đèo Cả được khởi công vào cuối năm 2012, có tổng chiều dài hơn 13,4km qua Đèo Cả, Đèo Cổ Mã, thuộc địa phận 2 tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa, dự kiến đến năm 2017 đưa vào sử dụng. DA sẽ rút ngắn được khoảng cách 12km và 2/3 thời gian so với lúc chưa có hầm, tạo hiệu quả kinh tế cao và tránh được tai nạn, ách tắc giao thông. Đây là DA theo hình thức BOT-BT lớn nhất Việt Nam từ trước đến nay do tư nhân chủ động lập hồ sơ đề xuất thực hiện và được sự đồng thuận cao từ các cơ quan nhà nước”.
