Nguyên nhân để xảy ra tình trạng tồn đọng được xác định là do có sơ hở, bất cập trong quản lý hàng nhập khẩu; một số cơ quan, doanh nghiệp thiếu trách nhiệm, thậm chí lợi dụng quy định của pháp luật để đưa trái phép hàng hóa vào lãnh thổ Việt Nam; cơ chế xử lý hàng tồn đọng chưa đủ mạnh và chậm được hoàn thiện, việc thực hiện chưa thực sự quyết liệt.
Để sớm giải quyết cơ bản tình trạng hàng tồn đọng trong năm 2015, đồng thời có giải pháp hiệu quả hơn ngăn ngừa tình trạng này tái diễn, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu các cơ quan, đơn vị chức năng có liên quan theo thẩm quyền tiếp tục khẩn trương thực hiện xử lý những lô hàng đang tồn đọng tại cảng biển, cửa khẩu theo đúng quy định của Nghị định số 29/2014/NĐ-CP ngày 10/4/2014 của Chính phủ quy định về thẩm quyền, thủ tục xác lập quyền sở hữu nhà nước về tài sản và quản lý, xử lý tài sản được xác lập quyền sở hữu nhà nước; Thông tư số 203/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn xử lý hàng hóa tồn đọng thuộc địa bàn hoạt động hải quan; Thông tư số 05/2014/TT-BCT ngày 27/1/2014 của Bộ Công Thương quy định về hoạt động tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập, chuyển khẩu hàng hóa và các quy định của pháp luật liên quan khác.
Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng Hải quan rà soát, quản lý chặt chẽ lượng hàng hóa tồn đọng. Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các doanh nghiệp cảng tích cực phối hợp, tạo điều kiện cho lực lượng Hải quan tăng cường hoạt động soi chiếu các container hàng hóa chuyển từ tàu xuống bãi cảng để kịp thời phát hiện, xử lý các lô hàng vi phạm cũng như trách nhiệm của doanh nghiệp, hãng tàu theo đúng quy định của pháp luật; phối hợp với lực lượng Công an xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
Đẩy nhanh tiến độ xử lý hàng tồn đọng
Về các doanh nghiệp tham gia thu mua lượng hàng hóa tồn đọng tại cảng biển, cửa khẩu, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính quyết định theo đúng thẩm quyền (thực hiện theo cơ chế đấu giá).
Riêng đối với xử lý cao su, lốp ô tô đã qua sử dụng tồn đọng, Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm thẩm tra năng lực các doanh nghiệp, đơn vị có chức năng xử lý, tái chế cao su, lốp ô tô đã qua sử dụng, bảo đảm đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về cơ sở vật chất, công nghệ, xử lý phải đáp ứng quy định về môi trường (khí thải, chất thải, nước thải…). Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường lựa chọn một số doanh nghiệp, đơn vị đủ năng lực và điều kiện để tham gia thu mua các lô hàng cao su, lốp ô tô cũ tồn đọng; đồng thời đơn giản hóa thủ tục để đẩy nhanh tiến độ xử lý.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp cơ quan, địa phương liên quan tiến hành giám sát, kiểm tra chặt chẽ quá trình xử lý, tái chế, bảo đảm đáp ứng các quy định của pháp luật về môi trường.
Bộ Tài chính nghiên cứu, hướng dẫn cơ chế phù hợp để hỗ trợ kinh phí cho doanh nghiệp kinh doanh cảng giảm bớt thiệt hại do tình trạng hàng hóa tồn đọng lâu ngày xảy ra trước thời điểm có hiệu lực của Nghị định số 29/2014/NĐ- CP; trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Bộ Công Thương tổ chức sơ kết, đánh giá kết quả thực hiện Thông tư số 05/2014/TT-BCT để kịp thời sửa đổi, bổ sung cho phù hợp, bảo đảm vừa tạo điều kiện thuận lợi, đồng thời tiếp tục tăng cường quản lý chặt chẽ hoạt động tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, nhất là về trách nhiệm của doanh nghiệp và có biện pháp hiệu quả góp phần hạn chế tối đa việc để xảy ra tồn đọng hàng hóa tại các cảng biển, cửa khẩu.
