Đặc biệt, Chiến dịch đã được đưa vào Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc nhân chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ ngày 30/10/2022 đến ngày 1/11/2022 và được hai bên đánh giá cao.
Hoàn thành triển khai giai đoạn 5
Chiến dịch “Con rồng Mekong” là chương trình hành động chung giữa các cơ quan Hải quan và các cơ quan thực thi pháp luật khác của khu vực châu Á - Thái Bình Dương về chống buôn bán bất hợp pháp ma túy, động vật, thực vật hoang dã và các sản phẩm từ động, thực vật hoang dã thuộc danh mục CITES (Công ước quốc tế về buôn bán các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp) trên toàn bộ các tuyến do Hải quan Việt Nam, Hải quan Trung Quốc đồng sáng kiến, khởi động từ năm 2018. Chiến dịch có sự hỗ trợ kỹ thuật của Cơ quan phòng, chống ma túy Liên hợp quốc (UNODC), Văn phòng liên lạc tình báo khu vực châu Á Thái Bình Dương (RILO AP) cũng như sự đồng thuận tham gia của cơ quan Hải quan 6 nước trong tiểu vùng sông Mekong. Đến nay, Chiến dịch đã hoàn thành triển khai giai đoạn 5.
Cụ thể, giai đoạn 1, có 6 thành viên thuộc tiểu vùng sông Mekong gồm Việt Nam, Trung Quốc, Lào, Thái Lan, Campuchia và Myanmar. Giai đoạn này (kết thúc tháng 2/2019) các thành viên đã bắt giữ 164 vụ việc và gần 2.230kg ma túy.
Giai đoạn 2 (kết thúc trong năm 2020), ngoài 6 thành viên ban đầu có thêm sự tham gia của 9 thành viên mới gồm Australia, Bangladesh, Brunei, Hồng Kông (Trung Quốc), Ấn Độ, Mông Cổ, Nepal, New Zealand, Singapore. Giai đoạn 2, lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ tổng số 284 vụ buôn bán ma túy và động thực vật hoang dã; tang vật thu giữ lên đến gần 2.000kg và gần 2 triệu viên ma túy các loại; gần 2.000kg và hơn 1.500 sản phẩm động vật hoang dã, cùng gần 150 tấn và 1.000m3 gỗ quý hiếm.
Để chủ động kiểm soát chặt chẽ, phát hiện kịp thời các hành vi vận chuyển trái phép ma túy, động, thực vật hoang dã, các đường dây tội phạm xuyên quốc gia, đầu năm 2021, Hải quan Việt Nam và Hải quan các nước điều phối tiếp tục triển khai Chiến dịch “Con rồng Mekong” giai đoạn 3.
Chiến dịch “Con rồng Mekong” giai đoạn 5 (sau đây gọi tắt là OMD V) được triển khai từ ngày 15/4/2023 đến ngày 16/11/2023 với sự tham gia của 25 cơ quan Hải quan, cơ quan thực thi pháp luật và tổ chức quốc tế. Tổng số vụ bắt giữ được các nước thành viên báo cáo trong giai đoạn 5 là 1.715 vụ, tăng 111% so với giai đoạn 4.
Đạt được nhiều kết quả tốt đẹp
Qua 5 giai đoạn từ năm từ năm 2018 đến năm 2023, Chiến dịch đã đạt được những kết quả tốt đẹp và đã được RILO AP, các tổ chức thực thi pháp luật quốc tế đánh giá là một trong những chiến dịch kiểm soát thành công nhất trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương về số lượng thành viên tham gia (gần 30 thành viên) và số lượng vụ việc được cập nhật lên hệ thống thông tin chung của Chiến dịch. Qua cơ chế của Chiến dịch, đã có nhiều thông tin tình báo được cảnh báo, trao đổi giữa các nước để góp phần thực hiện bắt giữ thành công nhiều vụ việc buôn lậu và vận chuyển trái phép ma túy, động vật, thực vật hoang dã lớn.
Trong khuôn khổ Hội nghị tổng kết Chiến dịch “Con rồng Mekong” giai đoạn 5 diễn ra tại Hà Nội vừa qua, Hải quan Việt Nam và Hải quan Trung Quốc (hai nước đồng sáng kiến) đề nghị các thành viên tiếp tục triển khai giai đoạn 6 của Chiến dịch.
Tại Hội nghị tổng kết, theo ông Kim Hyeon Seok, Trưởng Văn phòng RILO AP, buôn bán ma túy là nguồn thu chính của các băng nhóm tội phạm có tổ chức, công tác phòng, chống ma túy luôn là một trong những ưu tiên hàng đầu đối với các cơ quan Hải quan thành viên của RILO AP. Ngoài ra, buôn bán động, thực vật hoang dã bất hợp pháp cũng thường được hỗ trợ bởi mạng lưới tội phạm tinh vi, có tổ chức và nguồn lực lớn để tiến hành buôn lậu quy mô lớn. Vì vậy, việc triển khai Chiến dịch “Con rồng Mekong” là hành động thiết thực, hiệu quả trong hợp tác quốc tế phòng, chống tội phạm.
Cùng quan điểm, đại diện UNODC khẳng định, Chiến dịch “Con rồng Mekong” là minh chứng cho sức mạnh của hợp tác quốc tế và những cống hiến trong việc giải quyết những thách thức do tội phạm xuyên quốc gia đặt ra.
