“Chìa khóa” tháo gỡ quan ngại về kiểm soát thuốc lá thế hệ mới

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan ban ngành là giải pháp tối ưu để sớm đưa thuốc lá thế hệ mới vào kiểm soát, bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng.

Vấn đề kiểm soát thuốc lá thế hệ mới (TLTHM) hiện nay vẫn còn nhiều trở ngại. Thế nên, cần có sự chung tay giữa các bộ ban ngành để sớm đưa nhóm sản phẩm này vào giám sát theo pháp luật.

TLTHM có gây tác động tiêu cực đến giới trẻ và xã hội?

Thời gian vừa qua, hàng loạt sự việc liên quan đến việc giới trẻ sử dụng thuốc lá điện tử (TLĐT) đang khiến dư luận quan tâm. Nhiều người cho rằng, khi ngày càng nhiều người trẻ dùng TLĐT sẽ tạo ra một “thế hệ nghiện nicotine mới” hay dự báo về một “thảm họa sức khỏe cộng đồng” trong tương lai. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học quốc tế đã chứng minh, việc sử dụng TLTHM không gây ra tác động tiêu cực đến thế hệ trẻ, mà còn là giải pháp thay thế cho người nghiện thuốc lá điếu.

Tại Anh, tổ chức chống thuốc lá Action on Smoking and Health (ASH) đã thực hiện 5 cuộc khảo sát quy mô lớn từ năm 2015-2017 trên các thanh thiếu niên từ 11-16 tuổi. Kết quả, hầu hết người trẻ tuổi chỉ thử trải nghiệm TLĐT và không trở thành người dùng thường xuyên.

Tại Thụy Sĩ, nghiên cứu năm 2018 do tổ chức độc lập Addiction Suisse thực hiện cho thấy, việc sử dụng thuốc lá làm nóng (TLLN) thường xuyên ở thiếu thanh thiếu niên từ 14-15 tuổi trên thực tế không đáng kể. Nhật Bản cũng công bố dữ liệu thu thập trên 60.000 học sinh cấp 2 và cấp 3 cho thấy, mức độ sử dụng TLLN trong bộ phận giới trẻ này rất thấp, chỉ bằng 1/5 so với tỷ lệ hút thuốc lá điếu thông thường, tức chỉ có 0,1%. Ngược lại, việc chuyển đổi sang TLTHM ở các nước Anh, Mỹ, New Zealand, Nhật Bản… đang góp phần làm giảm nhanh tỷ lệ hút thuốc, cả ở thanh thiếu niên, giúp người dùng cai hẳn thuốc lá điếu.

Biểu đồ minh họa về mức độ nguy cơ của các sản phẩm thuốc lá, trong đó thuốc lá điếu có nguy cơ cao nhất.

Biểu đồ minh họa về mức độ nguy cơ của các sản phẩm thuốc lá, trong đó thuốc lá điếu có nguy cơ cao nhất.

Có thể thấy, cai hẳn thuốc lá luôn là lựa chọn tốt nhất. Tuy nhiên, khi tỷ lệ cai thuốc thành công còn thấp, giảm tác hại thông qua sản phẩm TLLN không qua quá trình đốt cháy là giải pháp thay thế hiệu quả. Tại Việt Nam, thuốc lá điếu chỉ được phép bán cho người trên 18 tuổi. Những sản phẩm giảm tác hại như TLLN vẫn chưa được phép kinh doanh. Trong khi trên thực tế, xu hướng giới trẻ sử dụng TLĐT đang gia tăng là do cách tiếp cận dễ dàng với nguồn hàng từ chợ đen, hàng nhập lậu.

Phối hợp chặt chẽ với các ban ngành

Sau đại dịch, công tác an dân, phục hồi và phát triển kinh tế đang là mục tiêu chính của nhiều đơn vị ban ngành. Cùng một lúc giải quyết nhiều vấn đề dễ dẫn đến việc thiếu hụt nguồn lực quản lý. Do đó, chia nhỏ mục tiêu kết hợp sự chung tay của cơ quan quản lý có thể giúp giải bài toán này. Điều này đã được minh chứng tại nhiều quốc gia tiên tiến. Cụ thể, tại Nhật Bản, nước này áp dụng chính sách các nhà bán lẻ thuốc lá có trách nhiệm không được bán sản phẩm thuốc lá cho trẻ vị thành niên. Họ cần kiểm tra ID để xác minh độ tuổi. Nếu vi phạm, họ sẽ bị phạt nặng.

Tại Anh, các sản phẩm TLĐT có chứa nicotine đều được giới hạn độ tuổi, do Cơ quan Quản lý Thuốc và Sản phẩm Chăm sóc Sức khỏe (MHRA) quy định. Để được bán hợp pháp, các sản phẩm này phải đạt tiêu chuẩn ít hơn 20 mg nicotine/ml (tương đương với 2% hoặc ít hơn), có dán nhãn cảnh báo sức khỏe, phải đăng ký và được liệt kê trên trang web của MHRA.

Hiện nay, ngành công nghiệp đang là điểm sáng trong bức tranh kinh tế Việt Nam, với ngành chế biến, chế tạo tiếp tục đóng vai trò là động lực dẫn dắt tăng trưởng, thu hút vốn đầu tư FDI. Cục Công nghiệp, Bộ Công thương cũng tập trung hoàn thiện hành lang pháp lý để phát triển công nghiệp, bao gồm 2 Nghị định về phát triển công nghiệp hỗ trợ và chính sách quản lý đối với các sản phẩm TLTHM. Mới đây, Bộ Công Thương trình Chính phủ phê duyệt đề xuất cho phép thí điểm kinh doanh TLTHM trong 2 năm. Dù vậy, đề xuất này còn vướng quan ngại từ một số bộ ngành về năng lực phù hợp của Việt Nam trong quản lý TLTHM.

Tại tọa đàm “Quản lý TLTHM - Cần góc nhìn mới" đầu năm nay, bà Nguyễn Quỳnh Liên - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, Bộ Tư pháp cho rằng: “Hiện nay, WHO đã chính thức công nhận TLLN là thuốc lá, do vậy việc cần làm tiếp theo là áp dụng luật kiểm soát thuốc lá hiện hành đối với sản phẩm này như thế nào là phù hợp”.

Trước thực tế nhiều quốc gia đã áp dụng thành công kiểm soát giới trẻ sử dụng TLTHM, PGS.TS.BS Trần Văn Ngọc - Phó Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam, Chủ tịch Liên chi hội Hô hấp TP HCM nhìn nhận: “Chúng ta phải quản lý và phải học theo những chính sách quản lý tốt”. Chỉ có như thế, chúng ta mới nhanh chóng đưa TLTHM vào quản lý, vận hành.

Nhiều quốc gia quản lý dưới ngành hàng thuốc lá

TLLN và TLĐT đều là TLTHM vì dựa trên nguyên lý không đốt cháy nhưng khác với TLĐT, TLLN có chứa thành phần nguyên liệu thuốc lá nên đa số các quốc gia hiện nay đều nhất quán quản lý dưới ngành hàng thuốc lá. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cũng chính thức phân loại TLLN là sản phẩm thuốc lá không đốt cháy (Non-Combusted Cigarettes) và quản lý sản phẩm theo luật liên bang.

Còn tại Nhật Bản, kiểm soát TLLN được thực hiện dưới cùng Đạo luật Kinh doanh thuốc lá hiện hành, nhưng áp dụng khung pháp lý ít nghiêm ngặt hơn so với thuốc lá điếu, bao gồm áp thuế, cảnh báo sức khỏe và hạn chế sử dụng.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) cũng chính thức xếp TLLN vào danh mục thuốc lá. WHO còn kêu gọi các nước kiểm soát sản phẩm này theo luật kiểm soát thuốc lá của nước sở tại, đồng thời tuân thủ quy định trong Công ước khung về Kiểm soát Thuốc lá (FCTC). Theo báo cáo tháng 7/2021 của WHO, trong số 195 quốc gia thành viên của tổ chức này, đã có 184 nước cho phép kinh doanh và quản lý TLLN. Đây được xem là cơ sở cần thiết về định nghĩa TLLN, để có khung pháp lý phù hợp nhằm sớm đưa nhóm sản phẩm này vào kiểm soát theo quy định.

Đọc thêm

Đặt đồ ăn online và nguy cơ tiềm ẩn

Còn tồn tại nhiều rủi ro liên quan đến an toàn thực phẩm khi người tiêu dùng đặt thức ăn qua ứng dụng online. (Ảnh minh họa - baochinhphu.vn)
(PLVN) - Đặt thực phẩm online qua ứng dụng đã trở thành thói quen của nhiều người, đặc biệt tại các đô thị lớn. Không thể phủ nhận rằng hình thức này mang lại nhiều tiện ích, tuy nhiên, đằng sau đó là hàng loạt những nguy cơ tiềm ẩn về chất lượng thực phẩm, sức khỏe người dùng và những vấn đề về trách nhiệm pháp lý khi sự cố xảy ra.

Bộ Công Thương phát động Chương trình nhận diện hàng Việt Nam năm 2024

Chương trình nhận diện hàng Việt Nam thường niên trên quy mô toàn quốc với tên gọi “Tinh hoa hàng Việt Nam” “Tự hào hàng Việt Nam” năm 2024 gắn với kỷ niệm 15 năm thực hiện Cuộc vận động của ngành Công Thương. (Ảnh minh hoạ).
(PLVN) -  Bộ Công Thương vừa phát động Chương trình nhận diện hàng Việt Nam thường niên trên toàn quốc với tên gọi "Tinh hoa hàng Việt Nam – Tự hào hàng Việt Nam" năm 2024. Đây là sự kiện trọng điểm kỷ niệm 15 năm Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", nhằm tăng cường nhận thức, khuyến khích người tiêu dùng và doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn sản phẩm nội địa, góp phần thúc đẩy kinh tế Việt Nam trong tình hình mới.

Sắp diễn ra Ngày hội Cá tra Đồng Tháp

Sắp diễn ra Ngày hội Cá tra Đồng Tháp
(PLVN) -  Ngày hội Cá tra Đồng Tháp – năm 2024 với chủ đề “Cá tra Đồng Tháp - Hành trình xanh – Giá trị xanh” sẽ diễn ra tại TP Hồng Ngự (tỉnh Đồng Tháp) trong 2 ngày 16-17/11.

Thương hiệu mỹ phẩm Việt nuôi dưỡng 'vẻ đẹp của sự tử tế'

Sản phẩm nước sen Hậu Giang của Cocoon đạt chứng nhận Fair for life - Cam kết đồng hành phát triển bền vững cùng người nông dân.

(PLVN) - Tự hào là thương hiệu mỹ phẩm tiên phong 100% thuần chay từ thực vật Việt Nam, không có nguồn gốc từ động vật, không thử nghiệm trên động vật... Cocoon không chỉ mang đến tay người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng mà còn không ngừng thể hiện trách nhiệm xã hội, hướng đến một tương lai xanh bằng những việc làm thiết thực.

Hoàng Anh Gia Lai đưa các sản phẩm Nông nghiệp sạch vào chuỗi Siêu thị Kingfoodmart

Ông Đoàn Nguyên Đức – Chủ tịch Tập đoàn HAGL phát biểu tại buổi lễ.
(PLVN) -  Sáng ngày 2/11/2024, tại Khách sạn Rex (TP HCM), Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) và Công ty Cổ phần King Food Market (Siêu thị Kingfoodmart) tổ chức Lễ ký kết hợp tác chiến lược phân phối sản phẩm, nhằm đưa các sản phẩm nông nghiệp sạch, chất lượng cao của HAGL vào hệ thống siêu thị Kingfoodmart nhằm phục vụ người tiêu dùng trong nước.

Tơ lụa – Đẳng cấp tôn vinh vẻ đẹp phụ nữ Việt Nam

Bền bỉ và dẻo dai, lụa tơ tằm Việt Nam luôn có chỗ đứng trong dòng chảy lịch sử dân tộc. (Ảnh internet).
(PLVN) -  Từ lâu, tơ lụa đã khắc sâu vào tâm thức người Việt như biểu tượng của sự thanh lịch, duyên dáng và cao quý. Không chỉ là một loại vải cao cấp, tơ lụa còn gắn liền với những giá trị văn hóa và nghệ thuật lâu đời, tôn vinh vẻ đẹp dịu dàng, tinh tế của người phụ nữ Việt qua từng thời kỳ lịch sử.

Loạt sản phẩm “Yoho Mekabu Fucoidan” chưa được cấp phép vẫn bán tràn lan trên các sàn thương mại điện tử

Loạt sản phẩm “Yoho Mekabu Fucoidan” chưa được cấp phép vẫn bán tràn lan trên các sàn thương mại điện tử
(PLVN) -  Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế mới đây thông tin về một số sản phẩm có tên gọi “Yoho Mekabu Fucoidan” thuộc nhóm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ nhưng chưa được cấp Giấy tiếp nhận đăng ký công bố sản phẩm, chưa được phép lưu thông trên thị trường. Tuy nhiên, các sản phẩm hiện đang được quảng cáo và  rao bán trên một số sàn thương mại điện tử. 

Lập kỷ lục xuất khẩu thủy sản hơn 1 tỷ USD trong 1 tháng

Xuất khẩu thuỷ sản trong tháng 10/2024 đạt trên 1 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2023. (Ảnh minh hoạ).
(PLVN) - Tháng 10/2024, xuất khẩu (XK) thủy sản Việt Nam ước đạt trên 1 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm trước. Đây là lần đầu tiên sau 27 tháng (kể từ tháng 6/2022), XK thủy sản theo tháng trở lại mốc 1 tỷ USD, đánh dấu bước phục hồi quan trọng cho các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam.

Hệ quả khôn lường khi trẻ nhỏ bị 'lậm' AI

AI cung cấp các tính năng học tập, giải trí vượt trội cho trẻ em, nhưng đồng thời nó cũng tiềm ẩn nhiều hậu quả khó lường. (Nguồn: Christian Moro)
(PLVN) - Trong xã hội hiện đại, khi công nghệ ngày càng phát triển, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực trong học tập, giải trí và giao tiếp cho mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, đằng sau những lợi ích, tồn tại những cạm bẫy nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ nhỏ, nhất là khi gia đình lơ là trong giám sát, khiến trẻ "lậm" (say mê quá mức - PV) AI.