Châu Âu đã có cơ chế khởi kiện tập thể

Nghị viện châu Âu hôm 24/11 đã thông qua luật sẽ sớm cho phép người tiêu dùng trên khắp EU có quyền nộp đơn kiện tập thể trong các trường hợp gây hại hàng loạt, tương tự như các vụ kiện đã được cho phép ở Mỹ.

Biện pháp này sẽ có hiệu lực trong vòng hai năm tới, với yêu cầu tất cả 27 quốc gia thành viên EU phải đưa ra ít nhất một cơ chế cho phép các vụ kiện này được đưa ra tòa. Nó có nghĩa là người tiêu dùng sẽ không còn phải đối mặt với các chi phí pháp lý hạn chế khi đưa các tập đoàn lớn và giàu có ra tòa.

Ủy ban châu Âu bắt đầu thúc đẩy một biện pháp như vậy vào năm 2018 sau những vụ bê bối như vụ "Dieselgate", khi các chủ sở hữu ô tô châu Âu không thể kiện về biện pháp khắc phục tương tự như người tiêu dùng Mỹ.

Tuy nhiên, cách tiếp cận của EU đối với các vụ kiện như vậy khác với Mỹ ở chỗ sẽ chỉ cho phép các thực thể đủ điều kiện, chẳng hạn như các tổ chức người tiêu dùng, đại diện cho các nhóm người tiêu dùng - chứ không phải các công ty luật. Luật pháp cũng sẽ không cho phép yêu cầu bồi thường thiệt hại vượt quá những thiệt hại thực tế phát sinh.

Các vụ kiện xuyên biên giới sẽ được thực hiện bằng cách yêu cầu các thực thể đủ điều kiện tuân thủ các tiêu chí tương tự trong toàn khối. Các thực thể cần có một sự ổn định nhất định hoạt động công khai không vì lợi nhuận. Trong trường hợp các vụ kiện trong nước, các tiêu chí sẽ được xác định bởi luật pháp quốc gia.

Các vụ kiện tập thể có thể được đưa ra trong nhiều lĩnh vực như bảo vệ dữ liệu, đi lại và du lịch, dịch vụ tài chính, năng lượng và viễn thông.

Geoffroy Didier, thành viên của Pháp tham gia vào việc soạn thảo văn bản, cho biết trong một tuyên bố rằng quy định này đưa ra "sự cân bằng giữa bảo vệ người tiêu dùng nhiều hơn và mang lại cho các doanh nghiệp sự chắc chắn về mặt pháp lý mà họ cần."

Ông nói thêm: "Vào thời điểm châu Âu đang bị thử thách nghiêm trọng, EU đã chứng minh rằng họ có thể đáp ứng và thích ứng với thực tế mới, bảo vệ tốt hơn công dân của mình và cung cấp cho họ những quyền cụ thể mới để đối phó với toàn cầu hóa và sự thái quá".

Hiện nay, theo quan điểm của Tổ chức Người tiêu dùng Châu Âu, chỉ có sáu nước EU - Bỉ, Pháp, Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Thụy Điển - có hệ thống xử lý tập thể đầy đủ.

Luật đã được thông qua trong một phiên họp online do những hạn chế của đại dịch COVID-19.