Chậm xử lý vi phạm về bảo hiểm xã hội: Quyền lợi hợp pháp của người lao động không được bảo đảm

Thanh tra thành phố vừa thanh tra việc thu, quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm xã hội tại 5 quận Ngô Quyền, Dương Kinh, Hồng Bàng, Kiến An và  Hải An, phát hiện nhiều vi phạm của người sử dụng lao động về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, quyền lợi hợp pháp của  người lao động không được bảo đảm.

Người lao động cần được đóng các loại bảo hiểm, để giảm thiểu khó khăn trong cuộc sống Ảnh: Trường Giang

Không nộp và nợ đọng tiền bảo hiểm xã hội

Qua kiểm tra cho thấy, hiện thành phố có gần 1.000 doanh nghiệp, chủ yếu là DN ngoài quốc doanh không đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) cho người lao động. Như ở quận Hải An, tính đến thời điểm thanh tra đầu năm 2010, mới có 266/619 doanh nghiệp được Sở kế hoạch- đầu tư cấp đăng ký kinh doanh, đóng bảo hiểm cho người lao động, đạt 43%. Nhiều doanh nghiệp chây ỳ, như Công ty cổ phần vận tải thương mại Quảng Đông, thành lập từ năm 2002, có khoảng 70 cán bộ, công nhân, cơ quan chức năng nhiều lần tuyên truyền, nhắc nhở, nhưng vẫn không thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH và BHYT cho người lao động. Quận Hồng Bàng có 398 doanh nghiệp không đóng BHXH, BHYT cho hơn 2000 lao động. Một số doanh nghiệp khác có đóng BHXH, BHYT cho người lao động, nhưng không đầy đủ, mang tính chất đối phó. Như Công ty cổ phần Trung Kiên chỉ đóng BHXH cho 52/306 lao động, Công ty cổ phần dịch vụ thương mại đầu tư Thái Anh có 199/526 lao động tham gia đóng BHXH.

Tình trạng chậm đóng và nợ đọng tiền BHXH, BHYT kéo dài, diễn ra phổ biến. Trong hai năm 2008 và 2009,  có 745 đơn vị nợ đọng tiền bảo hiểm với số tiền hơn 17 tỷ đồng. Bảo hiểm xã hội quận Ngô Quyền là đơn vị được đánh giá có số nợ đọng tiền bảo hiểm thấp nhất, nhưng trong 2 năm (2008-2009), vẫn có 77 đơn vị nợ đọng tới gần 2 tỷ đồng. Một số doanh nghiệp có số nợ các khoản bảo hiểm cao, như Công ty cổ phần công nghiệp tàu thủy Ngô Quyền nợ gần 800 triệu đồng, Công ty cổ phần tư vấn đầu tư xây dựng Phà Rừng nợ hơn 661 triệu đồng, Công ty cổ phần INLACO nợ hơn 431 triệu đồng vv…  

Sử dụng nguồn thu không đúng quy định

Thời gian qua, việc tổ chức thực hiện các chế độ, chính sách BHXH, BHYT giải quyết nhanh các chế độ bảo hiểm cho người lao động và nhân dân, góp phần bảo đảm an sinh xã hội. Tuy nhiên, việc sử dụng nguồn thu BHXH và BHYT có vi phạm cần sớm được chấn chỉnh, khắc phục. Ví dụ Trường Đại học dân lập Hải Phòng thu tiền BHYT của sinh viên trong 2 năm (2008-2009) được gần 961 triệu đồng, nhưng để lại tự chi trả tiền khám chữa bệnh, tiền mua thuốc, nằm viện và hỗ trợ sinh viên gặp tai nạn giao thông. Ở nhiều đơn vị, doanh nghiệp, việc chi trả chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức cho người lao động chưa kịp thời. Theo quy định, các đơn vị sử dụng lao động được trích lại 2% quỹ lương từ tiền thu BHXH để chi trả kịp thời cho người lao động khi ốm đau, thai sản, hoặc tai nạn lao động. Nhưng các đơn vị thường chờ cơ quan BHXH xét duyệt xong chứng từ, quyết định chi trả thì mới chi cho người lao động.

Chấn chỉnh công tác quản lý BHXH, BHYT

Trước hết, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành BHXH với các ngành Kế hoạch - Đầu tư, Lao động - Thương binh - Xã hội, Cục Thuế và chính quyền các cấp tăng cường công tác vận động, tuyên truyền pháp luật lao động, BHXH, BHYT; kiểm tra, rà soát các doanh nghiệp đã được cấp đăng ký kinh doanh. Với những doanh nghiệp, đơn vị dây dưa, nợ đọng BHXH, BHYT, kiên quyết xử lý theo quy định pháp luật, cần thiết thu hồi giấy phép đăng ký kinh doanh hoặc hạn chế hoạt động, đồng thời thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng. Kết hợp tuyên truyền, vận động với xử lý nghiêm vi phạm mới mang lại hiệu quả thiết thực, đưa công tác đóng và sử dụng các loại bảo hiểm vào nền nếp, bảo đảm quyền lợi người lao động khi gặp rủi ro, bệnh tật.

P.V