Dinh dưỡng hợp lý giúp giảm thiểu vấn đề hậu COVID-19
GS.TS Lê Danh Tuyên – Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, thức ăn cung cấp hàng ngày cho chúng ta 60 dinh dưỡng khác nhau. Trong đó có 40 chất cơ thể không thể tự tổng hợp được, bắt buộc phải lấy từ thức ăn (trong 40 chất đó có khoảng 15 loại vitamin và các chất đạm, đường, khoáng khác). Khi chúng ta được ăn uống đầy đủ, rồi được tắm nắng để biến tiền vitamin D thành vitamin D thì sức đề kháng của chúng ta sẽ tốt hơn.
Đối với dịch bệnh COVID-19, thống kê chỉ có 2-2,5% số người tử vong, số còn lại do sức đề kháng của cơ thể tốt, cộng với sự chủ động tiêm phòng vaccine nên chúng ta đã có được miễn dịch trong cơ thể. Cũng chính vì vậy chúng ta chống chọi với bệnh tật cũng tốt hơn. Thực tế cũng chứng minh, số người có tình trạng dinh dưỡng tốt thì họ cũng sẽ khỏe mạnh hơn trong thời gian diễn ra dịch bệnh.
Theo GS.TS Lê Danh Tuyên, có nhiều giả thuyết để nói về nguyên nhân của hậu COVID-19. Có thể nói đó là do độc tố của virus hay các rối loạn do COVID-19 gây ra đối với hệ thống miễn dịch của cơ thể và khi chúng ta phản ứng lại nó gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng như chúng ta đã thấy. Tuy nhiên, nếu chúng ta thực hiện chế độ ăn uống tốt, bổ sung được vitamin và các chất khoáng cho cơ thể đầy đủ, chúng ta sẽ giảm thiểu được vấn đề hậu COVID-19.
Thậm chí, khi chúng ta không bị hậu COVID-19, chúng ta vẫn cần phải chăm sóc tốt dinh dưỡng cho cơ thể vì những người thiếu hụt dinh dưỡng trong cơ thể, đặc biệt là các vitamin khả năng chống đỡ bệnh tật rất kém. Ngược lại, những người thừa cân béo phì khi mắc COVID-19 sẽ bị nặng hơn, tỷ lệ tử vong cũng cao hơn, khi khỏi COVID-19 rồi di chứng để lại cũng nặng nề hơn. Điều đó cho thấy ăn uống hợp lý, ăn uống đầy đủ, phù hợp từng lứa tuổi, theo nhóm dinh dưỡng mà các chuyên gia dinh dưỡng đã khuyến cáo sẽ làm cho sức khỏe cơ thể tốt hơn.
Thạc sĩ Hoàng Sách Đình – Giám đốc Dinh dưỡng và Giám đốc Đào tạo Công ty TNHH New Image VietNam cũng cho rằng, để có một cơ thể khỏe mạnh, chế độ dinh dưỡng là vô cùng quan trọng vì dinh dưỡng là nguyên liệu mà cơ thể chúng ta sử dụng để tổng hợp lên tế bào cơ thể, cũng như thực hiện các phản ứng sinh hóa trong cơ thể. Theo đó, để có một chế độ dinh dưỡng tốt, chúng ta cần phải thỏa mãn chế độ dinh dưỡng đa dạng, cân bằng, hợp lý theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Theo đó, mỗi ngày, chúng ta nên ăn 20-30 thực phẩm, thuộc 4 nhóm: nhóm cung cấp chất bột đường; nhóm cung cấp chất đạm; nhóm cung cấp chất béo và nhóm cung cấp vitamin, khoáng chất. Điều quan trọng không kém là phải uống nước đầy đủ (khoảng 1,5 – 2 lít nước/ngày).
Xây dựng lối sống lành mạnh
Để cung cấp đủ năng lượng, theo khuyến nghị tỷ lệ các chất bột đường cung cấp 60-65%; Chất đạm cung cấp khoảng 20-25%; Chất béo khoảng 10-15% nhu cầu về năng lượng của cơ thể. Với những người từng mắc COVID-19, chế độ dinh dưỡng phải chú ý nhiều hơn đến nhóm cung cấp thực phẩm hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, nhất là nhóm cung cấp chất đạm (có thể từ 200-300 gram mỗi ngày, trong đó có đầy đủ thịt, cá, trứng, sữa). Bên cạnh đó, nên bổ sung thêm các khoáng chất, vitamin (rau, củ, quả), đặc biệt là vitamin hỗ trợ nâng cao sức đề kháng (vitamin C - cam, quýt; Vitamin A – rau, củ, quả có màu đỏ; Khoáng chất – kẽm, hải sản). Bên cạnh đó, nên quan tâm đến nhóm thực phẩm lợi khuẩn cho đường ruột như sữa chua, thực phẩm lên men…
Nhiều người quan niệm cứ ăn uống đầy đủ, bổ sung vitamin đầy đủ có thể thoát COVID-19, quan niệm này theo GS.TS Lê Danh Tuyên hoàn toàn sai lầm. Theo Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, có người chăm sóc sức khỏe tốt (ăn uống đầy đủ, chăm chỉ luyện tập thể thao…) vẫn bị mắc COVID-19, cũng như bị các triệu chứng hậu COVID-19. Tuy nhiên, khi bị hậu COVID-19, cũng không nên quá lo lắng, điều cần làm là khám phân biệt để biết rõ và điều trị kịp thời, đúng bệnh. Đơn cử như, khi bị ho kéo dài trong thời gian hậu COVID-19, chúng ta nên sử dụng các loại thuốc dân gian để giảm ho, thay vì kháng sinh nặng. Khi bị COVID-19, chúng ta cũng có thể dùng các loại lá tự nhiên để gội đầu, thay cho các loại dầu gội hóa chất để chống rụng tóc…
Không chỉ vậy, khi bị hậu COVID-19, nhiều trường hợp bị ho dai dẳng nhưng vẫn hút thuốc lá, uống nước đá thường xuyên. Điều này càng làm cho triệu chứng ho nặng thêm và kéo dài. Thường sau COVID-19, mọi người uống rất ít nước, trong khi đó phải uống nước nhiều hơn mới tốt. Khi nấu ăn nên chế biến kỹ, nấu nhừ và chia làm nhiều nữa, nên tăng cường các thực phẩm bổ sung vi chất cho cơ thể, luyện tập thường xuyên (nên tập các bước từ nhẹ đến nặng, tránh tập các bài nặng luôn sẽ rất nguy hiểm cho tim). Đặc biệt nên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sẽ giúp trẻ giảm các triệu chứng hậu COVID-19.
Thạc sĩ Hoàng Sách Đình cho biết, hệ miễn dịch có vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây hại từ bên ngoài xâm nhập vào. Hệ miễn dịch cơ chế phòng vệ có hai hệ thống phòng thủ. Một là lớp hàng rào vật lý để bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân từ bên ngoài xâm nhập vào, bao gồm các cơ quan như: tóc, lông mắt, lông mi hay các dịch nhầy dịch tiết ra (mồ hôi, dịch nhầy hốc mắt, hốc mũi). Tuy nhiên, khi các tác nhân lạ vẫn vượt qua hàng rào vật lý thứ nhất để vào bên trong cơ thể thì cơ thể sẽ có lớp phòng thủ thứ hai là tế bào miễn dịch. Tế bào miễn dịch thành phần quan trọng nhất là tế bào bạch cầu. Có hai loại là tế bào limpho và thực bào. TB limpho gồm limpho B và limpho T. Chúng có chức năng nhìn nhận các tác nhân gây hại xâm nhập cơ thể và kích hoạt hàng loạt phản ứng miễn dịch để tiêu diệt và nhớ mặt kẻ lạ để tiêu diệt khi chúng xâm nhập.
Để có một cơ thể khỏe mạnh, theo chuyên gia này, chúng ta phải xây dựng một lối sống lành mạnh gồm 4 yếu tố: thể dục thể thao thường xuyên; thói quen sinh hoạt lành mạnh; suy nghĩ tích cực, nghỉ ngơi hợp lý; chế độ dinh dưỡng phù hợp. Cạnh đó cần hạn chế bia rượu, không hút thuốc lá.
