Tuy nhiên, lật lại hồ sơ vụ án cũng như các tài liệu thu thập, gia đình bị cáo cho rằng các cơ quan tố tụng chưa đánh giá toàn diện vụ án và cho rằng Trung vào tù có thể là một “âm mưu” khi bị hại từ chối nhận đền bù dù thiệt hại không quá lớn. Trước khi bị bắt giữ, bị cáo có nhiều đơn thư tố cáo bị hại và điều tra viên. Báo PLVN khởi đăng loạt bài với những thông tin đầy đủ, đa chiều để bạn đọc có cái nhìn toàn diện về vụ án này.
Một ngày đầu tháng 10/2018, người đàn ông tóc đốm bạc, khoác áo sờn chỉ ôm tập tài liệu đến Tòa soạn Báo PLVN kêu oan cho con. Người cha chỉ nói vắn tắt trong vụ án con trai của ông có nhiều uẩn khúc, bởi vậy mà mấy năm nay ông không thể ngủ mỗi khi nghĩ đến con.
Ông là Trần Ngọc Liên (SN 1949, ngụ xóm Chúc, xã Tân Sỏi, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang) đi kêu oan cho con trai Trần Ngọc Trung (SN 1975, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty Quốc tế Đông Thăng)- bị cáo trong vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” đã bị CQĐT Công an Quảng Ninh khởi tố từ năm 2014, hiện đang thụ án 14 năm tù.
Mời thầu dự án đã bị thu hồi
Xin tóm lược vụ án như sau: Theo bản án sơ thẩm ngày 11/12/2015 của TAND tỉnh Quảng Ninh, VKSND tỉnh Quảng Ninh cáo buộc Cty TNHH MTV quốc tế Đông Thăng Việt Nam (trụ sở tại số 1, Đại lộ Hòa Bình, phường Trần Phú, TP Móng Cái) do ông Lưu Vĩnh Hòa (quốc tịch Hồng Kông- Trung Quốc) làm Tổng Giám đốc (TGĐ), 100% vốn nước ngoài. Năm 2012, ông Hòa bổ nhiệm Trần Ngọc Trung giữ chức phó TGĐ công ty.
Quá trình đầu tư tại Việt Nam, năm 2009 Công ty Đông Thăng được UBND tỉnh Quảng Ninh cho thuê 2.850m2 đất tại phường Trần Phú, TP Móng Cái thực hiện dựán nhà ở cho cán bộ, công nhân viên. Do công ty không thực hiện dự án nên đến ngày 30/8/2012, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định thu hồi diện tích đất đã cấp.
Đầu năm 2013, ông Hòa có ý tưởng chuyển đổi dự án nhà ở cho cán bộ, công nhân viên thành Trung tâm thương mại quốc tế Asean để kêu gọi vốn đầu tư và giao Trần Ngọc Trung đi thuê kỹ sư ở Hà Nội vẽ lại phương án thiết kế hết 15 triệu đồng. VKSND tỉnh Quảng Ninh cáo buộc mặc dù dự án đang trong quá trình xin thay đổi thiết kế, chưa được sự phê duyệt của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cũng như chưa được ông Lưu Vĩnh Hòa giao nhiệm vụ nhưng Trung đã lập nhiều hồ sơ mời thầu dự án Trung tâm thương mại quốc tế Asean, sau đó đưa cho chị Nguyễn Thị Kim Chi, Phó TGĐ Công ty CP Cotratec ký bên đơn vị lập hồ sơ mời thầu (Công ty Cotratec do Trung làm Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ), sau đó Trung đóng dấu của công ty Cotratec vào phần đơn vị lập hồ sơ và bảo anh Ngô Tuấn Anh, Giám đốc Ban công trình công ty Đông Thăng ký chữ Trung Quốc bên chủ đầu tư, Ban công trình. Trung đóng con dấu của Cục Xây dựng số 8 Trung Quốc, đơn vị thi công quảng trường Hòa Bình cho Công ty Đông Thăng đã về nước sau khi xây dựng xong quảng trường.
Trung bị cáo buộc sau khi lập hồ sơ mời thầu, giao cho Ban công trình Công ty Đông Thăng thông báo và bán hồ sơ dự thầu cho các đơn vị xây dựng. Công ty Ninh Thủy do ông Phan Trọng Hùng làm Giám đốc đến mua hồ sơ và tiến hành lập hồ sơ dự thầu dự án Trung tâm thương mại Asean. Khi gặp mặt, Trung yêu cầu ông Hùng đưa 500 triệu tiền bão lãnh dự thầu.
Cáo trạng quy kết ngày 19/6/2013, ông Hùng đưa cho Trung 540 triệu đồng tại sảnh tầng 1, khách sạn Cao Su, TP Móng Cái. Trong đó có 500 triệu tiền bảo lãnh dự thầu và 40 triệu đồng tiền bồi dưỡng Trung. Sau khi nhận tiền, Trung tự viết nội dung phiếu thu đề số 002, ngày 19/6/2013 là thu tiền bảo lãnh dự thầu của Công ty Ninh Thủy. Phiếu thu này có sẵn chữ ký của nhân viên phòng hành chính Công ty Đông Thăng vào mục thủ quỹ. Chữ ký là Trung đã bảo nhân viên này ký vào tập phiếu thu còn để trắng trước đó và đã có sẵn chữ ký Trung Quốc ở mục Thủ trưởng đơn vị. Sau khi viết xong, Trung đưa phiếu thu cho ông Hùng. Còn số tiền 500 triệu đồng là tiền bảo lãnh dự thầu nhận từ ông Hùng nhưng Trung không nộp vào quỹ Công ty Đông Thăng.
Theo cáo trạng, ngoài ra từ tháng 4/2013 đến tháng 6/2013, theo gợi ý của Trung, ông Hùng đã đưa cho Trung tổng cộng 410 triệu đồng là tiền lót tay để Trung giúp Công ty Ninh Thủy trúng thầu dự án nói trên. Ngày 13/7/2013, Trung chủ trì buổi mở thầu tại hội trường Công ty Đông Thăng, tham gia có 5 đơn vị, trong đó Công ty Ninh Thủy. Sau khi mở thầu, có lập biên bản nhưng sau đó không thông báo đơn vị nào trúng thầu.
Đến tháng 8/2013, ông Hùng không thấy có thông báo trúng thầu đã tìm hiểu và biết Công ty Đông Thăng đã bị thu hồi đất nên tìm Trung đòi lại tiền. Do bị đòi nhiều lần nên ngày 12/9/2013 Trung viết giấy nhận nợ nhưng lấy danh nghĩa Công ty Đông Thăng ký giấy nợ ông Hùng 900 triệu đồng. Thời gian tiếp theo, ông Hùng liên tục đòi nợ nhưng Trung không trả tiền và bỏ đi khỏi nơi cư trú nên ông Hùng làm đơn tố cáo Trần Ngọc Trung với Công an tỉnh Quảng Ninh. Đến ngày 9/12/2014, Trung bị bắt theo lệnh truy nã.
Theo cáo buộc, quá trình điều tra, Trần Ngọc Trung quanh co không khai nhận hành vi phạm tội của mình. Trung khai có trực tiếp nhận 500 triệu đồng tiền bảo lãnh dự thầu từ Công ty Ninh Thủy, ngay sau đó đưa lại cho ông Lưu Vĩnh Hòa, ông Hòa đưa phiếu thu 002, ngày 19/6/2013 cho Trung để đưa lại cho ông Hùng. Trung khai số tiền 400 triệu đồng còn lại là bị cáo đứng tên vay ông Hùng hộ Công ty Đông Thăng để kinh doanh siêu thị Hòa Bình. Tuy nhiên ông Lưu Vĩnh Hòa không thừa nhận các nội dung trên, những nội dung khai báo của Trần Ngọc Trung như đã nêu là không có cơ sở để chấp nhận.
 |
| Đơn thư khiếu nại, kêu oan của Trần Ngọc Trung từ giai đoạn điều tra vụ án |
Tòa căn cứ lời khai của bị hại buộc tội bị cáo?
Tại bản Cáo trạng số 66/KSĐT ngày 2/6/2015, VKSND tỉnh Quảng Ninh đã truy tố Trần Ngọc Trung về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. HĐXX sơ thẩm nhận định dù Trung có khai nộp tiền cho công ty nhưng ông Hòa không thừa nhận và khai tại CQĐT có nội dung: Ông chưa ký văn bản mời thầu vì hồ sơ liên quan đến việc đấu thầu chưa đủ, ông không giao cho Trung tổ chức đấu thầu, ông không biết ngày 13/7/2013, Công ty Đông Thăng Việt Nam có tổ chức mở thầu dự án và không biết ai tổ chức, ông không ủy quyền cho Ban công trình quốc tế Đông Thăng Việt Nam tổ chức đấu thầu dự án; Phòng kế toán không nhận bất kỳ khoản tiền nào của Công ty Ninh Thủy, ông không nhận được bất kỳ số tiền nào của Trung đưa cho khi tổ chức đấu thầu dự án này...
HĐXX cũng công bố lời khai của ông Hùng: Theo đó Trung nói “chuyển cho Trung 500 triệu tiền mặt để Trung tạo điều kiện cho ông Hùng trúng thầu, ông Hùng đã chuyển cho Trung 410 triệu đồng, đưa làm nhiều lần trong khoảng thời gian giữa tháng 4 đến giữa tháng 6/2013. Ngày 19/6/2013 tại sảnh tầng 1 khách sạn Cao su Móng Cái, ông Hùng đã đưa đầu đủ hồ sơ và số tiền 540 triệu đồng cho Trung. Đầu giờ chiều Trung đưa cho ông Hùng một bản tiếp nhận hồ sơ và 1 phiếu thu ghi 500 triệu đồng, còn 40 triệu đồng là tiền lót tay cho Trung.
Sau khi biết công ty Đông Thăng không có dự án Trung tâm thương mại Asean, ông Hùng đã tới trụ sở Công ty Đông Thăng gặp Trung và ông Lưu Vĩnh Hòa - Tổng Giám đốc Công ty, Ông Hòa nói với ông Hùng trước mặt Trung: “Ông đưa tiền cho anh Trung thì gặp anh Trung mà đòi”. Vì vậy ngày 26/8/2013, Trung đã phải viết giấy vay tiền với tổng số tiền là 400 triệu đồng (trước đó Trung đã trả tôi 10 triệu đồng). Ông Hòa không thừa nhận công ty Đông Thăng có tổ chức đấu thầu gói thầu trên, không nhận được 500 triệu đồng của ông Hùng. Do đó, ông Hùng đã nhiều lần gặp Trung đòi tiền, đến ngày 12/9/2013, tại văn phòng làm việc của Trung tại Công ty Đông Thăng, Trung tự làm văn bản nhận nợ ông Hùng 900 triệu đồng (trong đó có 400 triệu đồng ông Hùng đưa ngoài cho Trung và 500 triệu đồng tiền đặt cọc bảo lãnh dự thầu).
HĐXX nhận định từ tháng 4-6/2013, Trung lợi dụng chức danh Phó TGĐ Công ty TNHH MTV quốc tế Đông Thăng Việt Nam, đã lập và bán hồ sơ mời thầu dự án Trung tâm thương mại quốc tế Asean của Công ty Đông Thăng là dự án không có thật và Trung đã tự lập phiếu thu tiền số 002 ngày 19/6/2013 giả mạo của Công ty Đông Thăng nhận tiền bảo lãnh dự thầu, hứa giúp đỡ trúng thầu chiếm đoạt của ông Phan Trọng Hùng tổng cộng 900 triệu đồng.
Kết thúc phiên tòa sơ thẩm ngày 11/12/2015, HĐXX tuyên phạt Trần Ngọc Trung 14 năm tù. Bị cáo kháng án, ngày 29/3/2017, tại trụ sở TAND tỉnh Quảng Ninh, TAND Cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm vụ án, tuyên y án sở thẩm. Nói về bản án trên, ông Trần Ngọc Liên cho rằng các cơ quan tố tụng chủ yếu dựa vào lời khai của người bị hại để buộc tội con trai ông. Những nội dung khiếu nại, kiến nghị của bị cáo và người thân cũng như luật sư chưa được HĐXX xem xét, đánh giá đúng mức.
Quá trình tìm hiểu, thu thập chứng cứ và lật lại hồ sơ vụ án, bố ruột bị cáo còn chỉ ra nhiều “điểm mờ” như dấu hiệu “hợp thức hóa” lệnh truy nã để bắt người, hay chưa làm rõ trách nhiệm của một số người liên quan trong vụ án...
Mời độc giải đón đọc trong số báo sau.
