Trong quy hoạch xây dựng các khu đô thị mới được duyệt đều dành một diện tích xứng đáng, từ khoảng 5-12% tổng diện tích, có dự án diện tích cây xanh, mặt nước chiếm tới 40-45%, nhưng khá nhiều dự án khi hoàn thành đưa vào sử dụng, cây xanh rất thưa thớt, èo uột, người dân phải sống trong các khu dân cư san sát nhà, thiếu những khoảng xanh cần thiết và quyền lợi bị xâm phạm.
Mạnh người nào,người nấy trồng cây xanh
Nếu tuyến đường Lê Hồng Phong - tuyến đường trục chính của dự án Ngã Năm -Sân bay Cát Bi được coi là tuyến đường đẹp nhất hiện nay của thành phố, bảo đảm cả về độ che phủ và chủng loại gồm cây bóng mát, cây hàng viền, cây cảnh tạo hình, thảm cỏ, bồn hoa... thì cách đó không xa, khu tái định cư lô 22, thuộc phường Đông Khê (quận Ngô Quyền), cây xanh mọc thưa thớt, đủ loại, gầy guộc, còi cọc, cỏ cao hơn cây, nhiều lô đất bỏ trống trở thành nơi chứa rác thải và cỏ dại um tùm, mặc dù tại đây có hàng nghìn người dân đến sinh sống 4-5 năm nay. Cây trồng tại đây cũng đủ loại, nào sấu, phượng, nào cau, cọ, trứng cá... Những cây nào xanh tốt hầu hết do nhà dân tự trồng và chăm sóc. Ngay gần đó, khu Trung Hành, phường Đằng Lâm (quận Hải An) cũng có khá đông gia đình xây dựng nhà ở, hạ tầng đô thị như đường giao thông, điện, cấp thóat nước đã có, duy chỉ có hạng mục cây xanh là chưa thấy đâu, mà chỉ có các ô xây sẵn trên hè để cỏ mọc cao. Khu tái định cư Sao Sáng, phường Thành Tô (quận Hải An) cũng trong tình trạng tương tự, có một số cây cau được trồng, nhưng còi cọc, không được chăm sóc. Một số hộ dân ở đây cho biết, mua nhà tại đây 2-3 năm nay nhưng không thấy ai chăm sóc cây, dọn cỏ, nên cỏ mọc như rừng, nhất là sau khi mưa. Những ngày nắng nóng, họ chỉ dám ra sân lúc chiều tối, vì không có cây xanh che nắng, không có thảm cỏ để đi dạo... Chính cây xanh tại các khu đô thị mới này chưa được quan tâm nên một số hộ dân tự mua cây về trồng trước nhà và trong khuôn viên nhà dẫn đến tình trạng cây xanh trên một số tuyến đường đủ loại, không đáp ứng yêu cầu về chất lượng, số lượng và chủng loại.
 |
| Các khu quy hoạch xây dựng khu tái định cư, đô thị mới trên địa bàn thành phố hầu hết chưa được trồng cây xanh. (Ảnh chụp tại khu đô thị trên đường Lê Hồng Phong). Ảnh: Nhật Lệ |
Theo đại diện cơ quan chức năng, tại các dự án nhà ở thương mại cũng như các khu tái định cư đều có hạ tầng cây xanh, tuy nhiên nhiều trường hợp quyền lợi của người dân bị bớt xén. Hầu hết chủ đầu tư chỉ tập trung lo xây nhà để bán, còn các hạng mục như cây xanh, thảm cỏ, đấu nối hạ tầng thường làm rất chậm. Nhiều dự án chưa được bàn giao về hạ tầng chủ đầu tư đã đưa dân về ở trong khi muốn có mạng lưới cây xanh, cần phải đầu tư sớm.
Nhà ở, trụ sở chiếm đất cây xanh
Theo các cơ quan chức năng, vấn đề phát triển cây xanh tại các đô thị hiện nay đang bộc lộ nhiều tồn tại khiến dư luận xã hội lo ngại. Sự phát triển nhanh của các đô thị đúng vào thời điểm “tấc đất tấc vàng” khiến hầu hết nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư nhỏ “cố quên” việc phải dành một diện tích đất nhất định để trồng cây xanh, tạo không gian mở... Bên cạnh đó, việc trồng cây xanh tại các nơi công cộng chủ yếu vẫn mang tính tự phát, manh mún... Tại các tuyến đường mới cải tạo lại hè ở các khu đô thị cũ, nhiều cây xanh được trồng mới không bảo đảm về chất lượng, khoảng cách, chủng loại, một số hộ kinh doanh mặt đường không muốn có cây trước nhà, đã cố tình triệt hạ. Vì vậy, dù cố gắng của cơ quan chức năng, nhưng tỷ lệ cây xanh đô thị ở Hải Phòng mới đạt tỷ lệ che phủ 1,83-2,25m2/ người.
Bên cạnh đó, việc phối hợp quản lý phát triển cây xanh giữa chính quyền các địa phương và các cơ quan chức năng chưa đồng bộ. Tại hầu hết khu đô thị, hệ thống công trình ngầm chưa được quy hoạch liên tục bị đào lên, lấp xuống, quá trình đào bới đó khiến hàng loạt cây xanh bị chặt rễ, cùng với đặc thù khí hậu, thổ nhưỡng của thành phố làm hàng loạt cây trồng lâu năm bị chặt phá.
Phát triển cây xanh đô thị hiện vẫn chủ yếu dựa vào ngân sách Nhà nước. Vì vậy để cải thiện tình trạng thiếu cây xanh ở đô thị cần phải có cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích thu hút vốn đầu tư; công khai quy hoạch, lồng ghép dự án công viên, cây xanh đô thị với dự án sinh lời khác để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tham gia đầu tư. Tăng cường công tác quản lý cây xanh đô thị, khuyến khích các hộ gia đình tự trồng cây xanh, chăm sóc, bảo vệ và trồng cây xanh trước mặt nhà, trên các tuyến phố theo quy hoạch và theo quy định về chủng loại cây được phê duyệt.
Thủy An
