Cắt đôi que test ảnh hưởng thế nào đến kết quả xét nghiệm HIV?

Trên que test HIV được phủ đều các khoáng thể để test nhanh virus đặc hiệu. Que bị cắt đôi khiến nồng độ kháng thể giảm, ảnh hưởng kết quả.  

Đây là ý kiến của một bác sĩ không muốn nêu tên, công tác tại Bệnh viện Bạch Mai. Theo bác sĩ này, cấu tạo của que xét nghiệm nhanh có các đường thẳng ngang, trên đó phủ đều các loại kháng thể gồm labeled antibody, primary antibody, secondary antibody.

"Que xét nghiệm nguyên vẹn, nồng độ các kháng thể đầy đủ đảm bảo cho kết quả xét nghiệm có độ chính xác cao. Với que thử bị cắt dọc, nồng độ kháng thể sẽ giảm đi một nửa làm cho độ chính xác của kết quả xét nghiệm cũng giảm", bác sĩ này cho biết.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Ngọc Hưng, Trưởng khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện 09, cũng có ý kiến tương tự.  Bệnh viện 09 là trung tâm cai nghiện ma túy tự nguyện, chuyên chăm sóc điều trị bệnh nhân HIV/AIDS giai đoạn cuối có hoàn cảnh đặc biệt. Bác sĩ Hưng cho rằng quy trình xét nghiệm HIV bằng các sinh phẩm cần đảm bảo theo nguyên tắc, sinh phẩm sàng lọc có độ nhạy cao, đặc hiệu.

"Chưa kết luận được chính xác độ sai lệch của kết quả xét nghiệm nếu dùng que test bị cắt, tuy nhiên hành vi cắt que thử nghiệm là vi phạm quy tắc nghề y, lương y của bác sĩ", bác sĩ Hưng nói.

Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Nghiêm Luật, nguyên Trưởng khoa Hóa sinh, Đại học Y Hà Nội, cho rằng "để làm ra một chiếc que test, nhà sản xuất đã phải cân đo, thử nghiệm đến hàng nghìn, hàng vạn mẫu mới có kết quả".

Hiện nay, chưa có nghiên cứu nào về hậu quả xét nghiệm khi cắt đôi que thử HIV như Bệnh viện Xanh Pôn đã làm. Tuy nhiên theo tiến sĩ Luật, "việc tự ý cắt đôi que test để thử nghiệm là sai quy định, nhưng kết quả xét nghiệm vì vậy đúng hay sai phải làm thử mới biết".

"Có thể kiểm tra kết quả bằng cách dùng đối chiếu 150 chiếc que test cắt đôi và 150 chiếc nguyên mẫu, sau đó nhỏ cùng một mẫu huyết thanh dương tính với HIV vào cả hai nhóm để xem kết quả", tiến sĩ Luật đề xuất.

Các chuyên gia đều cho rằng hiện nay công nghệ xét nghiệm các loại bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là HIV và viêm gan B có những sự tiến bộ vượt bậc. Xét nghiệm nhanh hay còn gọi là "rapid test" được đánh giá là đơn giản, dễ thực hiện, độ chính xác cao. Trong đó que xét nghiệm HIV nhanh Ora Quick HIV-1/2 có độ nhạy 99%, độ đặc hiệu 100%.

Theo bác sĩ Hưng, trước đây bác sĩ chẩn đoán bệnh dựa trên triệu chứng lâm sàng, còn hiện nay dựa vào yếu tố cận lâm sàng như kết quả xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, thăm dò chức năng. Khi kết quả xét nghiệm đúng, bác sĩ có chẩn đoán sơ bộ đúng hướng trước khi đưa ra kết luận cuối cùng.

Trên thực tế các que test đều có xác suất nhất định về âm tính giả và dương tính giả. Ví dụ hàm lượng ma túy không đủ trong nước tiểu thì không đủ để hiển thị chỉ thị màu bệnh lý, khiến bác sĩ không phát hiện được tình trạng bệnh. Hoặc, que thử có độ nhạy quá cao có thể dẫn đến kết quả dương tính giả do bệnh nhân sử dụng các chất kích thích tương tự.

Do đó, sử dụng kết quả của que test nhanh HIV có ý nghĩa sàng lọc và đánh giá bước đầu để bác sĩ lựa chọn đưa bệnh nhân vào nhóm điều trị, theo dõi hay tiến hành thêm xét nghiệm khác chứ không phải quyết định cuối cùng. Riêng bệnh nhân có nghi ngờ nhiễm bệnh, bác sĩ phải tiến hành xét nghiệm 2-3 lần để so sánh tại những thời điểm khác nhau. Nhân viên y tế khi thực hiện quy trình xét nghiệm phải đảm bảo đúng quy định của nhà sản xuất và đúng quy chuẩn, tránh chẩn đoán sai cho người bệnh, gây hậu quả nghiêm trọng.

Bệnh viện Xanh Pôn bị phản ánh là đã cắt đôi que test nhanh HIV và viêm gan B trước khi xét nghiệm cho bệnh nhân. Bệnh viện còn trộn lẫn 4 mẫu máu bệnh nhân để xét nghiệm một lần.

Đại diện bệnh viện cho biết đây là thử nghiệm riêng của khoa Vi sinh và không báo cáo lãnh đạo viện, tiến hành từ tháng 9 đến tháng 11 với 40 mẫu test cho Công ty Lục Tỉnh cung cấp. Hiện 3 cán bộ khoa Vi sinh bị đình chỉ công tác.

Bệnh viện cho rằng đây là hành vi độc lập của khoa Vi sinh thử nghiệm trên huyết thanh còn dư trong mẫu máu bệnh nhân, không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm trả cho người bệnh. Bệnh viện cũng bác tin trộn lẫn máu nhiều bệnh nhân.  

Đọc thêm

Xử phạt một bác sĩ chẩn đoán sai bệnh

Xử phạt một bác sĩ chẩn đoán sai bệnh

(PLVN) - Thanh tra Sở Y tế tỉnh Gia Lai mới ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Lê Văn Phán (SN 1961), bác sỹ Chuyên khoa I, đồng thời đình chỉ 2 tháng hoạt động của phòng khám chuyên khoa Ngoại (thuộc phòng khám đa khoa Tây Nguyên) vì chẩn đoán sai bệnh rồi chỉ định phẫu thuật dương vật của bệnh nhân. 

Cần nhiều giải pháp để phòng, chống bệnh dại

Giải cứu các chú chó và kêu gọi các nhà hàng thịt chó chuyển mô hình kinh doanh ở Thái Nguyên. (Ảnh: HSI )
(PLVN) - Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 22/CĐ-TTg ngày 14/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung thực hiện nghiêm công tác phòng, chống bệnh dại. Đây là biện pháp kịp thời trong việc phòng, chống bệnh dại cũng như hành động quyết liệt hơn nữa nhằm chấm dứt nạn buôn bán và giết mổ chó, mèo để lấy thịt hàng năm trên toàn quốc.

1.000 người nghèo Yên Bái được khám, chữa bệnh miễn phí

1.000 người dân Yên Bái được thăm khám và cấp thuốc miễn phí. Ảnh: Vụ Sức khỏe Bà mẹ - trẻ em
(PLVN) - Trong 4 ngày vừa qua (20-23/3), Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em - Bộ Y tế và Trung ương Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam tổ chức chương trình khám, chữa, sàng lọc bệnh và cấp thuốc miễn phí cho 1000 người, hỗ trợ bệnh nhân nghèo và học sinh có hoàn cảnh khó khăn và tiến hành đào tạo chuyển giao kỹ thuật cấp cứu sản khoa cho Bệnh viện Sản nhi Yên Bái và Trung tâm Y tế huyện Yên Bình.