Cấp nước đô thị ở Việt Nam: Đến năm 2010, cả nước có hơn 440 hệ thống cấp nước

Sự phát triển nhanh chóng của hệ thống đô thị trong đó có cơ sở hạ tầng kỹ thuật và môi trường đô thị ở Việt Nam trong hơn 10 năm qua được quan tâm đầu tư xây dựng đã góp phần đắc lực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, từng bước nâng cao chất lượng đô thị, cải thiện đời sống người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo và tạo lập nền tảng phát triển bền vững đô thị.

Cấp nước đô thị cơ bản đáp ứng yêu cầu

Theo đánh giá của Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng), sau hơn 10 năm thực hiện định hướng phát triển cấp nước, mạng lưới cấp nước đô thị Việt nam không ngừng mở rộng phát triển. Dịch vụ cấp nước cải thiện đáng kể. Hầu hết các đô thị, tỉnh lỵ đều đã và đang có các dự án đầu tư cải tạo, nâng cấp, mở rộng hệ thống cấp nước. Tính đến năm 2010, cả nước có hơn 440 hệ thống cấp nước lớn nhỏ, tổng công suất thiết kế cấp nước đạt khoảng 6,1-6,2 triệu m3/ngày đêm (tăng gấp 3 lần so với năm 1998), công suất khai thác 5,6 triệu m3/ngày đêm. Nhu cầu cấp nước tại các đô thị lớn và khu công nghiệp cơ bản đáp ứng yêu cầu. Tỷ lệ dân đô thị được cấp nước sạch trung bình khoảng 76%. Trong đó có các đô thị đạt tỷ lệ cao như : Hải Phòng, Hải Dương, Lạng Sơn, Nam Định, Huế…Các đô thị đạt tỷ lệ thấp dưới 60% như : Lai Châu, Tuyên Quang, Hòa Bình, Đắc-Nông, Bình Phước, Hà Giang, Kontum...Mức sử dụng nước sạch bình quân 90 lít/người/ngày đêm. Nhiều công trình đầu tư từ nguồn vốn ODA phát huy hiệu quả.

Tiếp tục giảm tỷ lệ thất thoát nước

Trên thực tế, tỷ lệ dân đô thị trên cả nước chưa được cung cấp nước sạch còn cao, 24%; tỷ lệ thất thoát thất, thu nước sạch vẫn đang ở mức cao, trung bình khoảng 30%. Trong đó, nhiều đô thị có mức thất thoát gần 40% như : thành phố Hồ Chí Minh 39%, Phủ Lý 34%, Đông Hà hơn 36%, thành phố Bạc Liêu 35%, Vị Thanh 34%; trong khi tại một số đô thị các nước như Nhật Bản, tỷ lệ thất thoát này chỉ ở mức dưới 6-7%, CHLB Đức 7%; Xingapo 6%...Chất lượng nước cấp tại nhiều đô thị vẫn chưa đạt tiêu chuẩn. Việc đầu tư chỉ mới quan tâm đến trạm, nhà máy; hệ thống phân phối gồm cải tạo hệ thống cũ, xây dựng, mở rộng mạng mới chưa được quan tâm thường xuyên, nên công suất khai thác tại nhiều nhà máy mới chỉ đạt khoảng 77-80% , thậm chí có nơi mới đạt 50-60% so với công suất thiết kế, gây thoát thoát lãng phí, trong khi mức nước trung bình còn thấp so với các đô thị trên thế giới (các đô thị trên thế giới, mức nước trung bình 150 lít/người/ngày đêm).

Tập trung phát triển cấp nước đô thị

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Cao Lại Quang, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng đô thị, trong đó có quan tâm phát triển cấp nước, Chính phủ không ngừng hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật đối với lĩnh vực cấp nước. Trong đó, xác định rõ Việt nam đã, đang và sẽ ưu tiên đầu tư mạnh hơn vào lĩnh vực cấp nước đô thị theo hướng : Đẩy mạnh công tác quy hoạch tổng thể hệ thống cấp nước, trong đó ưu tiên quy hoạch vùng, liên đô thị, có sự tham gia của cộng đồng, bảo đảm tính bền vững và lâu dài. Đối với các đô thị trực thuộc Trung ương trở lên cần có quy hoạch chuyên ngành về cấp nước. Đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động trong lĩnh vực cấp nước đô thị, xây dựng cơ chế chính sách, tạo môi trường thuận lợi, khuyến khích các doanh nghiệp nghiên cứu khoa học công nghệ mới trong lĩnh vực cấp nước. Đổi mới cơ chế chính sách và mô hình tổ chức, hoạt động các doanh nghiệp cấp nước đô thị theo hướng : cổ phần hóa các doanh nghiệp cấp nước, chuyển dịch từ cơ chế cấp vốn, giao nhiệm vụ sang cơ chế đặt hàng hoặc đấu thầu thực hiện sản phẩm dịch vụ công ích nhằm phát huy tính chủ động, nâng cao năng lực, nâng cao chất lượng dịch vụ.

                                                                         Thủy An