Cảnh giác trước thủ đoạn tiêu thụ tiền giả

(Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Hải Phòng Trần Thu Hằng trả lời phỏng vấn của Báo Hải Phòng)

-Tình hình tiền giả trôi nổi trên thị trường hiện như thế nào ? Bà có thể cho biết, một số cách nhận biết nhanh phân biệt tiền thật, tiền giả?

- Trong mấy năm gần đây, khối lượng tiền giả do các chi nhánh ngân hàng thương mại thu giữ, nộp về chi nhánh Ngân hàng Nhà nước có xu hướng giảm (năm 2008, thu giữ 218 triệu đồng; năm 2009 thu giữ 186 triệu đồng; 11 tháng năm nay thu giữ 56 triệu đồng), song cũng phải thừa nhận rằng, vẫn có tiền giả trôi nổi trên thị trường. Trong số tiền giả thu giữ, loại tiền 100.000 đồng bị làm giả nhiều nhất, tiếp đến là loại 50.000 đồng rồi 200.000 đồng, 500.000 đồng.

Thời điểm giáp Tết Nguyên đán, lượng tiền đưa vào lưu thông nhiều, bọn tội phạm có thể lợi dụng sơ hở của mọi người để đưa tiền giả trà trộn vào. Để giảm thiểu rủi ro về tiền giả và tổn thất của các tổ chức, cá nhân, người tiêu dùng cần có thói quen quan sát cẩn thận đồng tiền khi giao dịch và biết cách kiểm tra các yếu tố bảo an của tiền thật để nhận biết nhanh về tiền thật, tiền giả.

Cho dù làm giả tinh vi đến mức độ nào, tiền giả vẫn có những đặc điểm khác với tiền thật ở các điểm bảo an. Màu sắc tiền giả có thể nhạt, đậm hơn hoặc thiếu màu, hình ảnh, họa tiết không sắc nét, tinh tế như tiền thật. Trong điều kiện thông thường, không có đầy đủ phương tiện để nhận biết đủ 12 yếu tố, cần lưu ý một số bước kiểm tra cơ bản.

- Bà có thể cung cấp một vài thủ đoạn tiêu thụ tiền giả của bọn tội phạm?

- Đối tượng phạm tội thường dùng tiền giả có mệnh giá lớn mua hàng hóa có giá trị nhỏ hoặc đổi lấy tiền có mệnh giá nhỏ để được trả lại tiền thật. Chúng thường nhằm vào những người buôn bán nhỏ, người già cả, các vùng nông thôn, nơi vắng người hay dễ tẩu thoát khi bị phát hiện. Đối tượng cũng hay đưa tiền giả đến các vùng sâu, vùng xa, nơi người dân ít có thông tin về tiền giả để mua hàng hóa. Chúng thường để tiền giả xen lẫn tiền thật. Đối tượng thường lợi dụng khi người bán hàng đang bận rộn hoặc chủ động có những hành vi khiến họ mất tập trung, thiếu cảnh giác để mua hàng với giá trị lớn bằng tiền giả. Những thủ đoạn này chúng thực hiện ngay cả ở thành thị, nơi đông người.

Trường hợp, người tiêu dùng không may nhận phải tiền giả, không nên tìm cách tiêu thụ bởi đây cũng là hành vi vi phạm pháp luật, cần giao nộp cho cơ quan chức năng như Công an, Ngân hàng, Hải quan, Bộ đội biên phòng...

- Xin cảm ơn bà!

Mai Hương 

Cách nhận biết nhanh tiền thật, tiền giả

Trên tờ tiền thật, có 12 đặc điểm bảo an. Đó là: (1) hình bóng chìm, (2) dây bảo hiểm, (3) hình định vị, (4) yếu tố in lõm (nét in nổi), (5) mực đổi màu - OVI, (6) hình ẩn nổi, (7) IRIODIN (dải màu vàng lấp lánh), (8) cửa sổ lớn có mệnh giá dập nổi, (9) cửa sổ nhỏ có yếu tố hình ẩn - DOE, (10) mảng chữ siêu nhỏ, (11) mực không màu phát quang khi soi dưới đèn cực tím, (12) số sê-ri phát quang khi soi dưới đèn cực tím.

Để kiểm tra, trước tiên đưa tờ tiền lên trước nguồn sáng để kiểm tra hình bóng chìm chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, dây bảo hiểm, và hình định vị. Ở tiền thật sẽ nhìn thấy rõ từ hai mặt tờ tiền bóng chìm chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, đường nét tinh xảo. Dây bảo hiểm có các chữ và số rõ ràng, sắc nét và sáng hơn màu nền xung quanh. Hình định vị khớp khít, tạo thành một hình ảnh hoàn chỉnh. Trong khi đó, tiền giả không có hình bóng chìm và dây bảo hiểm. Nếu có, hình không tinh xảo, chỉ mô phỏng chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh được in ngay trên bề mặt, các chữ và số trên dây bảo hiểm không rõ ràng, không sắc nét và tối hơn nền giấy. Hình định vị không khớp khít, các khe trắng không đều nhau. Tiếp đó, dùng tay vuốt nhẹ tờ tiền để kiểm tra các chi tiết in nổi tại các vị trí: dòng chữ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM, Quốc huy, hình chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, chữ và số mệnh giá…Tiền thật sẽ có cảm giác nhám, ráp khi vuốt các chi tiết này. Tiền giả chỉ có cảm giác trơn lì. Rồi chao nghiêng tờ tiền để kiểm tra yếu tố mực đổi màu (OVI) và yếu tố IRIODIN. Ở tiền thật, yếu tố OVI có màu vàng khi nhìn thẳng và chuyển dần sang màu xanh lá cây khi nhìn nghiêng. Yếu tố IRIODIN là dải màu vàng chạy dọc tờ tiền, lấp lánh ánh kim khi chao nghiêng. Ở tiền giả không có mực đổi màu hoặc in giả màu vàng/xanh lá cây nên không có hiệu ứng đổi màu như tiền thật, không có dải màu vàng lấp lánh khi chao nghiêng tờ tiền. Quan sát các cửa sổ trong suốt trên tờ tiền, kiểm tra hình dập nổi trên cửa sổ lớn. Ở tiền thật, hình dập nổi là cụm số mệnh giá được dập nổi tinh xảo, kiểm tra hình ẩn trong cửa sổ nhỏ bằng cách đưa cử sổ nhỏ tới gần mắt, nhìn xuyên qua cửa sổ và hướng vào nguồn sáng đỏ (bóng đèn sợi đốt, đèn có màu đỏ…) sẽ thấy hình ẩn hiện xung quanh nguồn sáng. Ở tiền giả, không có cụm số dập nổi trên cửa sổ lớn, nếu có chỉ là nét dập thô, không tinh xảo. Trong cửa sổ nhỏ không có hình ẩn.

                                                                    (Theo Ngân hàng Nhà nước)