Cha mẹ chủ quan khi con bị cảm cúm
Theo thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương thời gian gần đây mặc dù số lượng bệnh nhân không tăng đột biến so với trước đó, tuy nhiên do là thời tiết giao mùa nên số lượng bệnh nhân đến khám các bệnh lý về hô hấp có gia tăng. Tuy nhiên, năm nay số lượng các bệnh nhi sơ sinh mắc viêm phổi nặng do nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV) tăng đột biến. Đặc biệt, khoảng một tháng trở lại đây, số lượng bệnh nhi bị nhiễm RSV gia tăng.
Mỗi ngày, chỉ riêng khoa hô hấp đã tiếp nhận từ 5-10 ca bệnh nặng, tập trung vào nhóm trẻ dưới 6 tháng tuổi. Hiện mỗi ngày bệnh viện phải sàng lọc 80- 120 bệnh nhân làm test RSV, 30- 40% trong số đó nhiễm RSV. Nguy hiểm hơn, do các triệu chứng của bệnh khá phổ biến nên nhiễm RSV rất dễ bị nhầm lẫn với nhiễm cúm hay các loại virus khác. Nhiều trường hợp cha mẹ chỉ nghĩ con bị ho, cảm cúm thông thường nhưng không ngờ nhập viện trẻ đã phải dùng tới các thiết bị hỗ trợ đường thở.
Điển hình như trường hợp bé K.N. (mới 38 ngày tuổi, ở Sơn La) xuất hiện tình trạng khò khè, sau tim đập nhanh, tổn thương phổi, bé bỏ bú, lồng ngực co rút lại sau mỗi nhịp thở. Gia đình chuyển bé xuống Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng khá nặng, độ bão hòa oxy chỉ còn 88% (độ bão hòa oxy bình thường từ 96-100%). Bệnh nhi nhanh chóng được thở oxy, truyền dịch, chạy khí dung để hỗ trợ đường thở. Kết quả tìm virus ở dịch tụy hầu bằng phương pháp test nhanh cho thấy bệnh nhi dương tính với RSV.
Tương tự, trường hợp bé H.A. (5 tháng tuổi, Phú Thọ) cũng chỉ có biểu hiện ho húng hắng, sổ mũi, sốt cao. Nghĩ con gái cảm cúm thông thường nên cha mẹ bé tự điều trị ở nhà, kiên trì cho con bú mẹ, uống hạ sốt và dùng thêm các bài thuốc dân gian trị ho, nhưng sau 4 ngày, bệnh của bé nặng hơn. Khi đưa vào viện, bé H.A. ho nhiều, khó thở, rút lõm lồng ngực… Các bác sĩ đã thăm khám, làm xét nghiệm và chẩn đoán bệnh nhi bị viêm phế quản phổi, suy hô hấp độ 2 và dương tính với RSV. Do suy hô hấp nặng nên bệnh nhi phải thở máy sau đó thở oxy và điều trị kháng sinh trong suốt thời gian nằm viện.
Bác sỹ Nguyễn Tiến Dũng nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, đa phần tình trạng của các bé trở nặng là do bố mẹ chủ quan và nhận thức sai lầm bỏ qua các triệu chứng ban đầu của bệnh. Do đó, để hạn chế nguy cơ thấp nhất trẻ bị mắc bệnh về hô hấp, bác sỹ Dũng khuyến cáo các bậc phụ huynh cần lưu ý trong chăm sóc trẻ, nên tiến hành nuôi con bằng sữa mẹ, cho trẻ bú sớm ngay sau khi sinh, bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và bú kéo dài đến 2 tuổi để đảm bảo sức đề kháng tốt nhất cho trẻ.
Cần kiểm soát bệnh tránh phát tán rộng trong cộng đồng
Theo các bác sĩ, RSV là một trong những nguyên nhân gây bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới hai tuổi. Bệnh phát triển mạnh vào mùa đông – xuân, xuân – hè nhưng năm nay, dịch bệnh xuất hiện sớm hơn so với thông thường. Không chỉ gia tăng mà diễn biến các ca bệnh có chiều hướng phức tạp và nặng hơn. Nguyên nhân có thể do sự biến đổi thời tiết và biến đổi cấu trúc gen của RSV.
Khi trẻ nhiễm RSV, triệu chứng khởi điểm là hắt hơi, sổ mũi nhiều và có thể sốt nhẹ tới cao. Một số trẻ bị nhẹ vẫn có thể sinh hoạt bình thường, thậm chí tự khỏi bệnh sau 3-5 ngày. Tuy nhiên, với nhiều trường hợp, đặc biệt là trẻ sơ sinh dưới sáu tháng tuổi, trẻ đẻ non, thiếu cân, tim bẩm sinh… do sức đề kháng kém, cấu trúc đường thở chưa hoàn thiện nên dễ bị virus tấn công.
Mặt khác, RSV có áp lực với đường hô hấp nên trường hợp nhẹ có thể gây ra các triệu chứng viêm đường hô hấp trên (viêm mũi họng, viêm tai giữa). Nặng hơn là dẫn tới viêm tiểu phế quản, viêm phổi, suy thở nhanh.
Theo PGS.TS Lê Thị Hồng Hanh - Phó trưởng khoa Hô hấp - Bệnh viện Nhi TƯ, bệnh do RSV gây ra không có thuốc điều trị đặc hiệu. Khi trẻ mắc bệnh, cần cho trẻ uống nhiều nước, dùng thuốc hạ sốt và đảm bảo chế độ dinh dưỡng tốt, giàu vitamin… Trẻ có thể tự khỏi, nhưng cần theo dõi sát để phát hiện các dấu hiệu nặng và đưa trẻ tới bệnh viện, cơ sở y tế kịp thời. Những trường hợp bội nhiễm phổi phải uống thuốc kháng sinh, truyền dịch, thậm chí hỗ trợ thở ô-xy,…
“Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa các gia đình có thể tự điều trị ở nhà, tự mua thuốc cho con uống mà vẫn phải tới các cơ sở y tế để thăm khám. Bởi, cha mẹ sẽ không thể nhận định được trẻ chỉ bị nhiễm vi-rút thông thường hay đã bị nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới để quyết định sử dụng thuốc một cách hợp lý”, bác sĩ Hồng Hanh chia sẻ.
Virus RSV lây truyền dễ dàng qua tiếp xúc chạm phải chất dịch hoặc hít phải không khí có nhiễm virus,… Virus có thể sống vài giờ trên các bề mặt bàn, ghế, đồ chơi, tay, chân,… Bởi vậy, nếu các gia đình chủ quan không cho con đi khám, không biết con nhiễm bệnh sẽ dễ khiến cho virus phát tán rộng trong cộng đồng.
Do đó việc kiểm soát nhiễm khuẩn là vô cùng quan trọng. Để tránh lây nhiễm, cần tránh để trẻ tiếp xúc với người có dấu hiệu sốt, ho, sổ mũi, hắt hơi. Rửa tay sạch trước khi chăm sóc trẻ. Đặc biệt, cần tránh hôn trẻ, tránh đưa trẻ đến nơi đông người và giữ cho môi trường sống của trẻ trong lành, tránh khói bếp, khói thuốc lá.
